Eğitim

Okul öncesi hız kesti

Okul öncesi eğitimde son 10 yıldır hızla yükselen grafik, son iki dönemde yavaşladı. Uzmanlara göre, yavaşlamanın temel sebepleri arasında 5 yaş nüfusunun isteğe bağlı olarak ilkokula başlayabilmesi, okul öncesi eğitimin zorunlu olmaması var.

Konular: Türkiye
Türkiye'de okul öncesi eğitim zorunlu eğitim kapsamında değil. 5 yaşta okullaşma oranı yüzde 42. [AA]

türkiye'nin son 10 yılda okul öncesi eğitim oranlarında sağladığı yükseliş, son iki eğitim yılında sürmüyor. uzmanlara göre, 4+4+4 sisteminde okul öncesinin zorunlu eğitim kapsamına alınmaması ve ilkokula  başlama yaşının isteğe bağlı 5'e düşmesi okullaşma oranların düşmesine neden oldu.

çocuklar, 6 yaşına kadar bilişsel, fiziksel ve sosyal açıdan gelişimlerini büyük ölçüde tamamlıyor. uzmanlara göre, okul öncesi çağda eğitimin önemi büyük. bilimsel çalışmalara göre okul öncesi eğitim alan çocuklar, daha sonraki hayatlarında bu eğitimi almayanlara göre çok daha başarılı. eğitimde fırsat eşitsizliğini azaltmanın yolu da okul öncesi eğitimden geçiyor. pek çok avrupa ülkesinde okul öncesi eğitime erişim oranları bir hayli yüksek. örneğin, romanya'da 4 yaşta okullaşma oranı yüzde 79, portekiz'de yüzde 85, danimarka'da yüzde 98, hollanda'da ise yüzde 100. türkiye'de 4 yaşta okullaşma oranı da yüzde 37.

meb’in, son yıllarda uyguladığı politikalar, okul öncesi eğitimde okullaşma oranlarında büyük bir iyileşme sağlanmasına neden oldu. okul öncesi okullaşma oranı 2003 yılında 3-5 yaşta yüzde 11,7'di. 2011 eğitim yılında yaklaşık üç katı artarak yüzde 30,87 oldu. bu artışta, pilot illerde 5 yaşın okul öncesi zorunlu eğitim kapsamına alınması etkili oldu. hatta; 2011-2012 eğitim yılında 5 yaşta okul öncesi eğitim okullaşma oranı yüzde 65.69’a kadar çıktı.

ancak, 2012-2013 yılında 4+4+4 eğitim sistemine geçilmesiyle veriler değişti; 5 yaşta okul öncesi yerine ilkokula başlayanlar olduğu için okullaşma oranı yüzde 39,72'ye indi. meb'in açıkladığı 2013-2014 eğitim yılı verilerine göre ise; içinde bulunduğumuz eğitim yılında oran yüzde 42.54'e yükseldi. ancak iki yıl öncesini yakalayamadı. bu yıl okul öncesi çağda olmasına karşın 5 yaşındaki 350 bin çocuk veli isteğiyle ilkokula başladı.

al jazeera türk, okul öncesi eğitimindeki oranlardaki değişimi uzmanlara sordu.

"okul öncesi eğitimde duraklama var"

eğitim reformu girişimi araştırma koordinatörü alper dinçer, son iki yılda okul öncesi eğitimde okullaşma oranlarında bir duruklama olduğunu belirtiyor. dinçer ortaya çıkan tabloyu şöyle yorumluyor:

“4+4+4 eğitim sistemine geçilmesiyle, okullar ilkokul ve ortaokul olarak ayrıldı. derslik ihtiyacı doğdu. bu da okul öncesine ayrılacak kaynağın dersliğe ayrılması anlamına geliyor. bunun yanı sıra 4+4+4 ile okula başlama yaşında değişiklik oldu. 5 yaşındaki pek çok öğrenci ‘isteğe bağlı’ olarak ilkokul birinci sınıfa kaydoldu. böylece önemli bir grubun okul öncesi eğitim almasının önüne geçiliyor. çünkü okul öncesi eğitim devlette de, özelde de paralı. kimi aileler 5 yaşındaki çocuğunu para verip okul öncesi eğitime yollamak yerine, parasız ilkokul eğitimine başlatmayı tercih ediyor.”  

‘az kaynak ayrılıyor’

dinçer oecd ülkelerinin gayri safi yurtiçi hasıla’nın binde 4’ünü okul öncesi eğitime ayırdığına dikkat çekiyor: 

"türkiye’de bu oran binde 1. türkiye ile benzer gelişmişlik seviyesindeki ülkeler meksika, brezilya, yoğun şekilde okul öncesi eğitime yatırım yaptılar. yine de umutlu olmak lazım. 4+4+4’ün tozu dumanı dağıldığında, okul dönüşümleri bitince, derslik sayısı artınca, bu alana yeniden öncelik verilmesi lazım. türkiye’de sürekli yeni eğitim politikası şokuyla karşılaşıyoruz . halbuki eğitim sisteminin kronik ve hızla tedavi edilmesi gereken sorunları var. bu kadar fazla değişiklik kısa sürede hayata geçirilmeye çalışılırken, okul öncesi eğitim ve diğer öncelik alanları politika gündeminden düşüyor. okul öncesi eğitim ücretsiz ve zorunlu olabilseydi. son yıllarda kazanılan ivmeden faydalanabiliyor olacaktık."

"rakamlar kaygı verici"

21 yıldır okul öncesi eğitimin yaygınlaşması için çalışmalar yapan anne çocuk eğitim vakfı’nın  (açev) yönetim kurulu başkan yardımcısı ayla göksel ise rakamları kaygı verici olarak yorumluyor. göksel, türkiye’nin kazanılan ivmeden geriye düşüş gösteren nadir ülkelerden biri olduğunu belirterek şöyle konuşuyor:

“5-6 yılda kazanılan ivme vardı. hem toplumda okul öncesi eğitime talep vardı, hem de bilinç uyanmıştı. son iki yıl da 4+4+4’ün devreye girmesiyle bu ivme kaybedildi. bilimsel araştırmalar okul öncesi eğitim alan kişilerin daha başarılı olduğunu gösteriyorken, neden öncelik verilmiyor. 4+4+4 yasalaşırken okul öncesi eğitimin zorunlu eğitim kapsamına alınması en tartışan noktaydı. finansal ve lojistik sebeplerle olamayacağı söylendi. meb; bir genelgeyle okul öncesi eğitimde yüzde 100 okullaşma hedefinden de vazgeçmediğini belirtti. ancak görüyoruz ki, bütün bu çalışmaların sonucunda beklentilerimizin uzağındayız. bizim için önemli olan 5 yaşında çocukların okula gitmesi değil. önemli olan ilkokul 1. sınıfa başlayacak çocukların okul öncesi eğitim almış olmaları. okul öncesi eğitim zorunlu ve ücretsiz olmalı. gerek fatih projesi’ne gerek 12 yıllık zorunlu eğitim ciddi kaynak ayrıldı. belirli kısmı okul öncesine aktarıldığında alacağımız geri dönüşler daha yüksek ve topluma daha faydalı olacağına inanıyorum."

kaynak: al jazeera

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;