Balkanlar
Balkanlar sel altında
Bosna Hersek ve Sırbistan’da aşırı yağışlar nedeniyle nehirler taştı, selde ölenlerin sayısı 30'u geçti. Sadece Bosna'da 500 bine yakın insan evlerini terketmek zorunda kaldı.
bosna hersek ve sırbistan'da hafta başından bu yana etkili olan yağış, bosna'nın kuzey sınırı olan sava nehri'ni 8,5 metreye kadar yükseltti. çevresindeki yerleşim birimleri tehdit altında. yetkililer bazı köylerin su altında kalabileceğini belirtti. rusya'ya ait kargo uçakları bölgeye yiyecek, jeneratör ve kurtarma botları taşıyor.
selde şu ana kadar bosna hersek'te 20, sırbistan'da 15, hırvatistan'da ise 1 kişi öldü.
500 bin kişi evini terketti
bosnalı yetkililer 500 bin kişinin evlerini terketmek zorunda kaldığını aktardı.
ülkede 1 milyon kişi selden etkilendi. bu rakam, 4,5 milyon nüfuslu ülkedeki felaketin boyutunu gösteriyor.
1992-1995 arası yaşanan savaştan beri en fazla insanı evinden eden felaket olduğunu vurguladı
kuzeyde bir kişinin daha cesedine ulaşıldı.
obrenovac şehrinde yaşayan 40 yaşındaki dragan todorovic, çocuklarını sırtında taşıyarak kurtardığını anlattı ve "12 saat kurtarılmayı bekledim, evler iki yıl önce inşa edilmişti ve 100.000 euro harcanmıştı" dedi.
bosna hersek iç güvenlik bakan yardımcısı samir agic kurtarma çalışmalarına bosna-hersek silahlı kuvvetleri ve avrupa birliği’ne bağlı eufor ile hırvatistan ve slovenya'nın da katıldığını söyledi.
suların çekilmeye başladığı doboy, maglay, olovo gibi kentlerdeyse selin bıraktığı çöp yığınları hayatı zorlaştırıyor.
belediye ekipleri çamurlar ve sel atıklarıyla kaplı kent merkezlerinin temizlenmesi için çalışıyor. yetkililer ilerleyen günlerde hava sıcaklıklarında artış olacağını, söz konusu çöplerin kısa sürede kaldırılmaması halinde salgın hastalıklar olabileceğini belirtiyor.
bosna'da heyelan arazileri yok etti
bosna’nın dağlık kesimlerindeyse selin ardından heyelan da büyük bir araziyi tahrip etti.
ülkeyi doyuran ekili alanlar selle birlikte yok oldu.
15 ev toprak altında kaldı.
bosna’nın kuzeyindeki tuzla belediye başkanı jasmin imamoviç, acil durum ekipleriyle gönüllülerin selin yönünü değiştirmek için derin kanallar açmaya çalıştıklarını söyledi.
sava nehri de hırvatistan’dan gelen yeni sel dalgasıyla taştı.
sırbistan’ın batısına elektrik sağlayan en büyük elektrik santral arızalandı. arızayı gidermek için elektrik teknisyenlerinin yanı sıra askerler de yoğun çaba sarfediyor.
gönüller santrallerin önüne kumdan bariyerler kuruyor. bosna'da 150 bin, sırbistan'da binlerce eve elektrik verilemiyor.
bosna hersek'in kuzeyindeki bosanski şamats ve brçko kentleri hariç, ülke genelinde su seviyelerinde düşüş yaşanırken, hırvatistan'ın slavonski brod ve sırbistan'ın başkenti belgrad'ın da sava nehri'nin taşması nedeniyle sel tehlikesi sürüyor.
'saraybosna yakınlarında kar yağdı'
batı balkan ülkelerinin birçok kentinde yağumur yağışı etkili olurken, bosna hersek'in başkenti saraybosna'nın yakınlarındaki byelaşnitsa'ya kar yağdı.
bosna hersek federasyonu meteoroloji kurumu hava sıcaklıkların oldukça düşük görüldüğü bosna hersek'te, en düşük hava sıcaklığı byelaşnitsa'da eksi 5 olarak ölçüldü.
en yüksek sıcaklık ise ülkenin güneyindeki stolac kentinde16 derece olarak seyrediyor.
meteoroloji kurumu'nun açıklamasında yağmur yağışının bugün devam edeceği beliritlirken, yarın ülke genelinde parçalı bulutlu ve yağışsız havanın bekleniyor.
patlamamış mayın tehlikesi
bosna hersek’te bir başka tehlike ise mayınlı bölgeler. bosna hersek mayın temizleme merkezi (bhmac), yaşanan sel felaketinde bosna savaşından kalan ve temizlenmeyen birçok mayınlı bölgenin de etkilendiğini söyledi. halkı uyaran bhmac bölge ofisi müdürü fikret smayiş, vatandaşların patlamamış mayınlara rastlayabileceklerini söyledi.
smayiş "suyun çok fazla olmasından dolayı bu tür patlamamış mayınların uzak bölgelere gitme ihtimali bile var. şimdilik net olarak belirli raporlarımız yok, ancak sellerin en çok etkilediği maglay ve doboy kentlerinde savaştan kalan mayınlı araziler vardı. buradaki mayınların sudan etkilendiğini tahmin ediyoruz" diye konuştu.
bosna-hersek'te toprakların yüzde 4'e yakını mayınlarla kaplı. yaklaşık 960 bin kişinin yaşadığı 1630 yerleşim yeri hâlâ mayınlı.
türkiye'den yardım
sellerden en çok etkilenen bosna hersek ve sırbistan bölgelerine başta türkiye olmak üzere, karadağ, makedonya, hırvatistan ve slovenya başta olmak üzere, avrupa'nın çeşitli ülkelerinden yardım konvoyları yola çıktı.
başbakan recep tayyip erdoğan, sel felaketi ile ilgili bosna hersek üçlü devlet başkanlığı konseyi başkanı bakir izzetbegoviç ile telefonda görüştü. bosna hersek cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, başbakan erdoğan'ın görüşmede izzetbegoviç'e, türkiye hükümetinin bosna hersek'e sel felaketiyle mücadelesinde yardım teklif ettiği bildirildi.
afad 40 bin, türk kızılayı ise 60 bin kum torbası gönderdi. afad ayrıca motopomp ve jeneratör gönderiyor. türk kızılayı da bosna hersek'e 2 bin 250 adet battaniye ve 432 adet aile mutfak seti gönderecek. yardımlar genelkurmay başkanlığı'na ait bir kargo uçağı ile bosna hersek'e ulaştırılacak.
sırbistan'dan haber bekleniyor
nehir ve su taşkınlarının meydana geldiği sırbistan'a da "su üstü kurtarma ekibi gönderilmesi" teklif edildi. dışişleri bakanlığı aracılığı ile iletilen teklife olumlu yanıt gelmesi halinde istanbul il afad müdürlüğü'nden 10 kişilik su üstü kurtarma ekibi, genelkurmay başkanlığı'na ait c-130 tipi kargo uçağı ile bu ülkeye gönderilecek.
dışişleri bakanı ahmet davutoğlu da twitter hesabından yaptığı açıklamada, “gerek ilgili kurumlarımız, gerek bölgede görevli askeri birliklerimiz her türlü yardıma hazır” mesajını verdi. davutoğlu, bosna hersek cumhurbaşkanlığı konseyi üyesi bakir izzetbegoviç ile görüştüğünü, sırp yöneticilerle de sürekli temas halinde olduklarını belirtti.
tika (türk işbirliği ve koordinasyon ajansı ) da ikinci yardım konvoyunu saraybosna’dan biyeline’ye doğru yola çıkardı. ayrıca türkiye’den insani yardım kuruluşları ihh ve deniz feneri de bosna-hersek’e yardım ediyor.
bosna’nın kuzey ve kuzeydoğu kesimlerini etkileyen son 120 yılın en büyük sel felaketi 15 mayıs perşembe başlamıştı.
'abd yardıma hazır'
abd dışişleri bakanlığı sözcüsü jen psaki, abd olarak, bosna hersek, sırbistan ve hırvatistan’daki sel felaketlerinde hayatlarını kaybedenlere başsağlığı dileklerini bildirdi.
psaki, yaptığı yazılı açıklamada, bosna hersek, sırbistan ve hırvatistan, ölümlerin yasını tutup, yaralarını sararken ve bu doğal felaket karşısındaki geniş kayıp ve zararların giderilmesi konusunu ele alırken, bu ülkelerin hükümetlerine ve halklarına yardımda bulunmaya hazır olduklarını kaydetti.
sahadaki durumu gözlemlemeye ve selden en fazla etkilenen bölgelere acil insani yardımların ulaştırılmasının koordinasyonu için yerel yetkililer, yardım kuruluşları ve uluslararası donörlerle yakından çalışmaya devam edeceklerini belirten psaki, abd’nin bosna hersek ve sırbistan’daki büyükelçiliklerinin de sel felaketiyle başa çıkmak için ek fon ve kaynaklar ayıracağını, acil yanıt çabalarına yardım etmek için abd uluslararası kalkınma ajansı (usaid) dış doğal felaketler yardım ofisi'nin de bosna hersek ve sırbistan’da insa yardım uzmanları konuşlandırdığını açıkladı.
kaynak: reuters, al jazeera, dha, aa
Yorumlar