abd savunma bakanlığı (pentagon), amerikan ordusunun envanterindeki en büyük gps güdümlü nükleer olmayan bombasının, afganistan'ın nangarhar kentinin archin kasabasında işid-horosan olarak bilinen; örgütün afganistan'daki koluna ait mağara ve sığınakları imhâ etmek üzere kullanıldığını duyurdu.

saldırının yerel saatle perşembe günü 07:32'de mc-130 tipi bombardıman uçağıyla gerçekleştirildiği ifade edildi.

al jazeera'nin afganistan muhabirinin edindiği bilgilere göre bombardımanda 37 işid mensubu öldürüldü.

pentagon'un açıklaması dikkatleri gbu-43 bombasına çevirdi. teknik adı büyük ordonat hava bombası olan gbu-43, amerikan ordusunda kısaltması olan moab türetilen "tüm bombaların anası" (mother of all bombs) olarak da biliniyor.

pentagon tarafından, moab güdümlü bombası için 2002 yılında çalışmaların başlatıldığı ve söz konusu bombanın 2003'te tamamlandığı belirtiliyor.

abd hava kuvvetleri envanterindeki bilgilere göre çeşitli testlere tâbi tutulduktan sonra moab bombası 2008'de amerikan ordusunun envanterine eklendi.

etki olarak en büyük, ölçüt olarak ikinci büyük

ilk kez bir harekâtta kullanılan bombanın 9 ton patlayıcı olmak üzere toplam 10,5 ton ağırlığında, 10 metre uzunluğunda ve bir metre çapında olduğu ifade ediliyor.

bomba konsept olarak vietnam savaşı'nda geliştirilen güdümsüz blu-82b bombasından yola çıkılarak c-130 herkül bombardıman uçaklarına uyumlu olacak şekilde geliştirildi.

etki alanının yüzeysel genişliği ve yakıcı etkisinin yanı sıra aşırı yüksek ses ve yüksek parlaklığa sahip alevi sayesinde de psikolojik bir silah olarak değerlendiriliyor.

diğer taraftan abd'nin envanterinde patlayıcı miktarı ve etkisi bakımında moab kadar olmasa da ölçüt olarak bundan daha büyük bir bomba da var.

büyük ordonat delici veya gbu-57a olarak bilinen söz konusu bomba 14 ton ağırlığında ancak patlayıcı miktarı 5 ton civarında ve geniş etki alanından çok ağırlığı ve itme hızından dolaylı sığınak delici olarak kullanılıyor.

[Fotoğraf: Reuters]

rusya'da da "tüm bombaların babası" var

abd'nin "tüm bombaların anası" bombasına karşı rusya'nın da 2007 yılında benzer ölçekte bir bomba ürettiği ve bunu "tüm bombaların babası" olarak tanımladığı biliniyor.

rus ordusu eylül 2007'de teknik adı güçlendirilmiş termobarik hava bombası olan bombanın geliştirildiğini dünyaya duyururken bunun abd'nin moab bombasından daha güçlü olduğunu iddia etmişti.

abd'nin moab bombasının 9 ton patlayıcısına karşılık rusya'nın bombası 7,8 ton termobarik patlayıcı içeriyor ancak patlama sırasında 44 tonluk tnt patlayıcısı etkisi yapıyor ve yıkıcı etkisi yaklaşık 300 metreye kadar varabiliyor.

afganistan devlet başkanlığı: saldırı işid tehdidini önlemek içindi

abd hava kuvvetleri'nin gbu-43'le düzenlediği saldırıyla ilgili kâbil yönetimi  de açıklama yaptı.

afganistan devlet başkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, saldırının işid tehdidini önlemek için gerçekleştirildiği ve bu örgüte karşı bölgede operasyonların sürdüğü belirtildi.

operasyonların sivil kaybını önlemek amacıyla yavaş ilerlediği duyurulan açıklamada, saldırıda kaç işid militanının öldüğünün araştırıldığı vurgulandı.

ülkenin doğusundaki 201. silab kolordu komutanlığı sözcüsü şirin aka fakiri, perşembe günü nangarhar'ın açin ilçesi dere mamand, pişe ve navtangi bölgelerine havadan ve karadan düzenlenen operasyonda 44 işid üyesinin öldürüldüğünü açıklamıştı.

eski devlet başkanından tepki

eski afganistan devlet başkanı hamid karzai ise saldırıyı şiddetle kınadığını açıkladı.

karzai yazılı açıklamasında, afganistan'ın ağır silahların test edildiği bir bölge olmadığını belirterek, "saldırıyı şiddetle kınıyorum. bu saldırı insanlık dışı bir olaydır" ifadelerini kullandı.

kaynak: aa, al jazeera