ak parti’nin dokunulmazlık dosyalarının yargıya gönderilmesini sağlayacak anayasa değişikliği teklifinin tbmm anayasa komisyonu’ndaki görüşmeleri kavgalı başladı. arbde sonrası  ak parti ile hdp'li milletvekilleri arasında yumruklu kavga çıkması ve kavganın büyümesi üzerine toplantıya ara verildi. bazı vekillerin yaralanması üzerine görüşmeler pazartesi gününe ertelendi. 

karşılıklı yumruklu kavgada bazı milletvekilleri sıranın arasına sıkıştı. bazıları yere düştü. . kadın vekillerin arada kalıp yere düştüğü kavgada adalet bakanı bekir bozdağ'a da miletvekilleri ve bsaın danışmanı kalkan oldu. bakan da arada sıkşıtığı yerden güçlükle çıkarıldı. kavgada ak partili yusuf başer'in burnu kanadı. ak partili yusuf başer, hilmi bilgin rapor aldı.

anayasa komisyonu’ndaki görüşmeler, her partiden çok sayıda milletvekilinin konuya ilgi göstermesi nedeniyle kalabalık bir milletvekilinin katılımıyla başladı. komisyona tam kadro katılan hdp’liler, önce "yer yok, ayakta kaldık" diyerek itiraz etti.

hdp’li milletvekillerinin, yanlarında kalabalık bir danışman kadrosuyla gelmesi dikkat çekti. önce gaziantep milletvekili celal doğan, milletvekillerinin ayakta kaldığını belirterek ak parti’li hamza dağ ile tartıştı. ardından, hdp’li sırrı süreyya önder, "sübhaneke boncuğu gibi ayakta mı duracağım" diyerek kendisine bir yer bulunmasını istedi.

o sırada, içeride ayakta duracak yer olmadığı için kapı girişine yakın bir bölümde ayakta duran istanbul milletvekili garo paylan ak parti’lilere "konuşma" diye bağırdı. garo paylan’ın yanındaki hdp milletvekillerinden burcu çelik ile ayşe acar başaran yakınlarındaki ak parti’lilerle tartışmaya başladı. hdp’li kadın milletvekilleri, ak parti’lilere "saldırganlar" diye bağırdı. garo paylan’a tepki gösteren ak parti’liler ile hdp’liler arasında arbede yaşandı.

"provakasyona müsaade etmeyeceğim"

kameraların görüntü alması dolayısıyla yaşanan kargaşada komisyon başkanı mustafa şentop, "provokasyona müsaade etmeyeceğim. herkes yerine otursun. provokasyon hazırlığı görüyorum" diyerek müdahale etti. milletvekillerini yerine oturtmaya çalışan şentop’un müdahalesi yeterli olmadı. ak parti’liler ile tartışan garo paylan, "nesiniz siz? kimsiniz? ne işiniz var burada?" diye bağırdı.

kapı girişi tarafında arbede yaşanırken bu sefer karşı tarafta bulunan ferhat encü, "eşkıyalık yapıyorsunuz haddinizi bilin" diye bağırdı. ak parti’liler de, "eşkıya sensin" karşılığını verdi. idris baluken, ak parti’lilere işaret ederek, "gel buraya" diye bağırırken, bu sırada, kameraları çıkarmak için salona giren emniyet görevlilerine itiraz edip, "polis var" diye bağırdı. meral daniş beştaş da, "polisin ne işi var burada?" diye sordu.

polislerle tartışan garo paylan, "çık dışarı", meral daniş beştaş, "basını çıkaramazsınız", idris baluken de, "burası karakol değil meclis. karakola çevirdiniz" diyerek tartışmaya katıldı.

ayakta yaşanan arbede ve itirazlar nedeniyle görüşmelere uzun süre başlanamadı. komisyon başkanı şentop da, sükunet sağlandıktan sonra söz vereceğini belirterek, kameraların dışarı çıkartılmasını bekledi.

hdp'nin danışmanların kalmasında ısrar etti

komisyon başkanı şentop, kameralarla birlikte,salonda bulunan milletvekili danışmanlarının da dışarı çıkartılmasını istedi. ancak hdp’liler, danışmanların dışarı çıkartılmasına şiddetle karşı çıktı. komisyon başkanının tüm uyarılarına rağmen hdp’li milletvekillerinin danışmanları olduğu söylenen kişilerin salondaki yerlerinde kıpırdamadan durmaları dikkat çekti. komisyon başkanı şentop, "danışmanlar dahil herkes çıkacak" derken, hdp’llier, "önce sizin bürokratlar çıksın" diyerek itirazlarını sürdürdüler.

hdp: danışmanlar olmadan çalışmamız imkânsız

kameraların çıkması ve tartışmanın biraz yatışmasının ardından konuşmalar başladı. hdp’li mithat sancar, milletvekili danışmanlarının salonda kalması konusundaki ısrarını sürdürürken, her milletvekilinin birer danışmanı ve hdp grubundan da ayrıca evrak getir-götür işlerini yapmak üzere 3 danışmanın salonda bulunmasını istediklerini söyledi. sancar’ın, "danışmanlar olmadan çalışmamız imkânsız" derken, bu talebe ak partililer, "genel kurul çalışmalarını da danışmansız yapamayız mı diyorsunuz?" diye karşılık verdi.

önümüzdeki hafta genel kurul'da

sadece iki maddeden oluşmasına karşın, teklifin komisyon görüşmelerinin hararetli geçmesi bekleniyor. anayasa komisyonu başkan'ı mustafa şentop komisyonda tansiyonu düşürmek amacıyla, söz isteyen tüm milletvekillerine süre kısıtlamasına gitmeksizin konuşmaları için izin vermeyi planlıyor. anayasa komisyonu'ndaki görüşmelerin tamamlanmasının ardından teklif önümüzdeki hafta meclis genel kurulu gündemine gelecek. teklifin akıbeti de, genel kurul'daki görüşmeler sırasında netleşecek.

hem ak parti’den hem chp’den fire bekleniyor

anayasa değişikliğinin referanduma gitmeksizin kabul edilebilmesi için 367 oy alması gerekiyor. ak parti'nin 316 milletvekili var. destek açıklaması yapan mhp'nin de 40. chp genel başkanı kemal kılıçdaroğlu'nun da değişikliği destekleyeceklerini açıklamasının ardından, sahip olduğu 133 milletvekili ile matematiksel olarak 367 kriteri aşılıyor. ancak ak parti hem kendi içinden, hem de chp'den fire bekliyor. bu da referandum aralığında kalma anlamına geliyor.

al jazeera'nin edindiği bilgiye göre, ak parti'de iki türlü fire beklentisi var. birincisi, haklarında fezleke düzenlenen milletvekillerinin 'hayır' yönünde oy kullanması. ikincisi ise 'teröre destek verdikleri' gerekçesiyle dokunulmazlıklarının kaldırılması gündeme gelen hdp milletvekilleri ile ilgili doğrudan adım atmak yerine, haklarında fezleke olan tüm milletvekillerinin aynı kefeye konulmuş olmasına tepki gösterenlerin 'hayır' demesi. bazı ak partili doğu ve güneydoğu bölgesi milletvekillerinin de dokunulmazlıklarının kaldırılması halinde hdp milletvekillerinin bunu "kahramanlık" olarak kullanacağı endişesinde oldukları belirtiliyor. ancak al jazeera'nin konuştuğu bu milletvekillerinden bazıları 'evet' oyu vereceklerini çünkü konunun sadece hdp'li milletvekilleriyle ilgili olmaktan çıkarıldığını belirtti.

ak parti, kendilerinden daha çok chp milletvekillerinin, liderleri kılıçdaroğlu'nun açıklamalarına karşın 'hayır' diyeceği görüşünde.

teklifin referandum aralığı olan 330 ile 367 arasında bir oyla kabul edilmesi halinde ise gözler cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan'ın vereceği kararda olacak. erdoğan, değişikliği bir kez daha görüşülmek üzere meclis'e gönderebilir ya da referanduma sunulması kararı verebilir. erdoğan'ın son dönemde görüştüğü bazı ak partili isimlere "geri adımın söz konusu olmayacağını" ve teklifi gerekirse referanduma götüreceğini söylediği öğrenildi.

ancak kulislerde konuşulan başka olasılıklar da var.

anayasa değişikliği teklifinin ilk tur oylaması bir nabız olarak değerlendiriliyor. bu ilk turda alınacak oya göre teklifin tekrar komisyona çekilmesi de gündeme gelebilir. ancak buna çok ihtimâl verilmiyor. erdoğan'ın mesajlarının ardından ak parti'nin buna yanaşmayacağı görüşü hâkim.

"referandum işimize yarar"

al jazeera'nin konuştuğu ak partili kaynaklar referanduma gidilmesi olasılığının bir risk olmayacağı görüşünde. hatta bunu 'sahaya inmek' açısından önemli bir fırsat olarak değerlendiriyor. bir kaynak, "dokunulmazlıkların neden kaldırılmadığını anlatmak için iyi bir fırsat" dedi.

toplumda dokunulmazlıkların kaldırılmasına destek olduğunu belirten ak partili isimler, anayasa değişikliğinin referandumda yüksek oyla kabul edilebileceği görüşünde. ak partili bir isim "bu tür bir referanduma katılım düşük olur ama destek yüksek olur" ifadesini kullandı.

ak parti'nin 12 nisan'da meclis'e sunduğu düzenlemeye göre "yürürlüğe girdiği tarihte; soruşturmaya, soruşturma ya da kovuşturma izni vermeyen yetkili mercilerden, cumhuriyet başsavcılıklarından ve mahkemelerden adalet bakanlığı'na, başbakanlık'a, tbmm başkanlığı'na veya anayasa ve adalet komisyonu üyelerinden kurulu karma komisyon başkanlığı'na intikal etmiş, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyaları bulunan milletvekilleri hakkında, bu dosyalar bakımından, anayasa'nın "yasama dokunulmazlığı"nı düzenleyen 83. maddesinin, 'seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz' hükmü uygulanmayacak.

bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 15 gün içinde; anayasa ve adalet komisyonu üyelerinden kurulu karma komisyon başkanlığı'nda, tbmm başkanlığı'nda, başbakanlık'ta ve adalet bakanlığı'nda bulunan yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyalar, gereğinin yapılması amacıyla yetkili merciine iade edilecek.

iki maddeden oluşan teklif, düzenlemenin yayımı tarihinde, yürürlüğe girmesini ve halkoylamasına sunulması halinde oylanmasını da içeriyor.

kaynak: al jazeera