avrupa komisyonu’ndan gelen iki komiser ve bir üst düzey temsilci, ankara’da cumhurbaşkanı, başbakan, dışişleri ve ab bakanları ile görüştü. ziyaretin asıl amacı, ab’nin rusya’ya uyguladığı yaptırımlara katılmayan türkiye’nin rusya ile öngördüğü enerji işbirliği. ab, bu enerji işbirliğinde ambargolarla ilgili ‘sağduyu’ ve ab’yi zarara sokmayacak bir koordinasyon arıyor.

görüşmelere katılan kaynaklardan alınan bilgiye göre avrupa birliği (ab) heyeti, rusya devlet başkanı putin’in 1 aralık’ta ankara’da dile getirdiği güney akım’ın bulgaristan’dan değil türkiye’den geçişiyle ilgili öneriyi gündeme getirdi. ab’nin ukrayna’daki kriz sebebiyle yaptırım uyguladığı rusya ile yapılacak olan işbirliğini görüştü. rusya ile yapılan ekonomik işbirliğinin yaptırımları etkilememesi talep edildi, enerji işbirliğinde ab’nin de görüşleri alınması gerektiği dile getirildi.

türk dışişleri kaynakları, heyetin türkiye’den yaptırımlara katılımla ilgili bir talepte bulunmadığını, zaten türkiye’nin rusya’ya uygulanan yaptırımlara şu aşamada katılmasının mümkün olmadığını da belirtti.

‘ab enerji tedarikinde güvence istiyor’

görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenleyen avrupa komisyonu komşuluk politikası ve genişleme müzakerelerinden sorumlu komiseri johannes hahn, dış ilişkiler ve güvenlik politikası yüksek temsilcisi federica mogherini ve insani yardım ve kriz yönetiminden sorumlu komiseri christos stylianides’ten oluşan heyet, bu konunun yanında türkiye’nin ab katılım sürecinin de görüşüldüğünü açıkladı.

johannes hahn, önümüzdeki aylarda yeni bir fasıl açılma beklentisi olduğunu tekrarladı. türkiye’nin çözüm süreci, hukukun üstünlüğü, ifade ve medya özgürlüğü ve kadının toplumdaki yeri konularında adım atması gerektiğini söyledi.

avrupa komisyonu dış ilişkiler ve güvenlik politikası yüksek temsilcisi federica mogherin ise, ‘enerji konusunda türkiye ile rusya arasındaki yeni dostluğa’ değindiklerini söyledi:

“ab enerji tedariki konusunda bir güvence verilmesini istiyor. tabi hukukun üstünlüğü ve kadın hakları da gündemimizde... biz hiçbir zaman konuları ayırmıyoruz. katılım müzakerelerinde hem olumlu hem de daha az olumlu olanları ele alıyoruz...  ali babacan’la da bir toplantı oldu. gümrük birliği içindeki çalışma alanlarımızın geliştirilmesi konusunu da ele aldık. türkiye ile ab arasında çok daha güçlü bir işbirliğine ihtiyaç var.”

avrupa birliği (ab) komisyonu başkanı jean-claude juncker 5 aralık'ta, güney akım doğalgaz boru hattı projesini sonlandırdığını açıklayan rusya devlet başkanı vladimir putin’e tepki göstererek, "biz enerjinin bulgaristan'a, bütün avrupa'ya akmasını istiyoruz. enerji konusunda herhangi bir şantajı kabul etmiyoruz" açıklamasını yapmıştı.

‘ab ile türkiye arasında rekabet yaratmamak lazım’

putin’in güney akım’ın türkiye’den geçeceği ve ab’yi bu şekilde baypas edeceği açıklamasının ardından gerçekleşen ziyarette hahn, ab ile türkiye arasında rekabet yaratmamak gerektiğini söyledi ve katılım müzakerelerinin devam edeceğini belirtti:

“ekonomik açıdan türkiye ile ab arasındaki ilişki çok güçlü... bir hareketlilik var hem üye ülkeler açısından hem de bir müzakere faslının daha açılacağını tahmin ediyorum.”

‘türkiye enerji koridoru olursa gurur duyarız’

mogherini ise, bu ziyaretin putin ziyaretini dengelemek için yapılmadığını, bu görüşmelerin ayrı ve bağımsız ziyaretler olduğunu dile getirdi. aynı zamanda türkiye’den geçecek boru hatlarının ab için olumlu bir gelişme olduğunu ve ziyarette türkiye-ab ilişkilerinin güçlendirilmesinin değerlendirildiğini söyledi:

“türkiye bir enerji koridoru gurur duyarız. bu, ab’nin enerji ihtiyacının karşılanması anlamında görmek isteyeceğimiz bir durum. farklı kaynaklar ortaya çıkar bizim için de...”

‘sitem etmesi gereken bir ülke varsa türkiye’dir’

mogherini, görüşmelerin ardından yaptığı basın toplantısında türkiye ile dış politika ve güvenlik alanında işbirliğinin seviyesinin düşük olduğunu söyledi. mogherini’nin açıklaması sorulduğunda çavuşoğlu, şu yanıtı verdi: 

“biz görüşmelerde altını çizdik, türkiye ab’nin güvenlik ve savunma politikalarına çok önemli katkılar sağlıyor. fakat güvenlik ve savunmayla ilgili karar mekanizmalarına dâhil edilmedi. bu da ab’nin çelişkisi... ab-nato ilişkilerinde kilit ülkeyiz, burada sitem etmesi gereken ülke varsa o da türkiye’dir. türkiye hem önemli katkı sağlayıp hem karar mekanizmalarının dışında kalıyor.”

mogherini ve insani yardım ve kriz yönetiminden sorumlu komiser christos stylianides, salı günü de gaziantep’te suriyeli sığınmacılarla ve muhaliflerle görüştü.

kaynak: al jazeera