Ekonomi
'Bayburt varken Şırnak yatırım alamaz'
Başbakan Binali Yıldırım’ın Diyarbakır’da Doğu ve Güneydoğu bölgeleri için açıkladığı Yatırım-Destek Teşvik Paketi'ni bölgedeki iş çevrelerine sorduk. Genel görüş, paketin hem güçlü hem de zayıf yönleri olduğu yönünde. İş çevreleri, çatışmalı alanlar için pozitif ayrımcılık yapılmasını istiyor, "Şırnak ile Bayburt'u aynı teşvik paketine alırsanız, Şırnak yatırım alamaz" diyor.
başbakan binali yıldırım, diyarbakır’da doğu ve güneydoğu yatırım-destek hamlesi’ni açıkladı. bölgede 23 ilin alt-üst yapı yatırımlarının yanı sıra teşvik ve hibe programlarını anlattığı toplantıyı özellikle iş çevreleri dikkatle takip etti. sivil toplum kuruluşları ve iş insanları yatırım-destek teşvik paketi’ne ilişkin görüşlerini al jazeera’ye açıkladılar.
ahmet sayar
diyarbakır ticaret ve sanayi odası başkanı
“mevcut yatırımcı da korunmalı”
Ahmet Sayar
“bir kere üretim ve sanayi açısından birkaç yeni destek var. üst yapı yatırımının kamu tarafından yapılıyor olması, üretim amaçlı alınacak makine ve ekipmanların faiz finansmanının devlet tarafından karşılanması, bir de pazar garantisi. bunlar, sanayiyi, üretimi, istihdamı pozitif etkileyecek şeyler. makine ekipmanlarının bankalar nezdinde gayrimenkul gibi teminat kabul edilmesi üreticilerin finansmana ulaşımını kolaylaştıracak. bölgenin genişletilerek 23 ile çıkarılması ise negatif durum. gümüşhane dururken diyarbakır’a yatırım yapılamaz. şırnak ile bayburt’u aynı teşvik paketine alırsanız şırnak yatırım alamaz. paketin içeriğinin tekrardan incelenmesi, detaylandırılması gerekiyor. özet mahiyette bir sunumdu ayrıntılarının netleşmesiyle daha net konuşabileceğiz. mevcut yatırımcıları koruyan bir paketin de olması gerekiyor. mevcut yatırımcı yeni yatırımcıyla rekabet anlamında dezavantajlı duruma düşüyor. en önemlisi de bütün bu programın tam amacına ulaşabilmesi için huzur, istikrar, güven ve barış ortamının olması gerekiyor.”
hakan akbal
güneydoğu genç işadamları derneği başkanı
"paketin hem güçlü hem zayıf tarafları var"
Hakan Akbal
“sayın başbakan'ın açıkladığı yeni teşvikler önemli avantajlar içeriyor. açıklanan teşvikler henüz yasallaşmadığı için bütçesel dayanaklarını bilmiyoruz. 23 il için yaklaşık 100 milyar civarında rakam telaffuz ediliyor; ancak bu konuda tam bir hazırlık olmadığı anlaşılıyor. açıklanan teşviklerin zayıf ve güçlü tarafları var: 8 ilde 10 fabrikanın devlet eliyle yapılıp kiraya verilmesi, teminat sorununun kredi garanti fonu [kgf) ile aşılacak olması, fabrikalarda üretilen ürünlerin kamu tüketimi kapsamında olması durumunda alım garantisi getirilmesi, yatırım yapacaklar için bedelsiz arsa tahsis edilecek olması açıklamanın güçlü taraflarını oluşturuyor. yapılan açıklamanın dikkate değer zayıf yanları da var: 23 ilin bulunduğu doğu ve güneydoğu anadolu bölgesindeki bütün illerin cazibe ili kapsamına alınması, cazibe kavramının içini boşaltıyor. 23 ilde 200 bin istihdamın nasıl sağlanacağı veya bu sayıda kalifiye işgücünün nasıl hazır hâle getirileceği ifade edilmiyor. yatırımlar için doğrudan finansman desteğinin olmaması temel bir sorun. teşviklerin işlevselleşmesi için barış ortamına ihtiyaç var, oysa ki barışa yönelik hiç bir vurgu yapılmıyor. yatırım için ücretsiz arazi tahsisi, milli emlâk kanunlarına aykırı. bu durumun nasıl çözüleceği belirtilmiyor. kgf'nin yatırıma teminat olması önemli, ancak kgf'nin teminat limiti 1 milyonu geçemiyor ve güçlü bir finansal alt yapısı yok. bu durumda kgf'yi güçlendirmenin yollarını bulmak lazım.”
reyhan aktar
diyarbakır iş kadınları derneği (dikad)
“kadın girişimciler önemli”
Reyhan Aktar
"daha çok kamu yatırımlarını ve altyapı yatırımlarını kapsıyordu açıklamaları başbakan’ın. bunların çoğu daha önce açıklanmıştı. girişimciler için söylediklerini dinlerken çok sürpriz ile karşılaşmadım. esas anlamlı olan yön gösterme var yatırımcılar için. bir güven tesisi var, yatırımcıların kaygılarını gidermek için ortaya konan bir güven var ve yatırımcıya 'sizi biz koruyacağız' demeleri önemli. kendini güvende hissetmeyen hiçbir yatırımcı buralara gelmez mevcut yatırımcı da kalmaz. çözüm süreci ile ilgili yatırımcının beklentisi var. belki çözüm süreci olmaz başka bir şey olur ama böyle bir şeye ihtiyaç duyuluyor. bir diğer konu kadınlarla ilgili çok uzun süredir girişimcilik ve mesleki eğitim merkezlerinin açılmasını bekliyorduk. kadınlara yönelik yatırımlar, çok büyük yatırımlar değil bunların hemen işleme konması gerekiyor. bugüne kadar çeşitli kereler dile getirdik; girişimcilik evleri açılırken kadın örgütleri ile işbirliği halinde hareket etmeleri gerekiyor. bu anlamda kadın örgütleriyle sıcak temas şart. kadınların ürünlerinin pazar sorunu, bunun alıcı ile buluşturulması konusu bizim için önemli, devlet eliyle yapılacak olması çok iyi ancak ayrıntılarını henüz bilmiyoruz. bunların irdelenmesi gerekiyor.”
engin yeşil
diyarbakır ticaret borsası başkanı
“en büyük teşvik çözümdür”
Engin Yeşil
“sur ve bölgede olaylardan etkilenen yerlerin alt-üst yapı sorunlarının giderilmesi ve imarı ile ilgili projeyi iyi buluyorum ancak sanayi ve üretime yönelik açıklamalarını yetersiz buluyorum. mevcut olan yatırımların ve yatırımcıların korunması gerekiyor. pek çok sanayici iflasla yüz yüze. çoğu yüzde 25-30 kapasiteyle çalışıyor. sanayicilerimiz zor durumda. bunun en büyük nedeni finansman sorunları. bankalar, güneydoğu’yu riskli buldukları için kredi vermekten imtina ediyorlar. başbakan'ın açıklamalarının detaylandırılması gerekiyor. acaba yatırımın ne kadarını destekleyecekler, ne kadarını kapsam dışında tutacaklar? güneydoğu'daki olayların bitmediği sürece buralarda kimse yatırım yapmaz. çözüm sürecinin başlaması gerekiyor, bölgeye yapılacak en büyük yatırım çözümdür. çözüm olursa ekonomi kendiliğinden gelişir. süreç işletilirse teşvik paketlerine ihtiyaç bile kalmaz.”
diyarbakır organize sanayi bölgesi (osb) başkanı abdulkadir karavil
“yer sıkıntısı var”
Abdülkadir Karavil
"bugüne kadar açıklanan teşvik paketlerinden en büyük fark pazar ve alım garantisi. bazı yerlerde fabrika yapılarak sanayiciye kira öder gibi verilecek bu anlamda diğer paketlerden ayrıldığını söyleyebilirim. anlatılan teşvikler harika; hayvancılık, tarım, sanayi. tabii bizim en büyük beklentimiz huzur. yatırımcının korkusu huzur olmaması. çünkü ilk bakılan şey bu. diyarbakır organize sanayi bölgesi ile ilgili sıkıntılar var. şimdi bizden yatırım için arazi tahsisatı isteseler yer sıkıntımız var. bizim istediğimiz iki ayrı yer var organize sanayi bölgesi için ancak istimlâk edilmesi gerekiyor. gerçi başbakan "istediğiniz yeri vereceğiz" dedi ama bunun hazırlıklarının hemen başlaması gerekiyor. kendileriyle görüşeceğiz ve kendilerine dosya vereceğiz. bunun bir an önce halledilmesi gerekiyor.”
alican ebedinoğlu
diyarbakır esnaf ve sanatkârlar odaları birliği başkanı ve türkiye esnaf ve sanatkârlar konfederasyonu yönetim kurulu üyesi
“derecelendirme yapılmalı”
Alican Ebedinoğlu
“başbakan önemli açıklamalar yaptı. ancak her şeyin başında huzur ve güven var. bugüne kadar pek çok paket açıklandı. bu dolu bir paket ancak esnaf sanatkârlarla ilgili beklentimiz gerçekleşmedi. mevcut işletmelere yönelik hiçbir destek yok, kendilerine ileteceğiz. hayvancılık ile ilgili bölümü çok iyi. paket 23 ili kapsıyor. malatya dururken yatırımcı hakkari ve şırnak’ta yatırım yapar mı? mutlak suretle bir derecelendirme olmalı. sermaye huzurun olduğu yere gidecek; malatya, erzurum şanlıurfa’ya gidecek yatırım. olayların olduğu yerlere pozitif ayrımcılık yapılmalı. yoksa aynı cazibeyi sunan iki yerden huzurlu olanı tercih edilecektir.”
kaynak: al jazeera
Yorumlar