arap dünyası, kardeşler arasındaki boş savaşlar ve çekişmelerle doluyken sadece gazze gerçek düşmanlara karşı kahramanca bir savaş veriyor.

1

arap dünyasındaki iç savaş haberleri her sabah, bültenlerin ilk sırasında. irak şam islam devleti (işid) örgütü, muhaliflerini tasfiye ediyor, musul ve tikrit'ten sonra bağdat'a yaklaşıyor. yemen'de husiler imran'dan sonra sana kapılarında. libya'da bingazi trablus'a, zintan mısrata'ya karşı. cezayir'de gardaya kentinde araplar ile amazigler (berberiler) arasında çatışmalar yaşanıyor.

mısır'da iktidarın müslüman kardeşler cemaati ve siyasal islam'a yönelik kampanyasında binden fazla kişiye idam kararı verildi, 16 bin kişi de tutuklu. tunus'ta iktidar ensar şeria bayrağını çeken selefilerin kalelerini kuşatma altına almaya çalışıyor. el kaide örgütü suudi arabistan'ın kuzeyindeki ararı bombalıyor. ingiliz bbc radyosu suudi arabistan'da tutuklananların sayısını 20 bin olarak verdi. birleşik arap emirlikleri yaklaşık 90 aktivisti yargılıyor ve sosyal medyayı kullanan onlarca kişiye hapis cezaları verildi.

lübnan tam bir bombadan kurtulurken bir başka bombayla sarsılıyor. bahreyn'de şiiler rejimle çatışıyor.

körfez'in arap baharı devrimlerini bitirme amaçlı kampanyasını suudi arabistan ve birleşik arap emirlikleri yürütüyor. şam'daki rejim, muhaliflerine varil bombaları yağdırıyor, cezaevleri içinde ve dışında ölenlerin sayısı artıyor. şiiler ve sünniler kavgalı. sünniler ile aleviler, araplar ile kürtler arasında çatışma uyarısı yapılıyor. sudan'da darfur'da kabile çatışmaları sürüyor. suudi arabistan ve birleşik arap emirlikleri ile katar arasında gizli savaş var.

sanki herkes birbiriyle savaşıyor. sebepleri siyasi çekişme ile etnik ve mezhepçi etkenler arasında gidip geliyor. bu savaşlar arasındaki ortak payda ise kardeşler arasında ve büyük arap evi içinde olması. hepsi de arap kredisinden götürüyor.

cellat ve kurban, katil ve maktul, galip ile mağlup hepsi arap. bu durum bana, olan biteni geçici hesapların ve yüzeysel acıların patlattığı savaşlar ve çekişmeler olarak tanımlama imkânı veriyor. bu savaş ve çekişmelerden hiçbiri stratejik bir dönüşüm veya tarihî bir çekişme değil. savaşın tarafları ise yöneticileri, aydınları, orduları, petrolleri, servetleri, medyası, tarihi ve ittifaklarıyla yine arap ülkeleri. hepsi de ötekini/kardeşi bitirmek için görev yapıyor. hatta öyle ki adeta arap intihar savaşları görüntüsü veriyor. 

2

bu acı çekişmeyi sindirirken neredeyse ümmetin güvenliği, geleceği ve varlığı için en büyük tehdit oluşturan ve terörü en üst düzeyde somutlaştıran asıl düşmanla çatışma haberi duymaz olduk. arap dünyası asıl düşmanla olan tarihî çekişmesini bıraktı, düşmana sırtını döndü, bu boş, küçük ve hatta hayali iç çekişmelerine girdi. sadece bununla kalmayıp arap dünyası beyin yıkama kampanyalarına maruz kaldı. bu kampanyalar tarihî düşmanı dost hanesine koydu, bir dönem iran ve şii düşmanlığını, bir dönem de teröre karşı savaşı pompaladı. bu boş uğraş bizde daha da ileri boyutlara vardı. israillileri destekleyenler ve filistinlilere düşman olanlar safında yer alan arap rejimleri sürpriziyle karşılaştık. israillileri öven ve filistinlileri yermekten vazgeçmeyen sesler bizleri şaşırttı.

bu baskın siyaset ve medya çarpıtması ortasında gazze şaşırtıcı bir istisna olarak kendini gösterdi. gazze'de pusula şaşmadı, akılları ifsat eden ve vicdanları karartan çarpıtmalar kendisine uzanamadı. bu ister gazze'nin tercihi olsun ister dayatılan ve karşılık verdiği bir zaruret olsun fark etmez. orduları ve zenginlikleriyle arap rejimlerinin bıraktığı yükü, abluka altındaki ve bitkin gazze şeridi tek başına taşıdı. gazze, doğru arap vizyonu ve ölmeyen arap vicdanı yoluyla ayağa kalktı. tarihin bu döneminin sayfalarını evlatlarının kanı ve kadınlarının gözyaşlarıyla yazdı ve 'arapların şehidi' olarak tanımlanmayı hak etti.

zira kader hamas'ın gazze'de oynadığı rolü takdir etti. ancak bu tespit başka grupların oynadığı rolü göz ardı etmemeli. islami cihad hareketi ve halk cephesi'nin yanı sıra başka gruplar emaneti yüklenen, halklarını ve ümmeti onurlandıran savaşçıların ön saflarında yer aldılar.

gazze doğru vizyonu uzun süre elinde tuttu. gerçek düşmanın israil olduğunun, asıl terörü farklı evreleriyle (gasptan yerleşimlere) işgalin temsil ettiğinin farkındaydı. gerçek barış ancak işgalin ortadan kalkmasıyla gelebilir. gazze bu vizyona sahip olduğu için abluka, işgal, aç bırakma ve yıkımın yanı sıra soykırımın farklı şekillerine maruz kaldı. sadece düşmanın iğrençliklerinden değil, kardeşlerin zulmünden ve yaralamalarından da çekti.

dolayısıyla gazze halkı düşmandan gelen füzeleri çıplak bağırlarıyla karşıladı. ayrıca yakın ve uzak kardeşlerinin arkadan hançerlemelerine katlandılar. tüm bunlara karşın boyun eğmediler. 2008/2009 ve 2012 saldırılarında yaşanan buydu. şimdi 2014 saldırısında daha güçlü şekilde bu tutum tekrarlanıyor. her defasında gazze şeridi yıkıldı ve oluk oluk kan aktı ancak gazze hep direndi. korkmadı ve teslim olmadı. bu kez daha da ileriye gitti, misliyle, bombardımana bombardımanla, korkuya korkuyla karşılık verme kararı aldı.

3

hâlihazırdaki çatışmanın en önemli iki özelliği var: birincisi hamas ve islami cihad'ın füzeleri bildiğimiz tüm sınırları aştı, çekişmenin tarihinde ilk defa tel aviv, hayfa, kudüs ve diğer kentlere ulaştı.

ikincisi israil'in savaşı sonuçlandırma gücü olduğunu düşündüğü 'samson seçeneği' caydırıcılık gücünü kaybetti. zira filistin direnişi, israillilerin tahmin etmedikleri mevzileri bombalamaktan çekinmedi. yani gazze'deki filistinliler korkutuldu ancak direnişin füzeleri aynı zamanda korkuyu israil'e taşıdı.

bu kez savaşın bir bölümünün yer altından yönetilmesi dikkat çekti. filistin direnişi füzeler fırlatabildiği bir tünel ağı kurdu. şöyle ki bu tünellerin yer üstünde hiçbir izine rastlanmıyor. füzeler israil'in güneyinin yanı sıra kuzeyi ve ortasına ulaşabildi. israil'in dört bir yanında sirenler çaldı. bu da israilli yetkililerin aklını karıştırdı ve binlercesini sığınaklara sevk etti.

el hayat gazetesinin 7 temmuz tarihli nüshasında yayınlanan habere göre bir grup kassam tugayları komandosu şehit olmadan önce israil'in güneyindeki aşkelon yakınlarında bulunan zikim askeri üssündeki israil askerlerle çatışarak onlara sürpriz yaptı. üç savaşçıdan oluşan grup akdeniz üzerinden üsse ulaşmakta başarılı oldu. gazze sahillerine yakın onlarca israil savaş gemisi olmasına rağmen uzun bir mesafeyi yüzerek katettiler. aynı sürede kassam tugayları yer altındaki tünel kanalıyla karam ebu salim sınır kapısını korumakla görevli askeri mevziyi patlattı. 25 haziran 2006'da asker gilat şalit burada esir alınmıştı.

bu esnada hamas hareketinin askeri kolu kassam tugayları yeni füzeler kullandı. bu füzeler arasında israil'in 14 kasım 2012'de suikast düzenlediği ve o vakit yeni bir savaşı ateşlemiş olan eski komutanı ahmed caberi'nin (jaberi) isminin baş harfinin verildiği j80 füzesinin yanı sıra suriye yapımı r160 ve m302 füzeleri yer aldı.

keza cihad hareketinin askeri kolu kudüs seriyeleri de burak 70 füzesini ve küçük kamyonet üzerinde sadece 10 saniyede 15 füze fırlatan füze rampasını ilk kez kullandı.

filistin'in direniş ısrarıyla eş zamanlı olarak internet ağı üzerindeki arap ve yabancı aktivistler israil resmi kurumlarına '1 milyon saldırı' başlattılar. tel aviv üniversitesi'ndeki elektronik saldırılarla mücadele merkezi israil'in gazze'ye pazartesi gecesi saldırılarını artırmasından itibaren günlük yaklaşık '1 milyon siber saldırıya' uğradığını açıkladı. ibranice yayın yapan medya organlarının yayınladığı görüntülü haberler binlerce israillinin direnişin füzelerinden korkarak tel aviv'i terk ettiklerini gösterdi. israil'in 'walla' adlı internet sitesi 6 bin israillinin işgal altındaki kudüs yakınlarında bulunan berry sakharof yerleşim birimini boşalttığını yazdı.

4

basında çıkan haberler, israil'in gazze'ye bini aşkın saldırı düzenlediğini ve binlerce ton bomba attığını yazdı. bunda şaşılacak ve garipsenecek bir şey yok. çünkü gazze şehitlik yolunu seçmesinden itibaren bu bombardımanı tahmin etmesi gerekiyordu zaten. direnişin kalesi ve düşman israil'le savaşın cephesi haline gelmek için hazırlığını yaptı, yerin üstünde ve altında bu görev için donanımını sağladı, mühimmat ve füzeler edindi. 

israil'in askeri gücüyle gazze'yi yerle bir edeceğinden kuşku yok ancak direnişin vermekte olduğu başarılı mesaj, 'bu hedefin kolay ve karşılıksız gerçekleşmeyeceği ve böyle bir maceraya kalkıştığı vakit israil'in buradan sağlam çıkamayacağı' şeklindedir. muhtemelen israil'in operasyonların başlamasının üzerinden bir haftayı aşkın bir süre geçmesine rağmen kara harekatında tereddüt etmesinin arkasında yatan sebep de bu.

hâlihazırdaki çatışmanın bilançosunu çıkarmak için henüz erken, ancak geçen bir hafta içinde yaşananların izlenmesi suretiyle bazı göstergeler üzerinde durulabilir. zira direnişin israil'e meydan okumasının, ödedikleri ağır bedele rağmen filistinlilerin morallerini yüksek tuttuğu ve ruh kazandırdığında hiç kimse kuşku duymuyor.  bu moral ve ruh, "tel aviv'i vur vur. tarih şahit ol halkımız füzelerle vuruyor" diye tekrarlanan sloganlara yansıdı. hamas sözcüsü müşir masri "filistin halkının tek temsilcisi hayfa'nın kalbine ulaşan kutlu füzelerdir" diyerek bu morali ifade etti.

füzeler, filistin halkına ruh getirdiği kadar iktidardayken sükûnet hesapları ve siyasi baskılardan dolayı eli kolu bağlanan hamas hareketine de itibarını iade etmiştir. ayrıca füzeler islami cihad hareketinin gücünü, liyakatini, tutumunun ve siyasi pozisyonunun içtenliğini ispatlamıştır.

dikkat çeken bir diğer nokta da şu: israil önceki maceralarında, arap dünyasından gelecek tepkilerden endişelenirken işgal altındaki şartların kontrolü altında olduğundan emindi. ancak bu kez durum ters yüz oldu. şöyle ki israil arap rejimlerinin tutumlarından tamamen emin ancak endişesinin temel kaynağı (gerek direnişin yaptığı nitelikli askeri operasyonlar olsun gerekse de özellikle batı şeria'da yaşananlardan sonra patlak vermesi uzak ihtimal olmayan üçüncü intifada hesabı olsun) filistin şartları oldu.

filistin direnişinden memnun olmamıza rağmen arap rejimlerinin tutumu üzücü ve utanç vericiydi. birçok dünya başkentinde gösteriler yapıldı ve sadece arap dünyası sessiz ve izleyici konumdaydı. birçok kesim gazze'ye yardım için adeta yarış içine girdi ancak mısır'da aynı rolü oynayan meslek sendikalarımız sessiz ve seyirci kaldı.

en kötüsü bu değil. zira daha kötüsü bu üzücü gelişmelerin, bildiğimiz ve arzuladığımız mısır'ı ifade etmeyen belirli siyasi eğilimlerin bir yansıması olması. bu da bizi dünyanın 'anasının' yani mısır'ın tarihî rolünü bıraktığı noktasında kuşkuya sevk etti.

bizler filistinlilerin yanında savaşa girilmesinden ve füze atılmasından bahsetmiyoruz. ancak hayallerimiz o kadar düştü ki tarihî düşman ile farklı düşünen kardeş arasında ayrım yapan olgun bir vizyondan, onurumuzu kurtaracak ve utanç denizinden bizi çıkaracak saygın bir tutumdan fazlasını istemiyoruz. 

fehmi hüveydi, mısırlı gazeteci ve yazar. kahire üniversitesi hukuk fakültesi mezunu.

hüveydi'nin makalesi ilk olarak, israil gazze'ye kara harekâtına başlamadan önce www.aljazeera.net'te arapça olarak yayımlanmıştır. 

bu makalede yer alan görüşler yazara aittir ve al jazeera’nin editöryel politikasını yansıtmayabilir.