Haber analiz
Portre: Şi Cinping
Mart ayında devlet başkanlığı koltuğuna oturan Çinli siyasetçi, Wikileaks belgelerine göre Hollywood filmlerine hayran.
çin’de 2013 yılında devlet başkanı olan şi cinping, üç yıl önce kendisine yöneltilen bir soruya verdiği cevapla ülkesinin gelecekteki politikasına ışık tutuyor: "çin devrim ihraç etmez, çin açlık ve fakirlik de ihraç etmez ve çin sizinle dalga geçmez."
1953’te başkent pekin’de dünyaya gelen politikacının başarısının büyük kısmı, aile bağlantılarından geliyor. şi cinping'in babası, kuzey çin'deki gerilla hareketinin lideri ve çin komünist partisi'nin (çkp) kurucularından şi zongşun.
şi cinping, çin’in üst düzey isimlerini yetiştiren pekin’deki tsinghua üniversitesi'nde kimya mühendisliği eğitimi aldı.
1974’te çkp’ye katıldı. 1982 ve 1985 yılları arasında hebei eyaleti'nin yerel parti sekreteri göreviyle öne çıktı. 1985’te partinin fujian eyaleti kadrosuna geçti ve burada yükselerek 2000 yılında fujian eyalet valisi oldu.
yolsuzluğa karşı tolerans göstermemesiyle tanınan şi, 1990’larda kaçakçılıkla ilgili bir yolsuzluğu aydınlattı. 2007’de çkp'nin şangay’daki lideri yolsuzluk yüzünden görevden alınınca yerine şi getirildi.
'hükümetin yetkileri kısıtlanmalı'
şi, partinin daimi komitesine üye olmasının hemen ardından, 2008’de devlet başkanı yardımcısı olarak atandı.
cıciang ve fucien eyaletlerine yabancı yatırımı çekmek için uğraş veren şi, hükümetin ekonomideki etkisinin kısıtlanmasından yana. şi, bu isteğini "hükümetin çözemediği sorunlar olduğunda, bunları çözme yetkisi kamuya verilmeli." sözleriyle dile getirmişti.
çkp'nin çongçing kentindeki yöneticiliği görevini yürüten ve ülkenin gelecekteki lider adayları arasında gösterilen bo şilay'ın, eşi ve yardımcısının karıştıkları olaylar nedeniyle mart 2012'de görevinden alınması, şi'nin önünü açtı.
şi, kasım 2012'de düzenlenen çin ulusal kongresi'nde çkp genel sekreterliği ve merkezi askeri komisyonu başkanlığı görevlerine getirildi. çinli siyasetçi devlet başkanlığı görevini de 14 mart 2013'te üstlendi.
batılı çevrelerde, şi'nin çin ekonomisini daha yenilikçi bir yapıya kavuşturması, yönetici elitlerin ayrıcalıklarını kısıtlanması ve özgürlüklerin genişletilmesi gibi alanlarda bazı adımlar atması bekleniyor.
wikileaks belgelerinde ismi geçiyor
abd'li yetkililer, dünyada henüz fazla tanınmayan şi ismine pek yabancı değiller. wikileaks belgeleri ortaya çıktığında, şi’nin amerikan savaş filmlerine hayran olduğu anlaşılmıştı.
belgelerden birinde, şi'nin abd'nin pekin büyükelçisi clark randt’a, ii. dünya savaşı'yla ilgili hollywood yapımı filmleri sevdiğini söylediği bilgisi yer alıyordu.
şi cinping, göreve gelmeden önce, şubat 2012'de çıktığı dünya turunda, abd'nin ardından irlanda'ya gitti ve sonrasında da türkiye'yi ziyaret etti.
şi’nin eşi, çin’de ünlü bir isim olan folk şarkıcısı peng liyuan. eşine göre şi, 'sade, ayakları yere basan ve çalışkan' bir insan. çift, abd'nin harvard üniversitesi’nde öğrenim gören şi mingze isimli bir kız evlat sahibi.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar