lefkoşa’da bir grup gazeteciye konuşan kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti'nin (kktc) ikinci cumhurbaşkanı mehmet ali talat, rum tarafında 26 mart’ta aşırı ırkçı grupların kendisine yaptığı saldırı için “bu saldırı iyi oldu, rum tarafındaki paralel yapıyı ortaya çıkardı” dedi.

al jazeera türk muhabiri ece göksedef’in de sorularını yanıtlayan talat, rum tarafında polis teşkilatından bürokrasiye kadar sızmış olan aşırı ırkçı bir yapının olduğunu, bu yapıdan rum yönetimi lideri nicos anastasiadis’in de rahatsız olduğunu söyledi:

“rum yönetimi çok ciddi tepki koydu, anastasiadis hemen özür diledi ve polis genel müdürü’nü görevden aldı. ben bu tepkiden tatmin oldum. ama polis bakımından olmadım. bu etkinlik bilindiği halde 5-10 tane polis görevlendirildi. bu bilerek yapıldı.”

'polis ve eylemciler işbirliği içinde'

talat’a göre polis ve eylemciler işbirliği içinde; rum ulusal halk cephesi (elam) üyeleri polisin de içine sızan bir yapıya yayılmış durumda:

“polisin eylemi gerçekleştiren elam’cılarla işbirliği var. paralel diyebilirsiniz. şöyle düşünün; hapishaneden müebbet mâhkumu cinayet işlemiş birisi geceleri çıkıyor, diğer suç çetesine iş yaptırıyor. sonra da hapishaneye geri dönüyor. isteselerdi yakarlardı orayı. çünkü kimse yoktu. rumları da allah korudu. abd büyükelçisi de oradaydı.”

polisin sadece içişleri bakanı’na bağlı olmadığını, eylemcilerle aynı anlayışta birçok bürokratın da arada olduğunu söyleyen talat, “rum devleti aşırı ırkçı rum milislerin eylemlerinin ardından kuruldu, paramiliter bir devlettir” dedi. talat şöyle konuştu: 

“eskisi kadar olmayabilir ama bu insanlar bu geleneğe sahip oldukları için sempati duydukları bir teşkilata göz yumabiliyorlar. bürokrasinin de temiz olduğunu düşünemiyoruz. örneğin anastasiadis çok öfkeliydi, ‘bu biliniyordu ve tedbir alınması lazımdı’ dedi.”

Talat, 2005-2010 yılları arasında KKTC Cumhurbaşkanlığı görevindeydi. [Al Jazeera]

'irkçı söylemler nefret suçu kapsamına alınmalı'

talat, bu tip fiziki ve sözlü saldırıların nefret suçu kapsamına alınıp cezalandırılması gerektiğini düşünüyor. eğer iki taraf anlaşırsa, sağlanacak barışın yürümesi için bunun şart olduğu görüşünde:

“bana göre bu saldırı çözüm süreci açısından çok iyi oldu, ne yapmamız gerektiğini açığa çıkardı. bunlar küçük bir azınlıktır ama bundan sonra bence bu konuda alınması önerilecek tedbirlere kimse, rum yönetimi de karşı çıkamayacak. çözümden sonra ırkçı, ötekileştirici söylemleri yasaklamalı; iki tarafta da suç kapsamına almalıyız. aksi takdirde barış yürümez. mesela rum başsavcı askeri eğitim alan elam’cıları serbest bıraktı, çünkü bu suçun tanımı yoktu. yasal eksiklik var, bu nefret suçlarının tanımlanması lazım. asıl güven yaratıcı önlem bu olmalı, aksi takdirde bu küçük gruplar barışı bozacak.”

süreçte kilise’nin rolü

talat’ın uğradığı saldırının ardından, kıbrıslı türkler gibi kıbrıslı rumlar da geçmiş olsun dileklerini iletti. geçmiş olsun diyenler arasında, rum ortodoks kilisesi başpiskoposu 2. hrisostomos da vardı. talat, kilisenin artık bu saldırılardan rahatsız olduğunu söylüyor:

“başpiskopos’un bu yaklaşımı kendini elam'dan ayırmak içindir. çünkü birçok defa ‘kilise elam’ın destekçisi’ diye suçlandı. aslında katı ve aşırı milliyetçi kilise’nin görüşleriyle, elam’ın arasında bir paralellik vardı. ama anlaşılan kilise çok rahatsız oldu ve kendisini ayırmak istedi. birlikte hareket etmediklerini ifade etti.”

kıbrıs’ta çözüm için müzakereler sürerken, kktc’nin ikinci cumhurbaşkanı mehmet ali talat, 26 mart’ta güney kıbrıs’ta konuşmacı olarak katıldığı bir 'kıbrıs'ta çözüm süreci' konulu konferansta saldırıya uğradı. irkçı ulusal halk cephesi (elam) üyesi 60 kişi, limasol şehrindeki etkinliği basmak istedi, polis izin vermeyince arbede çıktı. talat’ın konuşması bitene kadar polis grubu durdurmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. bu sırada elam üyeleri kıbrıslı türk gruba meşaleler attı, türk heyetten bir kişi hafif yaralandı.

olayın ardından rum polis genel müdürü mihalis papageorgiu görevinden alındı. anastasiadis, talat’ı arayarak geçmiş olsun dileklerini iletti ve hızla sorumluların bulunacağı sözünü verdi.

kaynak: al jazeera