chp insan hakları genel başkan yardımcılığı tarafından hazırlanan raporun altında genel başkan yardımcısı sezgin tanrıkulu'nun imzası var. rapora göre suriye ve irak'ta yaşanan çatışmalar nedeniyle türkiye'ye sığınmaya çalışan sivillere yönelik hâk ihlalleri yeni bir başlık olarak incelenecek boyuta ulaştı. raporda iş kazaları için "iş cinayetleri" tanımı kullanıldı.

iş kazalarında hayatını kaybedenlerin sayısı ağustos ayında artış gösterdi. haziran'da 141, temmuz'da 123, ağustos'ta ise 158 kişi hayatını kaybetti.

chp, iş kazalarının "denetim mekanizmalarının etkin olarak kullanılması yerine konunun işverenin insafına bırakılmasıyla doğrudan ilintili" olduğu görüşünü raporda savundu.

işkence mağdurları

temmuz'da, 129 kişinin işkence mağduru olduğu ileri sürülen raporda, bunların 115'inin, "cemaat operasyonu" dolayısıyla gözaltına alınanların beyanlarından oluştuğu ifade edildi. temmuz'da 1 kişi sınırda tecavüze uğradı.

haziran'da kişi güvenliği bağlamında 56 işkence mağduru tespit edildi, 1 kişi de gözaltında hayatını kaybetti. ağustos'ta 20 kişi işkence mağduru oldu, bir bakım merkezinde 3 kişi tecavüze uğradı.

protestolara yönelik müdahaleler

rapora göre haziran'da, gezi olaylarının yıl dönümü dolayısıyla gerçekleşen protestolara yapılan müdahaleler toplantı ve gösteri özgürlüğüne ağır darbe vurdu. protestolarda 666 kişi gözaltına alında, 37 kişi müdahaleler sırasında yaralandı, 14 kişi ise tutuklandı. temmuz'da protesto nedeniyle 62 kişi gözaltına alındı, 21 kişi ise müdahaleler sırasında yaralandı. ağustos ayında gözaltına alınan kişi sayısı 82, polis müdahalesi sırasında yaralanan sayısı ise 26 oldu.

gezi yıldönümü, işçi hakları ya da hidroelektrik santraller ve çevre gerekçe gösterilerek yapılan toplantı ve gösteri yürüyüşleri sırasında gözaltına alınan 14 kiş hakkında 26 yıl 2 ay mahkumiyet kararı verildi.

yargısız infazlar ve asker intiharları

chp'nin raporuna göre haziran'da 4, temmuz'da 1, ağustos'ta 2 asker intihar etti. yargısız infaz nedeniyle üç aylık dönemde 21 kişi hayatını kaybetti, 7 kişi de yaralandı. 2014 yılının ağustos ayına kadar toplam 19 kişi yargısız infaz kurbanı oldu, en az 25 kişi de yaralandı.

raporda yargısız infaz nedeniyle öldüğü iddia edilen kişilerin isimleri ve ne şekilde hayatını kaybettiğiyle ilgili ayrıntılar da yer aldı. yargısız infaza uğrayan kişilerin suriye ya da irak'taki işid tehdidinden kaçarak türkiye'ye sığınmaya çalışan siviller olduğu vurgulandı:

"savaştan kaçan sivillere vur emri verenler caydırıcı bir cezai yaptırımla karşılaşmamakta, bu da yeni infazlara yol açmaktadır. sınırda gerçekleşen yargısız infazların da giderek sistematik hale gelmesi, akp'nin temel insan haklarına yönelik tutumunu da bir kez daha ortaya koymuştur."

kaynak: al jazeera