türkiye’de yaklaşık 20 bin civarında ruhsatlı balıkçı teknesi bulunuyor. bunun 18 bini kıyı balıkçılığı yapan 12 metre civarı ve altındaki tekneler. 2 bini ise endüstriyel balıkçılık yapan büyük tekneler. bu teknelerin 350-400 arası 40 metrenin üzerinde. beş adet de 70 metrenin üzerinde açık deniz balıkçılığı teknesi bulunuyor.

türkiye istatistik kurumu verilerine göre her yıl ortalama 500 bin ton balık avlanıyor. bunun yüzde 90’ını büyük tekneler yani endüstriyel balıkçı tekneleri yakalıyor. yani küçük balıkçılar, büyük balıkçılardan arta kalanlarla geçiniyor. 

'balıkçıya devletin desteği yok'

iğneada karadeniz kıyısında, kırklareli’ne bağlı bir balıkçı köyü. son yıllarda longoz ormanları ve denizi sayesinde turizm artsa da köyün hala en büyük geçim kaynağı balıkçılık. iğneada limanı’na bağlı 50 kadar balıkçı teknesi, av yasağının biteceği gün olan 1 eylül için sıkı hazırlık yapıyor.

iğneada limanında limanköy su ürünleri kooperatif başkanı numan sağlam ve balıkçılarla, küçük balıkçılığın sorunları ve bunların çözüm yollarını konuştuk.

kooperatif başkanı numan sağlam, 55 yaşında ve 15 yaşından bu yana balıkçılık yapıyor. her yıl denizlerde balık sayısının azaldığını anlatan sağlam, artık geçinmekte zorlandıklarını, özellikle kredi ödemeleri konusunda devletten destek beklediklerini anlattı.

“balıkçılara devletin desteği yok” diyen sağlam, “bankadan kredi alıyoruz ancak o sene balık olmayınca kredilerimizi ödeyemiyoruz. bu sefer üstüne ekstra faizi yiyoruz. çiftçiye bir sel felaketi vuruyor kredileri erteleniyor, ama balıkçıya bir destek yok. bizim isteğimiz işler bozuk gittiği dönemlerde kredilerimizin ertelenmesi veya cüzi taksitlere bağlanması. devletten buna bir formül bulmasını istiyoruz “ dedi.

yavru balık hale girmesin

40 yıldır balıkçılık yapan sağlam, bilinçsiz avlanmanın balık popülasyonuna büyük zarar verdiğini  ifade etti. geçtiğimiz yıllarda başlayan “seninki kaç santim” gibi yavru balıkların avlanmasına karşı  başlatılan kampanyaların halkın bilinçlenmesi için yararlı olduğunu ancak çözüm olmadığını vurguladı. sağlam'a göre devletin önlem alması gerekiyor.

“yavru balığın hale girmesine engel olacaksın. halde sattırmayacaksın. ben balıkçı olarak yavru balık gönderirsem, beni balığımı denize dökecek ve benden navlun parasını da tahsil edeceksin. 3 kere bunu yapsan, kimse yavru balık avlamaya cesaret edemez. devletin yavru balıkların hallerde satılmasına kesinlikle izin vermemesi gerekiyor. “

gırgır teknelerinden balık kaçıyor

küçük balıkçı için hayatın her geçen gün zorlaştığını anlatan numan sağlam, büyük gırgır teknelerinin çok fazla teknoloji kullandığın bunun balığı türk karasularından kaçırdığını iddia ediyor.

balıkçı sağlam, geçen yılla ilgili şunları anlattı:  

“geçen sene av yasağının bitmesiyle çok güzel palamut oldu. eylül’ün 13’üne kadar çok iyi av yaptık. ancak 13’ünde palamut kesti. türk karasularındaki büyük tekneler palamutu kovaladılar, palamutta bulgaristan’a kaçtı. bizim sularımızda 1 tane bile balık kalmadı. büyük gırgırlar ellerindeki teknolojiyle avlanıyorlar ve o teknolojik cihazlar balıkları kaçırıyor.”

karada domuz, denizde yunus

karadeniz’deki en önemli balığın hamsi olduğunu, çünkü hamsinin bütün balıkların yemi olduğunun altını çizen sağlam, yunuslardan şikayetçi:

“hamsi bütün balıkların yemidir. hamsi kendini çektiği zaman bütün balıklar peşinden gider. özellikle palamut hamsiyi takip eder. palamutu da yunuslar takip eder. yunus balıkçı için gerçek bir beladır. özellikle ufak balıkçının başının belasıdır. karada domuz neyse denizde de yunus odur. ağla birlikte alıyor balığı. bütün ağları parçalıyor” dedi.

sağlam denizlerde balık popülasyonunun artması için önerisini ise şöyle anlattı:

“denizlerde balık azalıyor. her geçen yıl daha da azalıyor. devlet balıkçıyı 3 sene finanse etse ve denizlere salmasa, bu denizler balık dolar tekrar. ancak dediğim gibi 3 sene bizi devlet finanse edecek. 3 sene balığa çıkılmazsa denizler balığı almaz”

kaynak: al jazeera