güneydoğu’nun son yıllarda gelişen ve nüfusu 408 bin 248'e çıkan kenti batman’da kayıtlı seçmen 310 bin 505. kentin mevcut 4 milletvekili akp ile hdp arasında eşit bölüşülüyor. ak parti, 2011 seçimlerinde 81 bin 435 oyla iki vekil sahibi olurken, hdp’nin öncülü partisi bdp ise bağımsız adaylarla girdiği seçimde 113 bin 993 oy alarak, iki vekil çıkardı.

2014 yerel seçimleri il genel meclisi sonuçlarına göre ak parti’nin oyu 80 bin 580’e düşerken, hdp ise oyunu 128 bin 845’e yükseltti. cumhurbaşkanlığı seçiminde ak parti adayı, cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan partisinin oyunu 85 bin 153’e çıkarırken, hdp’nin adayı selahattin demirtaş da partisini oyunu artırarak sayıyı 134 bin 370 bine çıkardı. kentte 40 bin oylamak mümkün. son seçim sonuçlarına bakıldığında hdp, barajı aşarsa ak parti'nin bir vekilini alıyor.

kentte durum bu olunca kentte kıyasıya bir yarış var. her iki parti de seçmeni kendine çekmek için birbiriyle rekabet halinde. seçmene giderken, iki parti birbiriyle ilgili karşıt propaganda yürütüyor.  

AK Parti Batman İl Başkanı Diyaettin Uçar, HDP'lilerin kentte mahalle baskısı yaptığını iddia ediyor.[Fotoğraf:Faruk Yüce/Al Jazeera Türk]

akp: mahalle baskısı var

ak parti, hdp’lileri batman’da seçmene yönelik psikolojik baskı yapmakla suçluyor. bu suçlamayı ak parti mardin il başkanlığı’nda görüştüğümüz diyaettin uçar açık şekilde getiriyor. dört ay önce ak parti mardin il başkanı olan uçar, seçmenin özellikle “hdp barajı aşmazsa türkiye suriye gibi olacak, 6-7 ekim olayları çıkacak” propagandasıyla psikolojik baskıya maruz bırakıldığını savunuyor. diyaettin uçar, doğrudan partilerine yönelik herhangi bir tehdit almadıklarını hatırlatıyor:

“seçmenin psikolojik olarak tehdit edilmesi var. kürt partisinin oyları geçmiş yıllarda gizliydi, şimdi ak parti’nin bu bölgedeki oyları gizli. bunun nedeni mahalle baskısı. biz seçmene, bu tür baskılara inanmalarını, kobani olaylarının yaşanmayacağını anlatıyoruz. batman halkı mütedeyyin ve muhafazakârdır. ak parti’nin çözüm sürecindeki çabası batman seçmeni gözünde büyüktür. kentte ak parti oyları kendini belli etmiyor. bunun nedeni dediğim gibi baskı. psikolojik baskı olmazsa, seçmen özgür iradesiyle sandığa gitse ak parti batman’da birinci partidir.”

erdoğan için başkanlık propagandası

akp kentte seçim propagandasında özellikle yeni anayasa, başkanlık sistemi üzerinde yoğunlaştırıyor. partililer, erdoğan’ın başkan olmasını özellikle seçmene giderken sıkça dile getiriyor.  diyaettin uçar, kentte seçim stratejilerini, “sıkılmadık el, gidilmedik ev” olarak özetliyor. seçimde kullandıkları bir diğer argüman ise, hizmet odaklı. akp hükümeti’nin 13 yıllık iktidarı döneminde sağlık, ulaşım, eğitimde yaptıkları anlatılıyor. hdp’nin barajı aşmasını isteyip istemediklerini sorduğumuzda ak parti batman il başkanı diyaettin uçar, “benim sorunum birinci parti olmamdır, partilerin barajı aşıp aşmaması benim sorunum değil” yanıtını veriyor.

seçmene kobani propagandası

hdp, kent merkezinde son üç seçimdir kurulu olan büyük çadırla gövde gösterisi yapıyor. parti 42 mahallede de seçim büroları açmış durumda. çadırda, hdp flamaları, öcalan, şeyh said ve kobani’de hayatını kaybedenlerin fotoğrafları asılı.

al jazeera türk’e konuşan hdp parti meclisi üyesi osman ergin, seçim stratejilerini “seferberlik” olarak tanımlıyor. tüm çalışmalarını kentin 4 vekilini çıkarma üzerine yaptıklarını dile getiren ergin, “girmedik ev, ulaşmadık kişi bırakmama hattında ilerliyoruz” ifadelerini kullanıyor.

hdp’nin kentte seçmene yönelik propagandası işid’in kobani’den çıkarılmasıyla  kürtlerin elde ettiği “kobani zaferi” diye tanımlanan başarı. kentte pyd ve silahlı kanadı ypg’nin suriye rojavası’ndaki kanton yönetimleri de sıkça övülüyor. 

HDP PM üyesi Osman Ergin, Erdoğan'ın konuşmalarının partilerine yaradığını savunuyor.[Fotoğraf:Faruk Yüce/Al Jazeera Türk]

“erdoğan konuştukça biz yükseliyoruz”

partinin akp’ye karşı propagandasında ön plana çıkan cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan karşıtlığı.  kentin ana caddelerinde selahattin demirtaş’ın fotoğrafının yanındaki “seni başkan seçtirtmeyeceğiz” yazısı bu durumu özetliyor. partililer özellikle erdoğan’ın seçim meydanlarında akp için oy istediğini, hdp’yi eleştirdiğini hatırlatarak, seçmene “cumhurbaşkanı olarak tarafsızlığını yitirip, taraf tutuyor” diyorlar.

hdp pm üyesi osman ergin, erdoğan’ın giderek akp’ye kan kaybettiren bir aktör haline dönüştüğünü savunuyor. kendilerinin propaganda yapmalarına gerek kalmadığını, seçmenin bunu kendileriyle paylaştığını söyleyen ergin “erdoğan konuştukça partisi geriliyor, biz yükseliyoruz. de facto, zorunlu ve istemeden olsa şu anda cumhurbaşkanı bize hizmet eden bir kampanya yürütüyor. bu söyleşimiz üzerine bu kampanyadan vazgeçer mi bilemem ama o’nun yaptığı konuşmalar akp’nin hayrına değildir, özellikle angaje etmeye çalıştığı başkanlık sistemi bu konuda çok nettir, kendisini ele verir durumdadır. çünkü onun başkanlığında, ne başbakanlık ne parlamento vardır. bunun türkçesi davutoğlu’na ihtiyaç yoktur.”

 “baskı iddiaları külliyen yalan”

akp çevresinin dile getirdiği “mahalle baskısı, psikolojik tehdit” iddialarını sorduğumuzda ergin, “külliyen yalan” diyor. parti tabanlarının bölgede silahlı çatışmalar başladığı yıldan bu yana barış özlemi içinde olduğunu söyleyen osman ergin, şöyle devam ediyor:

“hdp, kıyamet de kopsa şiddeti ve zoru tetikleyecek bir çalışmanın ne içinde, ne yanında yer alacaktır. biz, barış mücadelemizi bugün dünden daha kararlılık ve kıskanacak şekilde sürdürmeye devam edeceğiz. elbette parlamentoya girmediğimiz durumunda demokratik siyaseti muhalefeti en üst boyuta çıkaracağız. türkiye ile sınırlı olmayan avrupa’yı da kapsayan bir diplomasi geliştireceğiz. türkiye’yi anayasal ve seçim mevzularında zorlayacak atraksiyonlara gireceğiz ama bunun hiçbir noktasında şiddet ve zor asla olmayacaktır.”

“polis ve askerlerin evleri önceliğimiz”

hdp’li osman ergin, baraj konusunun kendileri için yok hükmünde olduğunu, hiç gündeme almadıklarını belirterek, barajı aştıklarını söylüyor. batman’da polis ve askerlerin evlerine seçim çalışması için gittiklerini hatırlatan ergin, “belki başta biraz tereddütlü, acabalıydık ama şimdi ısrarla çalışanlarımıza polis ve askerlere öncelikle gidecek ve yeni yaşam perspektifimizi onlarla paylaşacaksınız diyoruz. belki, biz yeterince çalışamadığımızdan dolayı şimdilik yeterince onlardan bir ilgi yok ama bize kulak kabarttıklarını belirtebilirim” diyor.

hüda par’ın şansı baraja bağlı

batman’da diğer güneydoğu illerinde olduğu gibi bu seçimlerde chp ile mhp’nin pek etkisi yok. kentte üçüncü parti konumunda olan hüda par. bağımsız adayla seçime giren parti, 2014 yerel seçimleri il genelinde 17 bin 108  oy aldı. hdp barajı aşamazsa, akp de 2014 yerel seçimlerdeki oyunu korursa, 20 bin oyla meclise girmek mümkün. sonuç böyle olursa, bağımsız adayları aydın gök’ün kazanması için, partinin son seçimden 3 bin oy daha artırması gerekiyor. partinin kentteki sloganı, “söyleyecek sözümüz var.”

kaynak: al jazeera