edebiyatseverler 2014 yılında tüm dünyada gabriel garcia marquez'in gidişinin ardından gözyaşı döktü. kolombiyalı yazar meksika'daki evinde yaşamını yitirdiğinde 87 yaşındaydı. bir başka dünya çapında olay ise nobel edebiyat ödülü'nün, fransız yazar patrick modiano'ya verilmesi oldu. adonis, haruki murakami gibi adaylar arasından ödüle layık görülen modiano, liseden sonra eğitimine devam edememiş, paris'in banliyölerinde yaşamış bir yazar olarak bir umut hikayesiydi.

türkiye'de yılın tartışması, kültür ve turizm bakanlığı'nın ilk kez yazarlara, kitaplarını yazabilmeleri için maddi destek oluşturacağını ve şu ana kadar 40 yazarın bundan faydalandığını açıklaması oldu. bir diğer tartışma, elif şafak'ın 'ustam ve ben' kitabına dair intihal iddiaları oldu. ayrıca yılın son günlerinde altı yıl sonra yeni romanını yayımlanan nobel ödüllü yazar orhan pamuk'un okurlarıyla buluşması da edebiyat dünyasının ilgiyle takip ettiği olaylar arasında yer aldı.

edebiyat dergisi editörleri ve edebiyatçılara şu soruları sorduk:

1. 2014'te yılın edebiyat olayı neydi?

2. türkçe edebiyattan öne çıkan üç ya da dört eser seçer misiniz?

3. dünya edebiyatında sizin için öne çıkan eserler nelerdi?

4. edebiyat dünyasında yılın hayal kırıklığı neydi?

5. 2014 edebiyat dünyası açısından verimli bir yıl oldu mu, yoksa verimsiz bir yıl mıydı? (dilerseniz sebeplendirebilirsiniz..)
 

ceyhan usanmaz / sabit fikir dergisi genel yayın yönetmeni

1) gabriel garcía márquez'in aramızdan ayrılması, üzücü anlamda elbette, yılın edebiyat olayıydı bana göre. marquez'in iki kitabını türkçeye çeviren, pek çok kitabının editörlüğünü üstlenen seçkin selvi'nin dediği gibi, "yirminci yüzyıla damgasını vuran o soluk bitti. asıl şimdi başlıyor yalnızlık."
2) orhan pamuk - kafamda bir tuhaflık

hakan bıçakcı - doğa tarihi

irmak zileli - gözlerini kaçırma.

3) haruki murakami - renksiz tsukuru tazaki'nin hac yılları 
4) türkiye açısından; nobel ödülü alan modiano'nun türkçe çevirilerinin yalnızca sahaflarda bulunabilmesi.
5) diğerlerinden çok farklı bir yıl değildi, normal bir yıldı diyebilirim.
 

burcu aktaş / radikal kitap editörü, yazar

1. edebiyat dünyasında en çok tartışılan haber açısından yaklaşırsak ilk akla gelen kültür ve turizm bakanlığı'nın “edebiyat eserlerinin desteklenmesi hakkında yönetmelik” kapsamında 40 yazara destek vermesi olur sanırım.
2. eksik bir liste olduğunu hatırlatarak şunları söyleyebilirim:
köpekler için gece müziği - faruk duman
antabus - seray şahiner
dünya ağrısı - ayfer tunç
3. kamçatka - marcelo figueras,
vahşi şeyler ülkesinde - maurice sendak
timsah park - karen russell
4. ifade özgürlüğü konusuna yol alamayışımız kronik bir hayal kırıklığı.
5. bu yılın verimliliği yeni öykücüler ve genç yazarlar tanımamızdı. bu yazarları sunabilen editörler ve yayınevleri büyük bir teşekkürü hak ediyor.

yavuz ekinci / yazar

1- 2014 yılının olayı kitaplarını çok severek okuduğum ve öldüğüne hiçbir zaman inanmak istemediğim gabriel garcia marquez'in vefat etmiş olmasıdır.  sevindirici olan ise çalışmalarını sabırsızlıkla beklediğim haruki murakami'nin renksiz tsukuru tazaki'nin hac yılları ve orhan pamuk'un kafamda bir tuhaflık romanlarının çıkmış olmasıdır.
2- orhan pamuk - kafamda bir tuhaflık
şener özmen - spinozanın günlüğü
süreyyya evren - tercüman
3- haruki murakami - renksiz tsukuru tazaki'nin hac yılları

anna kavan - buz

yusuf yeşilöz - düğün uçuşu
4- edebiyat dünyasında benim için en büyük hayal kırıklığı yazarlar kobani'de etkinliği için katılımın bu kadar az olmasıdır. ikinci hayal kırıklığım ise romanlarını sabırsızlıkla beklediğim ihsan oktay anar'ın son romanı galiz kahraman oldu.
5- 2014 yıllı edebiyat dünyası açısından verimli olduğunu düşünüyorum. umarım 2015 daha da verimli olur.
 

gülenay börekçi / egoistokur.com, habertürk gazetesi

1. 2014’ün benim için en önemli edebiyat olayını halihazırda yaşıyoruz. hayretle ve utançla izliyorum desem yeridir. nazım hikmet kültür sanat araştırma merkezi’nin açılışından bahsediyorum. öğrenci birliklerinin yayınladığı tehditkâr bildiriler, pamuk’un böyle bir toplantıda konuşma yapacak ehliyete sahip olmadığına dair yorumlar, “almayız, sokmayız, konuşturmayız” gibi laflar bence korkunç. çok şey söylenebilir ama şu kadarıyla yetineyim, bu olayı yılın gözde trendi “linç etmece oyununun” bir devamı olduğu için de çok önemsiyorum. olgunlaşmamış yanımız yüzünden insanları ya putlaştırıyoruz ya da günah keçisi ilan ediyoruz. daha kötüsü buna başkalarını da ikna etmek için zorbalığa başvuruyoruz.
2. kafamda bir tuhaflık hala elimde, yeni başladım ama okuduğum kadarını bile birçok sebepten, bilhassa tom jones ya da barry lyndon tarzında pikaresk bir lezzet taşıdığı için heyecan verici buldum. bir yandan çok eğlenerek, isminin çağrıştıracağı tuhaf bir hafifleme hissiyle okuyorum, bir yandan da her an bir ağlamaya başlayacakmışım gibi hissediyorum. orhan pamuk okurunu hep bıçak sırtında tutarak çok değişik bir etki yaratmış. inci aral’ın “kendi gecesinde” adlı romanını da etkileyici buldum. aral, cüretkar bir konuyu, iki eşcinselin aşkını son derece büyük bir cesaretle anlatıyor. başka yazarların önceki “eşcinsel” roman teşebbüslerinin aksine konuyu sömürmeden, karakterlerine travmatik geçmişler uydurmadan, eşcinsellikle ilgili klişelere yüz vermeden. murat gülsoy’un gölgeler ve hayaller şehrinde, hakan bıçakcı’nın doğa tarihi, seray şahiner’in antabus, emrah serbes’in deliduman, ayfer tunç’un dünya ağrısı gibi romanları da farklı sebeplerle sevdiklerimden.
3. bu uzun uzun yanıtlamak gereken soruyu izninizle es geçeyim.
4. acelecilik. daha doğrusu şöyle: yılın hayal kırıklığı denince iki şey geliyor aklıma. bir tanesi gezi kitaplarının çokluğu. emrah serbes’in çok eleştirilen ama şahsen sevdiğim, önemsediğim deliduman’ını hariç tutarak söylüyorum bunu. gezi olaylarının hemen ardından “gezi’li” romanların arka arkaya yayınlanmaya başlaması hatta bunu değer verdiğim bazı edebiyatçıların yapması benim için hayal kırıklığıydı. gezi’nin yazılmasına değil itirazım, yaşananların bu kadar hamasi bir dille ve alelacele yazılmasına... ikinci hayal kırıklığım da benziyor. kitap satışlarının önceki yıllara göre artması, türkçe eserlerin yabancı dillere çevrilmeye başlaması çok güzel ama bu, edebiyatçıların niçin adeta yangından mal kaçırır gibi yazmaya, yayınlamaya başladıklarını açıklamıyor. neredeyse her yıl bir roman çıkarmaya başlayan bazı yazarların açıkçası kendilerini ticari bir çarka kaptırdıklarını hissediyorum. bu zaten ortaya çıkan kitaplardan da belli.
5. yukarıda beğendiğim şeyleri de, eleştirilerimi de sıraladım ama açıkçası edebiyatın tek bir yıl içinde ne olup bittiğiyle değerlendirilebileceğine inanmıyorum. bunu yaparsam ben de kendimi yukarıda eleştirdiğim aceleciliğe teslim olmuş gibi hissederim. hayatın kendi dinamiğine nasıl ancak bir yere kadar müdahale edebiliyorsak aynısı edebiyat için de geçerli. 365 gün bir memleketin edebiyatını yükseltmez ama geriletmez de.
 

çağlayan çevik / hürriyet keyif kitap yazarı, ian edebiyat yayın yönetmeni

1. olumlu veya olumsuz anlamda değerlendirmek bir tarafa, sanırım yılın edebiyat olayı kültür ve turizm bakanlığı'nın “edebiyat eserlerinin desteklenmesi hakkında yönetmelik” kapsamında 40 yazara destek vermesi ve bunun etrafında dönen tartışmalardı...
2. birçok iyi kitap vardı aslında bu sene, onlar içinden üç tanesini seçmek elbette zor oluyor. ancak özellikle dil, edebiyat, nitelik ve daha birçok yönüyle benim için "en önde" olanlar
köpekler için gece müziği - faruk duman  
sevinç kuşları 1 – 2  (deccal’in hatırı / kısas) - sezgin kaymaz 
is odası - doğan yarıcı
3. yine kalabalık olması gereken bir liste, ancak ilk fırsatta tekrar (ve tekrar ve tekrar) okuyacaklarım sanırım bu üç isim olur:
timsah park - karen russel
jacob de zoet'in bin sonbaharı - david mitchell
aşk üçgenlerinin tipolojik tarihi - alberto mussa
4. edebiyat dünyası, yayın piyasası, sektör, okur ilgisi, sansasyon, iyi edebiyat kavramlarının tuhaf biçimde birbirine karıştığı ve kriterlerin belirsiz olduğu memleket sınırlarında herhangi bir hayal kırıklığı yaşamamak mümkün değil. aynı şekilde buna bir çözüm olarak herhangi bir hayal kurmamayı tercih edenlerdenim. bu sayede bir hayal kırıklığı yaşamadığımı belirtmeliyim.
belki bir istisna alev alatlı'nın george orwell ve daniel defoe'nun gıyabında bulunduğu hüküm sayılabilir. bunu da hayal kırıklığı olarak değil, "yılın kafa karışıklığı" olarak adlandırıyorum...
5. bu yılı okur olarak, bilhassa "öykü" ve "edebiyat dışı" yayınlarda verimli diye değerlendirebilirim. türkçe öyküde birçok yeni imzayla karşılaştık, ilk kitaplar ve umut veren metinler okuduk. daha şimdiden "ikinci kitabını" merakla beklediğim isimler var. genel açıdan bir verimlilik/verimsizlik değerlendirmesi daha çok yayıncıları bağlayan bir durum sanırım.