türkiye ve abd, suriye’nin kuzeybatısındaki azez-cerablus arası bölgeyi işid’den temizlemek üzere anlaştı. incirlik üssü abd ve koalisyon ülkelerine açılıyor. şimdi, bölgedeki boşluğu kimin dolduracağı görüşülüyor.

al jazeera’nin üst düzey kaynaklardan aldığı bilgiye göre, abd ile varılan mutabakat çerçevesinde bölgede oluşacak boşluğu suriye’deki ılımlı muhalefet dolduracak, bu muhalif güçler ağırlıklı olarak türkmenlerden oluşacak.

aynı kaynaklar, ankara’nın abd’nin bugüne kadar verdiği hava desteği sayesinde suriye’nin kuzeyinde, türkiye sınırının yarısından fazlasını ele geçiren pyd’nin bu bölgede de etkili olmasını istemediğini belirtti. pyd’nin ‘esed rejimiyle işbirliği yapması’ ve ‘suriye’nin bütünlüğünü tehdit edecek nitelikte ayrı bir gündeminin olması’ bunun sebeplerinden…

suriyenin kuzeydoğusunda irak sınırından cerablus’a kadar olan bölge, kuzeybatısında ise afrin bölgesi pyd kontrolü altında.

pyd kontrolü altındaki iki bölgenin arasında yaklaşık 120 kilometrelik azaz-cerablus hattı bulunuyor. cerablus’un güneyindeki sarrin kasabasını da ele geçiren ypg, al jazeera’ye konuşan pyd yöneticisi idris nahsan’a göre, cerablus’a doğru ilerlemeyi planlıyor.

abd ile varılan anlaşmanın ardından türkmenler, bu doğrultuda türk yetkililerle yaptığı görüşmeleri de hızlandırdı ve işbirliğini güçlendirme kararı aldı. sahadaki türkmen güçleri de yeniden yapılandırılıyor.

‘boşluğu türkmen gruplar doldurmalı’

çalışmalarını türkiye’de sürdüren suriyeli muhalif oluşum suriye ulusal konseyi’nin çatısı altında bulunan suriye türkmen meclisi’nin başkanı abdurrahman mustafa, al jazeera’ye konuyla ilgili bilgi verdi. bölgedeki en yoğun nüfusu türkmenlerin oluşturduğu, halihazırda kendi yaşadıkları bölgeleri koruduğunu söyledi:

“türkmenler, suriye’deki çatışmaların yaşandığı en stratejik bölgelerde yaşıyor. örneğin tel abyad’da işid ile ypg arasında süren savaş, türkmen bölgesinde cereyan etti. oradan işid çıkarıldıktan sonra pyd’nin araplar ve kürtler aleyhine bir etnik temizlik yapmaya çalıştığını gördükten sonra, aynı şeyi cerablus ve azez’de yapacağını düşünüyoruz. bir yandan işid’e karşı savaşırken, bir yandan da ypg’ye karşı savaşıyoruz, tek düşmanımız işid değil.”

mustafa, abd ile türkiye’nin vardığı anlaşmadan sonra bu bölgenin daha da fazla önem kazandığı söylüyor:

“bu bölgeyi işid’den temizlemek gündemde. tel abyad’ı temizledikten sonra oradaki boşluğu pyd doldurdu. azez-cerablus arasında oluşacak boşluğu ise türkmen gruplar ve hem bu gruplara hem türkiye’ye dost olan muhalif gruplar doldurmalı.

“zaten bölgede 150 bin türkmen yaşıyor. topraklarımızı bırakmamak için işid kontrolü ele geçirdikten sonra bile, çok zor şartlar altında da olsa türkmenler orada yaşamaya devam etti. işid gittikten sonra da doğal olarak ılımlı muhalefetin oradaki güçlerinin başında türkmenler olacak.”

mustafa, suriye’deki iç savaşta son dört yıldır hiçbir radikal gruba katılmayan türkmenlerin, bu anlamda amerikalıların da ilgisini çektiğini ifade ediyor.

eğit-donat programında 54 kişi var

amerika ve türkiye’nin ortaklığında gerçekleştirilen eğit-donat programı çerçevesinde eğitilecek olan muhaliflerin bu bölgeye yerleştirilmesi planlanıyordu. ancak washington, eğitim almak için türkiye’ye gelen muhalifleri çok katı bir eleme sürecinden geçirdi ve 13 temmuz’da suriye’ye giren eğitilmiş muhalif savaşçı sayısı 54’te kaldı. programda hedeflenen şimdilik gerçekleşmedi.

‘ypg’ye hava desteğinin sürmesini bekliyorum’

bölgedeki türkmen gruplar ve ılımlı muhalefete destek konusunda mutabakata varılmış olsa da, hangi ılımlı grupların ne şekilde boşluğu dolduracağına ilişkin detaylar henüz görüşme aşamasında. abd, bölgede etkili olan el kaide bağlantılı nusra örgütüyle sahada işbirliği halinde olan gruplarla çalışmayı reddediyor. koalisyon uçakları bölgedeki nusra hedeflerini de vuruyor. bu aşamada ypg’ye verilen destek konusunda da iki başkentten farklı açıklamalar geldi.

abd dışişleri bakanlık sözcüsü john kirby, 27 temmuz’da düzenlediği basın toplantısında, amerika ile türkiye’nin incirlik üssü’nün kullanımı konusunda anlaşmasının ardından, amerikan savaş uçaklarının ypg’ye verdiği desteğin süreceğini söyledi:

“ypg zaten koalisyonun hava desteğinden yararlanıyordu. şimdi türkiye’deki üslere erişimimiz olması, bu desteğin daha zamanlı ve belki de daha etkili olmasına yol açabilir. yani bu hava desteğinin sürmesini bekliyorum.”

bu açıklamanın ardından türk dışişleri bakanlı sözcüsü tanju bilgiç de konuyla ilgili şunları söyledi:

“kirby'nin ifade ettiği bu hususlar bizim abd ile mutabakatımızı tam olarak yansıtmamaktadır. mutabakatımızda pyd gibi kendi gündemi olan gruplara destek söz konusu değildir. bu hususlar aslında abd makamlarının da dikkatine getirilmiştir.”

kaynak: al jazeera