son yıllarda sayıları giderek artan ve birçok kişi tarafından kullanılmaya başlayan insansız hava araçları ya da ingilizce ismiyle drone cihazlarıyla ilgili endişeler artıyor. fiyatlarının düşmesi, teknolojinin imkânlarıyla otonom hareket etme kabiliyetlerine kavuşan bu cihazlar birçok kişi tarafından eğlence amaçlı olarak satın alınabiliyor.

beraberinde kaza, düşme ve çarpma gibi riskleri de getiren insansız hava araçlarının 100 tl'den başlayıp birkaç bin tl'ye kadar çıkan çeşitleri bulunuyor. bazıları sadece uzaktan kumanda ile uçurulabilen bu cihazların üzerinde kamera bulunan, gps sistemi ile istenen koordinatlar arasında hareket edebilen gelişmiş sürümleri de var.  

yaklaşık 10 yıldır profesyonel anlamda insansız hava araçları ile film, dizi ve benzeri çalışmalar için insansız hava araçları kullanan mehmet öztekin, bu cihazların acemi ellerde tehlikeli olabileceğini ifade ediyor. kendi kurduğu flycam firması ile sektörde çeşitli çalışmalara imza atan öztekin, kendi araçlarını kendi tasarlıyor ve atölyesinde üretiyor.

al jazeera türk'e bu araçlarla ilgili düşüncelerini açıklayan öztekin, sivil havacılık genel müdürlüğü'nün bu cihazlarla ilgili bazı düzenlemeler yaptığını, düzenlemelerin bu cihazların kullanımına belli sınırlamalar getireceğini sözlerine ekledi. öztekin'in verdiği yanıtlar şöyle: 

havadan yapılan çekimlerde ne gibi düzenlemeler gerekiyor? bu konuda sıkıntılar var mı?

sektörde havadan çekim konusunda yaklaşık 10 yıldır hizmet veren bir firmayız. sektör yeni yeni tanımaya başladı. gerekli düzenlemeler gelmezse insansız hava araçları tehlikeli cihazlar. acemi ellerde olduğu sürece tehlike ve hatta büyük kazalara sebep olacak bir cihaz. işinin ehli kişilerin kullanması, gerekli sertifikalar olması, yeterlilik belgesi olması ve plotaj aşamasından geçmesi gerekiyor. en azından bir tecrübe gerektiriyor. otomatik cihazlarda pilot kontrolü dışında hareketler de yapabiliyor. dolayısıyla bir düzenleme geldiği zaman daha emniyetli çekimler ve çalışmalar olacaktır.

türkiye'de bu tarz işler yeni başladı. sektör devleti yönlendirmiş oldu. dolayısıyla devlet de gerekli tedbirleri almaya başladı. mesela sivil havacılık genel müdürlüğü bunun üzerine gitti. otorite olarak yurtdışında kullanılan yetkileri, şartları ve kanunları türkiye adapte ettiler. gayet de başarılı gidiyor. ben de projenin içinde yer alıyorum. bu düzenlemelerle çok daha sağlıklı ve verimli olacaktır.

biz cihazların imalatını biz yapıyoruz. kameraya göre cihaz tasarlıyoruz. son zamanlarda çıkan firmaların hemen hemen hepsi otomatik uçan cihazları tercih ediyor. bu otomatik uçan cihazların birtakım sıkıntıları da oluyor. bu işlerle uğraşan kişiler helikopteri bilmiyorlar. otomatik uçan cihazların kullanımı kolay olduğu için son iki yılda firma sayısında patlama yaşandı. yurtdışında profesyonel firmalar helikopteri tercih ediyorlar. helikopterin ergonomik olarak çok daha rahat bir kullanımı var. uçuş karakteristiği olarak daha kıvraktır ve daha rahat manevra kabiliyeti vardır.

amatör kullanıcıların artması konusunda ne düşünüyorsunuz?

teknolojinin bu kadar hızlı ilerlemesiyle amatör kullanıcılar da bu tarz cihazlara rağbet gösterdi. firmalar bu ürünleri satmak için herkese hitap ettiğini savunuyorlar ama bilirkişilere göre bu teknolojinin herkese ulaşması biraz yanlış. iyi niyetli olabilir, kötü niyetli olabilir. teknolojinin ucu çok açık. iyi ya da kötü birçok şey yapılabilir. istemeden bir kazaya da sebep olabilirler. zaten en istemediğimiz şey de budur. bir kazanın sonucu çok hüsranla sonuçlanabilir.

2015'te sektörü nasıl görüyorsunuz?

birtakım firmalar bazı projeler geliştiriyor: can yeleği atabiliyor, pizza dağıtabiliyor. birtakım kutuları adreslere teslim edebiliyor. ama bunlar tamamen proje aşamasında olan konular. 2015 ve sonrası yıllarda bu teknoloji hayatı olumlu etkileyecek. çekimler artacak, bizim gibi hizmet veren firmalar artacak. bazı firmalar bazı servislerini ve operasyonlarını otomatik cihazlarla yapılacaktır. ama her zaman başında denetleyen birileri olacak.

hedefleriniz neler?

biz genelde yeni jenerasyon kamera ekipmanlarına göre cihazlarımızı revize ediyoruz. şekilleriyle ve aerodinamik yapılarıyla oynuyoruz. dolasıyla yeni çıkacak kameralara ve sektörün yeni isteklerine göre değişikliklerimiz oluyor. şimdi yeni bir projemiz var: helikopter ebatlarımızı daha ağır kameralar taşımak için büyütüyoruz. yakın zamanda bunun testlerine başlayacağız.

kaynak: al jazeera