dört kişiden oluşan suriye türkmen meclisi heyeti bugün cenevre'de bir dizi görüşmede bulunacak. birleşmiş milletler suriye özel temsilcisi staffan de mistura ile bir araya gelecek türkmen temsilciler etnik ve mezhebi temelli olmayan, demokratik bir çözüm vurgusu yapacak.

de mistura, başta görüşme programında yer almayan türkmenleri tepkiler üzerine özel olarak davet etti. 

dört kişiden oluşacak türkmen heyetinin başında suriye türkmen meclisi başkanı abdurrahman mustafa bulunuyor. al jazeera türk'e konuşan mustafa, cenevre görüşmelerinde, türkmenlerin etnik kimlikleri nedeniyle 1918 yılında beri suriye'de gördükleri sistemli baskıların yol açtığı sorunları da anlatacaklarını belirtti:

"suriyeli olarak maruz kaldığımız baskıların üstüne bir de etnik kimliğimiz nedeniyle özel uygulamalara tabi tutulduk. türkmenler suriye rejimi tarafından hep türkiye'nin uzantısı olarak değerlendirildi ve sıradan bir suriyeliden çok daha fazla baskı altındaydı. bizim ana çerçevemiz suriye ulusal kualisyonu'dur. suriye'nin bütünlüğünü savunuyoruz ve gelecekte tüm suriyelileri kucaklayan bir çözüm istiyoruz. ancak türkmen halkı insani, siyasi, ekonomik ve kültürel alanda büyük bir zarar gördü. diğer suriyeli kardeşlerimizle eşit hissetmek için rejimin uygulamaları ile ortaya çıkan tahribatın onarılması şart."

mustafa, suriye türkmen meclisi heyeti olarak de mistura'ya anlatacakları hususları şöyle sıralıyor:

"bm suriye özel temsilcisine suriye'de bölünmeye karşı olduğumuzu ve bulunacak çözümün kesinlikle parçalanmış bir suriye yaratmaması gerektiğini anlatacağız. biz suriye'de irak'taki gibi sistemin yıkılmasını istemiyorz. eli kana bulaşanlar yargılansın, muhaberat ve ordu feshedilsin ama devlet mekanizması olduğu gibi kalsın isityoruz.biz sadece türkmenlerin değil, suriye halklarının tümünün haklarının verilmesini istiyoruz. ancak o zaman yenidne başlayabilriiz. suriye türkmenleri olarak, cenevre 1 görüşmelerinin kararları gereği tam yetkili bir geçiş hükumetinin kurulmasını desteklediğimizi, sığınmacı durumuna düşen yüzbinlerce vatandaşımızın güvneli bir şekilde kendi bölgelerine dönmesinin bm tarafından garanti altına alınması gerektiğini bir kez daha ifade edeceğiz." 

suriye'de siyasi çözüm şart oldu

mustafa'ya göre, iran ve rusya gibi güçlü aktörlerin suriye yönetimine olan desteğinin, kendi bölgelerinde yaşadıkları başka krizler nedneiyle kesintiler yaşıyor. rejim muhaliflere karşı savunamadığı birçok önemli kenti son dönemde adetea irak şam islam devleti'ne (işid) bırakıyor. 

bu durum batı'da büyük bir endişe yarattığını savunan mustafa, "esed rejimi sürpriz bri şekilde, birden bire çökebilir. böyle bir durumda muhalif gruplar arasında yaşanacak kanlı çatışmalar ancak radikal gruplara yarar. bu da bölgenin istikrarı açısından büyük sıkıntılara yol açar" diyor. suriye türkmen meclisi başanına göre muhalif grupların siyasi olarak ortak bir paydada anşalması çözüm için çok önemli. türkmen siyasetçi cenevre 3 görüşmelerinde birleşmiş milletlerin temel çabasının bu odluğunu düşünüyor. 

"bizi iç siyaset malzemesi yapmasınlar

mustafa, türkiye'de mit tırları ile başlayan ve seçim kampanyalarına da yansıyan "suriye türkmenlerinin ihmal edildiği" yönündeki tartışmaların kendilerine zarar verdiği görüşünde:

"türkiye bütün suriyelilere yardım yapıyor. soydaş olmamız hasebiyle özel bir yerimiz var ama bu daha çok kalbi bir yer. suriyeli türkmenler sağcısı, solcusu, islamcısıyla türkiye sevgisi üzerinde birleşir. türkiye'de iktidardan da muhalefetten de destek bekliyoruz. bazı gizli hususların deşifre edilmesi veya iç siyaset malzemesi haline getirilmesi suriyeli türkmelere faydadan çok zarar getirir. faydacı bir bakışla konuya yaklaşırsanız suriyeli türkmenler türkiye'nin güvenliği için çok önemlidir. bugün bayır-bucak bölgesinde bulunan türkmen güçleri aslında hatay'ın güvenliği demektir, halep bölgesindeki türkmen güçleri keza kilisi'in, gaziantep'in güvenliği demektir."

suriyeli türkmen heyetin cenevre temaslarına suriye türkmen meclisi başkanı abdurrahman mustafa'nın yanısıra, uzun süre suriyeli türkmen güçlerin komutanı olan tuğgeneral fayiz amro, meclis başkan yardımcısı tarım sülo cevizci ve uzun yıllardır türkiye'de yaşayan türkmen kitlesi başkanı yusuf molla da bulunuyor. de mustura ile yapılacak görüşmenin türkiye saati ile 17:00'de gerçekleşmesi bekleniyor. 

kaynak: al jazeera