Filistin
'Her seçimde umutlanmaktan yorulduk'
İsrail'de halk sandığa gitti, ancak Filistinliler sonuçların ciddi bir değişim getirmeyeceği görüşünde. Al Jazeera Türk muhabiri Ece Göksedef Ramallah’ta Filistinliler ile görüştü.
israil’de halk sandık başınaa gitti. ancak doğu kudüs’ten duvarla ve kontrol noktalarıyla ayrılan batı şeria’daki filistinlilerin seçimle ilgili ciddi bir beklentisi yok. filistinli arapların çoğu, seçimde yarışan isimleri dahi bilmiyor.
israil’de birçok devlet kurumu bugünü tatil ilan ederken, ramallah sokaklarının diğer günlerden bir farkı yok. seçimden beklentisini sorduğumuz filistinlilerin büyük çoğunluğu “hiçbir şey söylemeye gerek yok, çünkü kim gelirse gelsin bir şey değişmeyecek” diyor ve yoluna devam ediyor.
‘her seçimde umutlanmaktan yorulduk’
bir kısmı ise hiç olmazsa ekonominin düzelmesini ve baskının azalmasını istiyor. bunun için de umutları sol ittifakın kazanması. ramallah’ın el manara meydanı’nda bir dükkân işleten samir yusuf, “her seçimde umutlanmaktan yorulduk, artık barış istiyoruz” diyor. bunun için de sağ partilerin muhakkak gitmesi gerektiğini söylüyor:
Samir Yusuf: Artık barış istiyoruz
[[Fotoğraf: Ece Göksedef / Al Jazeera Türk]]
“aslında seçim sonuçları çok şey değiştirmeyecek ama ben yine de kesinlikle netanyahu’nun, lieberman’ın ya da ismini bilmediğim diğer kana susamış insanların kazanmasını istemiyorum. sol partilerin liderlerinin adını bile bilmiyorum. ama onlar kazanırsa bizim için nispeten daha iyi olacağını düşünüyorum. yine barış gelmez ama hiç olmazsa sağ partilerin döneminde olan çatışmalar, baskılar kadar kötü olmaz.”
israil’de son yıllarda düşüşe geçen ekonomi, onu da etkilemiş. seçimden şimdilik tek ciddi beklentisi bunun değişmesi yönünde:
“israil’de ekonomi kötüye gittiğinde burada da aynı şey oluyor. çok etkileniyoruz. son yıllarda çektiğimiz zorluklar arttı. ne zaman sol bir parti hükümette etkili olsa, burada biz de ekonomik anlamda biraz daha rahatlıyoruz. bu yüzden bu seçimde onların kazanacağı yönündeki tahminleri duyunca sevindim.”
‘büyük değişim olmaz ama ekonomide düzelme bekliyoruz’
ekonomik sorunların baş gösterdiği ramallah’ta israil’deki seçim sürecini takip edenler de var. 27 yaşındaki tarık hüseyin, üç aydır maaşının sadece bir kısmını almaktan şikâyetçi. “devlet kurumunda çalışıyorum, ocak’tan beri hepimiz maaşımızın sadece yüzde 60’ını alabiliyoruz” diyerek, israil ekonomisinin filistin’i de doğrudan etkilediğini söylüyor. hüseyin, sol ittifak seçimi kazanırsa en azından ekonomide olumlu değişmeler olacağından umutlu:
“ben herzog’u destekliyorum. ancak sol partiler iktidara geldiğinde ekonomide değişimi göreceğiz bence.”
Tarık Hüseyin, üç aydır maaşının tamamını alamıyor.
[[Fotoğraf: Ece Göksedef / Al Jazeera Türk]]
büyük bir değişim olmayacağını söylese de, barış görüşmelerini de ancak sol partilerin başlatabileceğini düşünüyor:
“barış görüşmeleri herzog gelirse yine başlayabilir. israil’in filistin politikasında büyük bir değişim ya da başlarsa barış görüşmelerinden bir sonuç beklemiyorum. ama görüşmelerin başlaması bile bizim üzerimizdeki baskıyı biraz da olsa azaltıyor. filistin devletini onlar da istemez ama netanyahu’dan tabii ki daha iyi olacaktır politikaları. yerleşimler konusunda ise hiçbir partiye güvenmiyorum.”
‘sol ittifak devlet yolunda adım atmamızı sağlayabilir’
şehrin merkezine yakın bir giyim dükkânı olan ali sahwari de, ekonomik gelişmeleri takip ediyor. satışların kötü gittiğini, israil’de yaşanan her şeyden ramallah’ta doğrudan etkilendiklerini anlatıyor. bu sebeple işçi partisi ve hareket partisi’nin kurduğu siyonist birlik’in kazanmasını bekliyor.
sahwari, barış yanlısı işçi partisi’nin yıllar önce başlattığı barış girişimlerini de hatırlatıyor:
İsrail ekonomisi, Sahwari'nin dükkânını da etkiledi.
[[Fotoğraf: Ece Göksedef / Al Jazeera Türk]]
“hareket partisi lideri livni daha önce filistinlilerin bir anlaşmaya en yaklaştığı kişi olmuştu. ben onun filistin politikasının bizim için en iyisi olacağını düşünüyorum. sol ittifak bize bir devlet vermeyecek tabii ama devlet olma yolunda biraz daha adım atmamızı sağlayabilir. netanyahu yeniden gelirse en az birkaç yıl daha herhangi bir adım atma imkânımız olmaz.”
‘israil’de bugün seçim mi varmış?’
konuştuğumuz tüm filistinli kadınlar ise “derdimiz yeterince büyük, israil’de neler olduğuyla ilgilenmiyoruz” yanıtını veriyor. israil polisinin eşlerini ne zaman alıp götüreceğini, eşleri gittikten sonra ne zaman döneceğini bilmedikleri için hayatın birçok alanına hâkimler. günlük hayatta birçok ülkedeki kadınlara göre çok daha aktifler. ramallah caddelerinde şoförlerin çoğu kadın. ev işlerinin yanında dışarıdaki birçok işe de onlar bakıyor. dükkânların çoğunu kadınlar işletiyor. bir yandan müşteriye satış yaparken bir yandan da çocuklarıyla ilgileniyorlar. bazıları ‘israil’de bugün seçim mi varmış?’ diye soruyor.
kaynak: al jazeera
Yorumlar