cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan, 22 nisan 2015 tarihinde türk telekom’un 175. kuruluş yıldönümü törenlerinde yaptığı konuşmada, '4g ile zaman kaybetmemize gerek yok. iki yıl içerisinde türkiye de 5g'ye geçmeli’ ifadesini kullanmıştı. yüksek hızlı mobil internet teknolojisi anlamına gelen 4g, dünyanın bazı ülkelerinde 200 milyonun üzerinde kişi tarafından kullanılıyor. ancak 5g için henüz oturmuş bir standart bulunmuyor ve 2020 yılından önce yaygın kullanıma sunulması da beklenmiyor. 

4g’nin daha hızlı sürümü olarak tanımlanan 5g ise henüz taslak aşamasında olan bir teknoloji. dünyanın farklı ülkelerinde farklı kurum ve devletler tarafından çeşitli denemeleri yapılan 5g teknolojisinde teorik olarak 1 gbps hızlara ulaşılabiliyor. yapılan testlerde bu hızın da üzerine çıkıldığı durumlar oldu ancak bunların büyük bir çoğunluğu ideal şartlarda gerçekleştirilen testlerde elde edilen rakamlar. gerçek dünyada bu değerleri elde etmek çok zor. 

standardizasyon çalışmaları yapılıyor 

5g ile ilgili çalışmaları yapan kuruluşların başında ngmn (next generation mobile networks - gelecek nesil mobil ağlar) birliği geliyor. dünya çapında 25 operatörün üye olduğu birliğe, 34 üretici ve 25 üniversite ve araştırma şirketi de katkıda bulunuyor. birliğe türkiye’den turkcell de üye. 5g standartları konusunda çalışmaları olan birlik, 2020 yılı ve sonrasında bu teknolojiyi kullanıma sunabilmek adına standartları oluşturmaya çalışıyor. birliğin hazırladığı yol planına göre 2016 ve 2017 yılları arasında 5g standartları oluşturulacak. 2018 yılında 5g ile ilgili geliştirmeler yapılacak. 2019 ve 2020 yılında ise testler ve denemeler yapılacak. yeni teknolojinin 2020 yılından sonra kullanıma sunulması bekleniyor. 

ngmn dışında dünyada farklı ülkelerde de bağımsız olarak 5g testleri yapılıyor. ancak bu testlerde belli bir standart bulunmuyor. örneğin samsung yaptığı 5g testinde 7.5 gbps hızlara ulaştığını açıkladı. firma testlerinin bir aşamasında saatte 100 km hızla hareket eden bir araçta 5g denemesi de yaptı ve 1.2 gbps hıza ulaştığını duyurdu. ulaşılan 7.5 gbps hızı saniyede 940 mbyte veri transferi anlamına geliyor. mevcut 4g teknolojisinden 30 kat daha yüksek bir hız elde edilmiş oluyor.

kış olimpiyatları'nda denenecek

mobil internet hızlarının yüksek olduğu güney kore’de 2018 yılında yapılacak kış olimpiyatları’nda samsung’un 5g teknolojisinin kısmen de olsa kullanılması planlanıyor. samsung’tan yapılan açıklamaya göre bu gerçekleştiği takdirde 5g teknolojisini 2020 tokyo olimpiyatları’nda kullanıma sunabilecekleri ifade edildi. 

bir diğer 5g testi de ingiltere’deki surrey üniversitesi’nde gerçekleştirildi. yapılan testte saniyede 1 tbps hızlara ulaşıldı. ingiltere’de iletişim sektörünü düzenleyen kurum ofcom’dan yapılan açıklamaya göre 2020 yılından itibaren 5g’nin kullanıma sunulacağı belirtildi.     

teknolojide yeni bir çağ başlatacak

5g üzerinde çalışan bir diğer firma da nokia networks. firma geliştirdiği 5g teknolojisinin google fiber'den 10, 4g'den ise 40 kat hızlı olduğunu belirtti. saniyede 10 gigabit veri aktarımı sağlayan teknoloji, yüksek çözünürlüklü filmlerin birkaç saniyede cep telefonlarına indirilebileceği anlamına geliyor. gerekli altyapının sağlanması halinde, 5g'nin '8k' kalitesindeki 3d filmlerin aktarımına bile izin vereceği öne sürülüyor.

belirtilen istatistiklerin gerçek dünyaya uyumlu hale gelmesi ise şu an için hayal gibi görünüyor. nokia, 5g teknolojinin yoğun kullanım nedeniyle gerçek dünyada en fazla saniyede 100 megabit hıza ulaşabileceğini tahmin ediyor. bu hız, 4g'nin yaklaşık dört katına denk geliyor.

5g teknolojisinin vaat ettiği hızlarla kullanılabilecek düzeye gelmesi halinde, teknolojinin birçok alanında büyük atılımlar yaşanacak. robotlar insanların üzerlerine giydikleri kontrol cihazlarıyla eşzamanlı kontrol edilebilecek, bilgi ağları mevcut ağların 10 bin katı kapasiteye ulaşacak. böylece, milyarlarca cihaz tek bir merkezden yönetilebilecek. 5g bu özelliğiyle nesnelerin interneti (iot) ve akıllı şehirler gibi yeni nesil teknolojilerin temellerinden birini oluşturuyor.

ilk olarak güney kore’de hayata geçebilir

5g teknolojisi için henüz bir standart bile oluşmamış olması, ilk olarak ne zaman ve hangi ülkelerde hayata geçeceği sorusunu da fazlasıyla belirsiz kılıyor. bu konuda ilk ipucunu veren bilgi ise kış ve yaz olimpiyatları. güney kore’nin kış olimpiyatları’na ev sahipliği yağacağı 2018’de; japonya’nın ise yaz olimpiyatları’nı düzenleyeceği 2020’de 5g hizmeti sunması bekleniyor. ancak 5g’nin hangi hızda olacağı konusunda tahminde bulunmakta güç.

güney kore ve japonya’nın ardından abd ve avrupa birliği’nin (ab) 5g’ye geçmesi bekleniyor. ancak bu sürecin 2025’e kadar uzayabileceği düşünülüyor.

kaynak:al jazeera