sınırdan işid'i temizlemek için türk ordusu operasyon başlattı. sabaha karşı başlayan operasyonun ilerleyen saatlerinde türk tankları da suriye topraklarına girdi. tsk, operasyonun abd öncülüğündeki işid karşıtı koalisyon güçleriyle ortak yürütüldüğünü duyurdu. operasyona, koalisyon içinde yer alan amerikan uçakları da hava koruma desteği veriyor.

erdoğan, operasyon için "daeş ve pyd gibi terör örgütlerine yönelik" dedi, suriye'nin toprak bütünlüğünün korunacağını söyledi.

bugüne kadar suriye sahasında işid'le mücadelede pyd öncülüğündeki suriye demokratik güçleri'ni (sdg) kara gücü olarak kullanan ve yoğun hava desteği veren abd, sdg'nin birçok bölgeyi kontrol altına almasına yardımcı oldu. pkk'nın suriye kolu pyd'yi terör örgütü olarak gören türkiye, bu duruma açıkça tepki gösterdi, iki ülke arasındaki iliişkiler gerildi. son olarak türkiye sınırının yaklaşık 20 kilometre güneyindeki mumbuç da sdg'nin kontrolüne girdi.

pyd’nin tedirginliği

mumbuç'un ardından abd'nin cerablus operasyonunda muhaliflere verdiği destek, ilçeyi kendileri de hedeflerinin arasına koyduğu için pyd'yi tedirgin etti. sdg öncülüğünde kurulan cerablus askeri konseyi, şu an için devre dışı kaldı. operasyon hazırlığı sebebiyle kurulan cerablus askeri konseyi'ne abd, mumbuç askeri konseyi'ne verdiği desteği zaten vermemişti. pyd lideri salih müslim de operasyonla ilgili twitter hesabında "türkiye, suriye bataklığında çok şey kaybedecek" diye yazdı.

pyd’nin tedirginliğinin asıl sebebi, abd'nin de destek verdiği cerablus harekâtının devamının gelmesi ihtimâli.

al jazeera’nın görüştüğü mumbuç'taki pyd kaynakları, türkiye'nin asıl hedefinin pyd'yi durdurmak olduğunu düşünüyor. kaynaklara göre cerablus operasyonu, uzun süre önce abd ile türkiye arasında varılan mare-cerablus hattı üzerindeki uzlaşmanın sonucu olarak başlatıldı. türkiye ile uzlaşması sonrası cerablus'ta devre dışı kalmış olmaları, pyd'yi ciddi anlamda endişelendirdi.

"abd ile temasa devam ediyoruz"

pyd’li kaynaklar, "sadece cerablus'la sınırlı kalacak ve haberimiz olan bu operasyon, abd ile ilişkimizde bir sorun teşkil etmez. ancak kaygımız, türkiye'nin cerablus sonrası güneye doğru ilerleme, pyd'yi bölgeden çıkarma hedefleri. biz buna karşı direniş gösteririz. abd ile haseke'de temasa devam ediyoruz" dedi.

suriye demokratik meclisi eş başkanı ilham ahmad, hawar haber ajansı'na, "türkiye'nin operasyonunun cerablus ile sınırlı kalmayacağı konusunda uluslararası güçleri uyarıyorum" dedi. açıklamasında, abd desteğine değinmekten kaçınan ahmad, türkiye’nin cerablus’a yönelik operasyonunun türkiye-iran-suriye rejimi görüşmelerinin sonucunda gelmiş olabileceğini iddia etti.

abd'nin mumbuç'ta sdg'ye verdiği desteğin kesilmediğini ve bu konuda bir kaygılarının olmadığını söyleyen pyd kaynaklarına göre, kendilerinin bir sonraki hedefi batıdaki el bab. ancak, cerablus'u izlemeye devam edeceklerini, "öso'nun işid karşısında başarısız kaldığı noktada devreye girebileceklerini" belirtiyorlar. türkiye’nin cerablus operasyonuna ve abd'nin bu konuda kendilerine destek vermemesine rağmen, cerablus hedefinden vazgeçmiş değiller.

pyd kaynakları, mumbuç'ta abd desteğinin devam ettiğini söylüyorlar ancak ankara, mumbuç operasyonu sonrası pyd unsurlarının şehirden çıkması konusunda abd'nin verdiği sözü hatırlattı. operasyonun başlamasının ardından basın toplantısında konuşan dışişleri bakanı çavuşoğlu, "ypg fırat'ın doğusuna geçmezse gereken cevabı veririz" dedi.

aynı gün ankara'ya resmi ziyarette bulunan biden da, başbakan yıldırım'la düzenlediği ortak basın toplantısında, "ypg, nehrin doğusuna geri dönmelidir, aksi takdirde abd tarafından desteklenmeyecektir" dedi. pentagon ise bir gün önce yaptığı açıklamada, mumbuc'un tamamen güven altına alınması işleminin zaman alacağını belirtmişti.

abd: işid'le savaşan güçleri desteklemeye devam

al jazeera'ye konuşan amerikan diplomatik kaynakları, sahada işid'le savaşan güçlere desteğin devam edeceğini, isimlerin değil hangi bölgede kimin daha etkili olduğunun önemli olduğunu söyledi. "bizim için ön planda işid'le mücadele yer alıyor" dedi.

“ypg tamamen devre dışı”

al jazeera'nin ulaştığı, suriyeli muhaliflerin siyasi kanadından, türk ve amerikalı yetkililerle görüşmelerde  bulunmuş bir kaynak da, cerablus operasyonu için uzun süre önce uzlaşıldığı, abd'nin kısıtlı destek vereceği, rusya ile türkiye'nin normalleşmesinin ardından operasyonun başladığını söyledi.

abd'nin cerablus operasyonunda pyd'nin silahlı kanadı ypg'yi türkiye'nin isteğiyle tamamen devre dışı bıraktığını belirten muhalif kaynak, mumbuc ve haseke'deki işbirliğinin ise aynı şekilde devam ettiğini söyledi. "ancak ypg, carablus planlarını hiçbir zaman unutmayacak, muhalifleri burada hep izleyecek. fakat türkiye ve abd'nin desteği sürdükçe öso'nun başarısız olacağını düşünmüyorum" dedi.

“sınırımızda istediğimiz tabloyu göreceğiz”

mumbuc operasyonunun sonuna yaklaşırken al jazeera’ya konuşan pyd kaynakları, aslında cerablus'a ilerlemek istediklerini ancak türkiye'nin itirazı sebebiyle abd'nin bu planı desteklemediğini, hedeflerini el bab'a çevirdiklerini söylemişti.

operasyon başlamadan önce 19 mayıs'ta abd başkanı obama erdoğan'ı aramış, operasyon üzerine bir saati aşkın telefonda konuşmuşlardı. görüşmenin ardından al jazeera’nin sorularını yanıtlayan ancak isminin verilmesini istemeyen üst düzey bir türk yetkili, “[mumbuc’da] tamamen sdg’siz bir plandan bahsetmek mümkün değil ama türkiye sınırında istediğimiz tabloyu göreceğiz. muhaliflere yeniden ciddi bir yardımın gelmesi söz konusu olabilir” demişti.