chp, 7 haziran seçiminde aldığı yüzde 24,9’luk oy oranını, 1 kasım’da 25,3’e çıkardı; meclis'te iki sandalye daha kazanarak milletvekili sayısını 134’e yükseltti. ancak 7 haziran’da olduğu gibi bu seçimde de doğu ve güneydoğu anadolu bölgeleri’nde yerinde saydı.

altı ilde yüzde üçün altında

ana muhalefet partisi chp’nin 134 milletvekilinden sadece 5’i güneydoğu ve doğu anadolu bölgelerindeki illerden seçildi. güneydoğu anadolu bölgesi’ndeki dokuz ilden altısında, chp yüzde üçün altında oy aldı.

güneydoğu anadolu’da kilis ve adıyaman’da yüzde 10’u küçük bir farkla geçen chp, sadece gaziantep’ten milletvekili çıkarabildi. iki milletvekili çıkardığı gaziantep’te de birinci parti olamadı.

‘chp sırtı dönülen bir parti olmaktan çıkmış’

bölgedeki tabloyu al jazeera’ye değerlendiren chp genel başkan yardımcısı sezgin tanrıkulu, chp oylarının ‘anlamlı olmasa’ da bölgede artış eğilimine girdiğini söylüyor ancak ‘yüzde 10’lara yükselmesini beklemek gerçekçi olmaz’ diyor:

“bölgede anlamlı olmasa da chp’nin oylarını artırdığı görülüyor. milletvekili kazanmaya yaklaştığımız yerler de oldu. bir başarı değil ama oyların azalma eğilimden artma eğilimine girmesi chp politikaların sonucu. daha da çalışmamız gerektiği konusunda seçmen mesaj verdi. 2007’den beri inme eğilimde olan trend yukarı doğru çıkıyor. bu seçimde chp sırtı dönülen bir parti olmaktan çıkmış ve dost gösterilen bir parti haline dönüşmüştür. oy verilebilir bir parti haline gelmiştir doğu ve güneydoğu’daki seçmen açısından. ama kutuplaşma ve keskinleşmenin yoğun olduğu bir ortamda chp’nin bölgede yüzde 1’lik oyları 10’lara yükselmesini beklemek gerçekçi olmaz.”

‘seçmen davranışı kolay dönüşebilecek bir şey değil’

tanrıkulu’na göre bölgede seçmenin davranışını değiştirmek kolay değil:

“seçmen davranışı kolay dönüşebilecek bir şey değil. kürt meselesi üzerinden bu kadar ayrışmanın, kutuplaşmanın olduğu bir dönemde başka bir eksenin aktör olarak ortaya çıkması az zamanda gerçekleşebilecek iş değil.”

‘hdp seçmeninin chp’ye gelmesi mümkün değil’

chp batman il başkanı adnan yaşar da bölgede iki gücün olduğunu, chp’nin bunu aşamadığını söylüyor:

“iki tane güç var; yerel yönetim ve iktidar gücü. bunu aşamıyoruz. halk burada istediği şekilde gidip oyunu kullanamıyor. çoğunlukla iktidar baskısı var. yoksa yüzde 2’yi geçer chp. seçimden önce baksanız devlet kurumlarında geçici işçi alınıyor yüzlerce kişi, bunun da etkisi var. 2011’de yüzde 6 buçuk aldık. aynı teşkilattı.

hdp seçmeninin chp’ye gelmesi mümkün değil. 7 haziran sonrası hükümet boşluğu vardı, geçici işçileri de aldı hükümet. bizim elimiz kolumuz bağlı. seçmen bir kere chp’nin iktidar olduğunu görse kararsızların yarısından fazlası chp’ye gelir.”

doğu anadolu’da da tablo benzer

güneydoğu anadolu bölgesi’nde hiçbir ilden birinci parti olarak çıkamayan chp için doğu anadolu bölgesi’nde de tablo aynı. 14 ilin sekizinde yüzde 5’in altında kaldı.

al jazeera’ye konuşan chp’nin yerel yönetimlerden sorumlu genel başkan yardımcısı ve malatya milletvekili veli ağbaba, chp’nin bölgede çalışmasının çatışmalar nedeniyle zorlaştığını söyledi:

“seçim normal koşullarda yapılmadığı için biz de normal koşullarda oy alamıyoruz. 7 haziran için de geçerli. olağan koşullarda siyaset yapılmıyor. silahların gölgesinde yapıldı. chp olarak son yıllarda ilk kez kendimizi rahat anlatabiliyorduk, daha önce mümkün değildi. özellikle 2011 öncesi bölgeye gidemiyorduk pek fazla. şimdi bir olumlu yaklaşım var. seçmen chp’nin çözüm üretebileceğini görüyor. chp’nin kürt sorunu politikalarının doğu’da artık karşılığı olduğunu görüyoruz.”

ağbaba, cumhuriyetin değerlerine göre belirledikleri politikaların seçmene iyi anlatılamadığını söylüyor. ancak iletişim kanallarının neden kurulamadığıyla ilgili detay vermiyor:

“ancak kimlik siyaseti var, akp toplumu ayrıştırmaya çalışıyor. muhafazakâr kesimin oyunu almaya çalışıyor. biz politikamızı onlara göre belirlemiyoruz. sosyal demokrasinin evrensel ilkeleri var, cumhuriyetin değerleri var, ona göre belirliyoruz politikalarımızı. belki çok iyi anlatamıyoruz. iletişim kuracak kanal bulamıyoruz.”

chp, doğu anadolu bölgesi’nde milletvekili çıkardığı üç ilde de ikinci parti oldu. malatya, tunceli ve ardahan’da birer milletvekili çıkaran chp, 7 haziran’da milletvekili çıkardığı erzincan’dan ise bu kez sandalye kazanamadı.