4-5 eylül’de galler’de düzenlenecek olan nato zirvesi öncesi, birleşik krallık ankara büyükelçisi richard moore, gazetecilerin sorularını yanıtladı. moore, zirvenin ana temasının ‘öngörülemeyen dünyada istikrar sağlamak’ olacağını söyledi. bu kapsamda ana gündem maddeleri ukrayna, irak ve suriye’deki gelişmeler olacak.

60’tan fazla ülke liderinin katılacağı zirvede, türkiye cumhurbaşkanı erdoğan, dışişleri bakanı çavuşoğlu ve milli savunma bakanı ismet yılmaz da hazır olacak.

erdoğan ve cameron ikili görüşme yapacak

birleşik krallık başbakanı david cameron, galler’de erdoğan ile bir araya gelecek. büyükelçi moore, “60’tan fazla liderin katılacağı bir organizasyonda, bu birebir toplantı türkiye’ye ve türkiye ile işbirliğine verdiğimiz önemi vurguluyor, son derece dikkate değer” diyerek değerlendirdi.

‘nato yine askeri kabiliyetini ortaya koyacak’

moore, nato zirvesinin suriye, irak ve ukrayna’daki gelişmeler göz önüne alındığında çok kritik bir zamana denk geldiğini belirtti ve ‘nato en başta askeri bir örgüt olarak kurulmuştu, özüne dönecek’ dedi:

“en önemlisi, nato ittifakının birleşik ve saldırıları caydırma kabiliyetine sahip bir ittifak olduğunu ortaya koyacak bu zirve. nato’nun ortaya çıkan tehditleri de yenme kabiliyeti olduğunu ortaya koymak da çok önemli. bu zirve sayesinde nato özüne dönecek, en başta askeri bir örgüt olarak kurulmuştu biliyorsunuz. nato yine askeri kabiliyetini ortaya koyacak. zirve, nato’nun askeri olarak güçlü olduğunu, her türlü tehdidi göğüsleyebileceğini, caydırabileceğini ve gerekirse mağlup edebileceğini gösterecek.”

‘ukrayna’da olan şey kabul edilebilir değil’

moore, ukrayna konusuna özellikle değinerek rusya devlet başkanı putin için ‘aylardır yalan söylüyor, nato zirvesinden ayrıldığında, attığı adımlara karşı ne kadar kararlı olduğumuzun net olarak idrakine varmalı’ dedi:

“rusya’nın ukrayna’da attığı adımlar inanılmaz şekilde vurdumduymaz bir tavır ortaya koyuyor. iki, üç aydır putin’in söylediklerinin hemen hemen hepsi yalanlandı. değişen bir şey yok. şu an kapı komşumuzda olan şey, kesinlikle kabul edilebilir değil. rusya, ukrayna’daki tavırlarıyla, başka bir ülkeden kendisine toprak almaya çalışarak, bir sonraki adımda kırım’ı alma yolunda belki. bunun için topçu birliklerini, askerlerini kullanıyor, bu da rusya’nın avrupa’da silahlı bir saldırı konumunda olduğunu gösteriyor. nato’nun bu olaya karşı net bir tavır içerisinde olması son derece önemli...”

‘türkiye’nin işid’e yönelik tavrına dair şüphem yok’

büyükelçi, ‘nato’da işid terör örgütünün tam olarak ne olduğunun ve nasıl kendisine müdahale edilmesi gerektiğinin dilinin çok açık bir şekilde belirlenmesi gerektiğini ve bu ortak söylemde mutabakat sağlanması gerektiğini söylüyoruz’ dedi, türkiye’nin bu konulara dâhil olmasını beklediklerini söyledi.

gazetecilerin ‘işid’in ne olduğuyla ilgili nato üyeleri arasında algı farkı mı var?’ sorusunda ise moore, şu yanıtı verdi:

“bu konuda çok netim, nato ülkeleri arasında işid’in ne olduğu doğası yapısına yönelik herhangi bir fark yok, bir saç teli kadar ince bir ayrım yok. her üye işid’in ne olduğunu net olarak biliyor. ibrahim kalın ile konuştuğumda ve diyanet işleri başkanı’nın yorumlarına baktığımda, işid’in kendini halifelik olarak göstermesi ve diğer saçmalıklarına gayet net bir tavırla karşı koyuyorlar. üyelerin ve türkiye’nin işid’e yönelik tavırlarına dair benim herhangi bir şüphem yok.”

‘400 – 500 birleşik krallık vatandaşı işid ile birlikte savaşıyor’

yabancı askerlerin türkiye üzerinden irak ve suriye’ye girerek işid’le savaşa katılmaları konusuna da değinen moore, ‘yabancı mücahitlerle mücadele hem kaynak ülkeler hem geçtikleri ülkeler için hassas ve çok zor bir konu’ dedi:

“yabancı mücahitlerle mücadele çok hassas ve zor bir konu… hem kaynak ülkeler için hem de geçtikleri ülkeler için zor. bildiğim kadarıyla birleşik krallık’tan suriye ve irak’ta işid ile beraber savaşmak için seyahat eden 400 – 500 vatandaşımız var. bu kişilerin demokratik bir toplumda seyahatlerini engellemeden güvenlik görevinin de üstlenilebilmesi oldukça zor bir konu. geçiş güzergâhında olan ülkeler için de büyük bir sorun teşkil ediyor bu. bu kişilerin kim olduğunu tespit etmek kolay değil. bu yönde türkiye ve diğer avrupa ülkeleriyle çok ciddi işbirliklerimiz ve başarılarımız var ama siz de takdir edersiniz ki konunun hassasiyetinden dolayı bu alanda kazandığımız başarılar kamuoyuyla paylaşılacak başarılar değiller.

“cameron, bir yasa talebini parlamentoyla paylaşacak. bu yasa, birleşik krallık’taki yabancı mücahitlerin ülke dışına çıkmasını engellemek üzere güvenlik güçlerine daha faza yetki vermeyi hedefliyor.”

moore, alman der spiegel gazetesinde çıkan, birleşik krallık’ın türkiye’deki resmi kurumları yetkilileri dinlediğine dair haberler için ise “50 yıla yakın bir süredir, birleşik krallık yetkilileri, istihbaratla ilgili hiçbir konuda yorum yapmıyoruz. istihbaratla ilgili herhangi bir soruyu ne teyit ediyoruz ne yalanlıyoruz.” dedi,  bu konuda türk yetkililerle henüz bir toplantı yapmadığını söyledi.

kaynak: al jazeera