anadolu ajansı’nın diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberine göre, suriye askeri ve siyasi muhalefet temsilcileri, cenevre görüşmelerini değerlendirmek üzere bakanlıkta toplandı.

toplantıda, yüksek müzakere heyeti (ymh) başkanı riyad hicab, suriye ulusal koalisyonu (smdk) başkanı enes abda, astana toplantısına katılan askeri grupların temsilcileri, suriye ulusal kürt konseyi (enks) ve suriye türkmen meclisi başkanları hazır bulundu. 

23-24 ocak'ta türkiye ve rusya öncülüğünde astana'da düzenlenen toplantının sonuçlarının da ele alındığı görüşmeye bazı dürzi ve alevi şahsiyetler ile din âlimler de katıldı. 

bakanlıktan açıklama

konuya ilişkin gelen açıklama şöyle:

"görüşmeye müzakere yüksek kurulu (myk) genel koordinatörü riyad hicab, suriye ulusal koalisyonu başkanı enes abde, suriye kürt ulusal konseyi ve suriye türkmen meclisi üyeleri, 29 aralık 2016 tarihli ateşkes anlaşmasını imzalayan askeri gruplar ile astana toplantısına katılan siyasi muhalefetten temsilciler iştirak etmiştir.

görüşmede astana toplantısının sonuçları değerlendirilmiş, ateşkesin korunması ve tahkim edilmesi amacıyla kurulması kararlaştırılan üçlü mekanizma çerçevesinde gündeme gelebilecek konular üzerinde durulmuştur.

rejimin başta vadi barada ve doğu guta'da olmak üzere gerçekleştirdiği ateşkes ihlallerinin ve ateşkes hükümleri hilafına toprak kazanımında bulunmasının kabul edilemez olduğu dile getirilmiştir.

suriye’de ülkenin toprak bütünlüğü hilafına tektaraflı gündemlerinin peşinde koşan grupların ve suriye’nin gerçeklerinden kopuk sözde muhaliflerin cenevre’de yerlerinin olmadığı vurgulanmıştır.

cenevre bildirisi ve bmgk kararlarında lafzını bulan siyasi çözümün yerleşik parametrelerini aşındırmaya matuf girişimlere meydan verilmemesi  gerektiği vurgulanmıştır.

bu çerçevede, siyasi sürecin 2254 sayılı bmgk kararı uyarınca, sırasıyla, siyasi geçiş, yeni anayasa ve seçimler şeklinde hayata geçirilmesi yolundaki, uluslararası toplumun büyük çoğunluğu tarafından da benimsenen temel hedefin altı çizilmiştir.

yukarıdaki temel ilkeler hilafına suriye’nin müstakbel idari yapılanmasından bu aşamada sözedilmesinin, bu meyanda “yeni anayasa, özerklik, federalizm” gibi söylemler benimsenmesinin, bazı çevrelerin tek taraflı gündemlerine hizmet etme tehlikesi taşıdığına dikkat çekilmiştir.

ülkemiz bundan önce olduğu gibi, bundan sonra da suriye halkının yanında olmaya ve ihtilafın siyasi çözümle sona erdirilmesi için çabalarını sürdürmeye devam edecektir."

"kurulması kararlaştırılan" üçlü mekanizma

açıklamada "kurulması kararlaştırılan üçlü mekanizma" ifadesi dikkat çekiyor. çünkü rusya dışişleri bakanı sergey lavrov, daha önce yaptığı açıklamada mekanizmanın kurulduğunu ve çalışmaya başladığını söylemişti.

de mistura: muhalifler temsilci göndermezse biz seçeriz

bm suriye özel temsilcisi staffan de mistura,1 şubat’ta yaptığı açıklamada muhalefetin cenevre'ye temsilci gönderememesi halinde temsilcileri kendisinin seçeceğini belirtmişti. bu açıklama, suriyeli muhaliflerin tepkisini çekmişti.

suriyeli muhaliflerin 2015’in sonunda oluşturduğu yüksek müzakere heyeti (ymh) başkanı riyad hicab, sosyal medya üzerinden “muhalefet heyetini oluşturmak mistura'nın işi değil. o müzakerelerin gündemini cenevre-1 bildirisine göre belirlemekle ilgilensin” çıkışını yapmıştı.

toplantıyla ilgili davetlerin 8 şubat gibi yapılacağını ve muhalefetin tarih konusunda anlaşamaması halinde kendisinin delegasyonu belirleyeceğini bildiren de mistura, "müzakerelerin mümkün olduğunca kapsamlı olmasını sağlamak" amacında olduklarını ve daha önce hiç olmadığı şekilde kadınların da dâhil edileceğini söylemişti.

ymh ve smdk moskova toplantısını boykot etmişti

türkiye ve rusya’nın inisiyatifiyle gerçekleşen astana görüşmelerinden sonra, moskova, 27 ocak’ta bazı suriyeli muhalif isimleri davet ederek siyasi çözüm çabalarını masaya yatırmıştı. suriyeli muhaliflerin en büyük şemsiye kuruluşu yüksek müzakere heyeti ve smdk, toplantıya davet edildiği halde katılmamıştı.

moskova, cenevre’de yapılması planlanan görüşmelerde muhalifleri temsil eden heyetin geniş kapsamlı olmasını istiyor ve ymh içinde yer almayan başka muhalif figürlerin de cenevre’de masada olmasını istiyor.

ancak ymh, kendilerini muhalif olarak tanımlayan bazı figürlerin rejim ile işbirliği yaptığını ve bu kişilerin cenevre’de muhaliflerin temsilcisi olarak yer alamayacağını savunuyor.

kaynak: aa ve al jazeera