idlib’in kırsalında, rejim yanlısı olan ve muhaliflerin kuşatması altındaki şii fua ve kefreyya bölgeleri ile şam’ın kuzeybatı kırsalında lübnan’ın sınırına yakın bir bölgede yer alan rejim kuşatması altındaki muhalif sünni madaya ve zebadani bölgelerinin karşılıklı tahliyesine başlandı.

ingiltere merkezli suriye insan hakları gözlemevi, tahliye edilecek kişileri taşıyan otobüslerin hareket etmeye başladığını söyledi.

al jazeera muhabirinin edindiği bilgilere göre, fua ve kefreyya bölgelerinden yaklaşık 5 bin kişi halep'e doğru çıktı. bir şii kaynak, fua bölgesinde 60 otobüsün bölgeden çıkmaya başladığını söyledi.

anadolu ajansı'na göre de madaya ve zebadani'den 2 bin 350 kişi çıkarıldı. 

ihh çadır kurdu

insan hak ve hürriyetleri (ihh) insani yardım vakfı, madaya ve zebadani’den tahliye edilerek idlib’e getirilecek siviller için idlib merkezinde çadır kurdu.

ihh insani yardım vakfı suriye çalışmaları hatay ofisi basın danışmanı selim tosun, şam'ın batısında rejim kuşatmasındaki madaya beldesi ve zebadani ilçesinden sivillerin idlib'de güvenli noktalara geleceğini söyledi.

suriyeli sivillerin bir bölümünün barınma ihtiyacının karşılanması için merkezde çadır kurulduğunu bildiren tosun, "ilk etapta 40 aile için ekiplerimiz çadır kurdu. ailelerin bir kısmı da idlib'deki akrabalarının yanlarına yerleşecek" dedi.

çadırlara yerleşecek siviller için acil ihtiyaç paketlerinin hazırlandığını belirten tosun, ailelere soba, battaniye ile un, gıda ve hijyen malzemelerinin bulunduğu yardım kolisi dağıtılacağını kaydetti.

tahliye anlaşması ve aksamalar

tahliye süreci 2 gün önce başlaması planlanmıştı. ancak lojistik aksamalar nedeniyle bu süre, bugüne kadar ertelenmişti.

idlib’in kırsalındaki rejim yanlısı şii fua ve kefreyya köyleri muhalif fetih ordusu, şam’ın kırsalında muhaliflerin denetimindeki sünni madaya ve zebadani bölgeleri ise hizbullah ve rejim tarafından kuşatılmış durumda.

fua ve kefreyya’dan 8 bin kişinin halep’e gönderilmesi bekleniyor. madaya ve zebadani’den tahliye edilecek kişi sayısı 3800... söz konusu bölgelerde daha önce karşılıklı tahliyeler gerçekleştirilmişti. ancak bu seferki tahliye şu ana kadar yapılan en büyük tahliye olacak.

29 mart 2017’de kararlaştırılan tahliye anlaşması, bir yandan esed karşıtı tahrir şam heyeti ve ahrar-u şam grupları diğer yandan hizbullah ve iran arasında varılmıştı. katar, anlaşma için arabuluculuk yapmıştı.

esir değiş tokuşu ve tutuklulara da tahliye  

iki gün önce iyi niyet göstergesi olarak anlaşmanın tarafları karşılıklı esir değiş tokuşu gerçekleştirmişti. bu kapsamda fua ve kefreyya’daki rejim yanlısı güçlerin elinde 19 muhalif esirin suriye kızılay’nın denetiminde idlib’e getirilmişti. bunun karşılığında muhaliflerin de elindeki bazı esirleri ve 7 cenazeyi teslim etmişti.

anlaşma kapsamında, şam’ın güneyinde bazı bölgelerde ateşkes uygulanması ve oraya insani yardımların ulaştırılması ve rejimin hapishanelerinde bulunan 1500 tutuklunun serbest bırakılması gibi maddeler de var. anlaşmanın maddeleri kademeli bir şekilde ilerlemesi planlanıyor.

iran destekli hizbullah, 2013 yılından bu yana suriye’de esed rejiminin yanında muhaliflere karşı savaşıyor.

özgür suriye ordusu, adını şam’ın fethi cephesi olarak değiştiren nusra cephesi’nin başka muhalif gruplarla birleşerek kurduğu tahrir şam heyeti ve ahrar-u şam grubu tarafından onaylanan bu anlaşmaya tepki göstermişr ve bunu zorunlu tehcir yoluyla yapılan demografik değişim olarak nitelemişti.

öso, bu anlaşmanın iran’ın şam’daki hegemonyasının artmasına hizmet ettiğini öne sürmüştü.

kaynak: reuters ve al jazeera