kürt sorununun nihai çözümünü hedefleyen süreç kobani krizinin atlatılmasının ardından yeniden normal seyrine döndü. çözüm sürecinin yeni döneminde diyalog, yerini müzakereye bırakıyor. süreçte bir aksilik yaşanmaması durumunda, tarafların talepleri “müzakere süreci dönemi”nde tek tek hayata geçirilecek.

gerek imralı’da pkk lideri abdullah öcalan ile devlet heyeti arasında, gerek hdp ile hükümet yetkililerinin görüşmelerinde öncelikli olarak konuşulan konuların en önemlisi ‘mutlak eylemsizlik’, ‘silahların bırakılması’, izleme kurulu ve imralı’da sekretarya.

önce ‘mutlak eylemsizlik’

hükümet, ‘mutlak eylemsizlik’e önem veriyor. hükümet kanadı bunu “kamu düzeninin tam sağlanması” olarak dile getiriyor. nitekim başbakan ahmet davutoğlu 20 kasım'da bağdat ziyareti öncesi ankara’da yaptığı açıklamada, “kamu düzeni konusundaki hassasiyet korunacak, bu konuda taviz vermeyiz. çözüm sürecinin nihai perspektifi olan silahsızlanma da dahil olmak üzere şiddetin terk edilmesi ve demokratik ortamda siyasi hayatın hayata geçirilmesi konusunda da net bir tavır sergilenecek. ümit ederiz bu tür görüşmeler onun önünü açar. bağdat dönüşü bu konuda gelişmeler olabilir” dedi.

başbakan bu açıklamasıyla hem “kamu düzeninin tam sağlanması” şartını ortaya koydu, hem de süreçle ilgili yeni gelişmelerin olacağı sinyalini verdi.

öcalan çağrı yapacak mı?

al jazeera türk’ün edindiği bilgilere göre, konuyla ilgili önemli gelişmeler bekleniyor. herhangi bir aksilik olmaması durumunda öcalan’ın, “mutlak eylemsizlik” çağrısı yapması bekleniyor. ama kesin olarak ne zaman yapacağı henüz belli değil. konu, hdp’nin imralı heyetinin bu pazar günü öcalan ile yapacağı görüşmede gündeme gelecek. öcalan’ın çağrı yapıp yapmayacağı görüşmenin sonucunda belli olacak. 

“mutlak eylemsizlik” çağrısının örgütün silahsızlandırılmasını değil, türkiye’de eylem yapmamasını içerdiği belirtiliyor. hükümet, örgütün türkiye’de eylem yapmasından, yol kesmesinden, taciz/saldırılarından ve adam kaçırmadan duyduğu rahatsızlığı dile getirerek, bu faaliyetlerinin durdurulmasını istiyor. pkk liderinin çağrı yapması üzerine kandil'in konuyu tartışacağı, çağrının kabul edilmesi durumunda, örgütün şehirdeki gençlik yapılanması yurtsever devrimci gençlik hareketi’nin (ydg/h) faaliyetlerine son verileceği belirtiliyor.

silahların bırakılması konusu

ikinci önemli konu ise silahların bırakılması. pkk liderinin bu çağrıyı ilkbaharda yapması bekleniyor. nitekim son günlerde hdp çevresinden gelen açıklamalarda da bu tarih ön planda. ilk olarak hdp grup başkanvekili pervin buldan 16 kasım'da, öcalan'ın mart veya nisan ayında örgüte silah bırakma çağrısı yapabileceğini açıkladı. akşam gazetesinde 25 kasım'da yer alan habere göre ise, hdp eşbaşkanı selahattin demirtaş, hükümet yetkilileriyle yaptıkları görüşmelerde önemli başlıklar arasında bu iki konunun olduğunu hatırlatarak,, “müzakerelerde ilerleme sağlanırsa sıra silah bırakmaya da gelir. bu konuda son sözü söyleyecek kişi öcalan’dır. süreç sorunsuz ilerlerse bu çağrı ilkbaharda gelebilir” dedi.

hükümet ise öncelikli olarak, kürt tarafının dillendirdiği ve öncelikli olarak talep ettiği, izleme kurulu, imralı’da öcalan için sekretarya ve ağır hasta mahkumların serbest bırakılması konularını kısa süre içinde hayata geçirecek.

atılacak adımlar

al jazeera türk’ün edindiği bilgilere göre, sürecin kesintiye uğramaması durumunda bugün itibariyle mutabık kalınan önemli adımlar şunlar:

*hdp heyetine hatip dicle ve ceylan bağrıyanık dahil olacak. (bu pazar imralı ziyaretiyle başlıyor.)

*öcalan kandil’e ‘mutlak eylemsizlik’ çağrısı yapacak. (kandil çağrıyı değerlendirecek)

*öcalan’ın çalışmalarına yardımcı olacak beş mahkûmdan oluşan sekretarya oluşturulacak. (imralı’daki mahkûmlar yerine yeni mahkûmlar gelecek. araştırma yapacak, kayıt alacaklar. öcalan’ın yardımcıları olarak çalışacaklar. bu mahkûmlar örgütün cezaevlerindeki önemli isimlerinden oluşacak.)

*izleme kurulu kurulacak. (16 kişilik âkil insanlar ve dışarıdan üç isim olacak. konunun 30 kasım’daki hdp heyetinin görüşmesinde gündeme gelmesi beklenen isimlere öcalan’ın onay vermesiyle birlikte kısa süre içinde kamuoyuna açıklanması bekleniyor.)

*ağır hasta mahkûmlar serbest bırakılacak. (hasta mahkûmlar konusu birçok görüşmede gündeme geldi ama şu ana kadar herhangi bir gelişme yaşanmadı. hdp’nin imralı heyetinin geçen hafta adalet bakanı bekir bozdağ ile görüşmesinde konu yeniden gündemdeydi. bakan bozdağ konuyla ilgili ‘düzenleme yapacağız’ dedi. hasta mahkûmlar konusu, hükümetin yol haritasının üçüncü maddesinde yer alıyor.)

öcalan’a imralı’da ev hapsi

*öcalan ev hapsine alınacak. (adalet bakanlığı’na bağlı imralı adası’nda bulunan mete tesisleri düşünülüyor.)

*gazeteciler imralı’ya giderek öcalan ile görüşebilecek.

*öcalan silahsızlanma çağrısı yapacak. (çağrıyı kandil değerlendirecek. örgütün çağrıya uyduğunu açıklamasıyla, isteyen örgüt militanları türkiye’ye gelerek siyasete katılacak. geri dönenlerin, özellikle kadro partisi olarak kurulan demokratik bölgeler partisi (dbp) bünyesinde siyaset yapması bekleniyor. dönmek istemeyenler türkiye sınırları dışına çekilecek. pkk'nın yöneticilerinin başka bir ülkeye gitmeyecekleri, kandil'de kalmaya devam edecekleri belirtiliyor.)

*terörle mücadele kanunu’nda (tmk) değişiklik ile geri dönüş yasası meclis'e sunularak çıkarılacak.  

*türkiye’nin, avrupa yerel yönetimler özerklik şartı’ndaki bazı maddelere koyduğu çekinceleri kaldıracak. (böylece yerel yönetimlerin yetkileri genişletilecek.)

*genel af. 

kaynak: al jazeera