istanbul'un constantinople olarak bilindiği dönemlerde en büyük limanlarından biri olan yenikapı'da 10 yıl süren kazılarda, 37 bizans gemisi gün ışığına çıkarıldı. arkeologlar 5'inci ve 11'inci yüzyıllar arasında inşa edilen gemilerin iyi korunmuş olduğunu belirtti.

abd'nin texas a&m üniversitesi deniz arkeolojisi enstitüsü'nden cemal pulak, "bugüne kadar tek bir noktada bu kadar fazla ve iyi korunmuş gemi bulunmamıştı" ifadesini kullandı. journal of nautical archeology dergisinde yayımlanan araştırmada imzası olan isimlerden biri olan pulak, 7'inci ve 11'inci yüzyıllara ait sekiz gemi hakkında analiz yapıldığı bilgisini verdi. sonuçlar yüzyıllar öncesinde gemi inşaatlarının sanıldığından daha karmaşık ve gelişmiş olduğuna işaret etti.

araştırmalarda gemilerin yapımında iki modelin öne çıktığı belirtildi. ilk modelde, geminin dış cephesi ilk önce inşa edilirken, ikinci modelde ilk olarak iskelet tamamlanıyordu. iskeletin tamamlanmasının ardından dış cephe kaplamaları yerleştiriliyordu. bulgular ilk önce iskeletin yapılmasına yönelik dönüşümün yedinci yüzyılda başladığını gösterdi.

livescience sitesine açıklama yapan pulak, "bilim ve mühendisliğin tarihini en iyi şekilde anlayabilmek için eski gemi yapımcılarının tasarım ve kavramsallaştırma süreçlerini titiz bir şekilde gözden geçiriyoruz" ifadesini kullandı. pulak böylece gemilerin nasıl inşa edildiği, geliştirildiği, tamir edildiği ve kullanıldığını anlayacaklarını söyledi.

istanbul’da sergilenecekler

incelenen sekiz gemiden altısı tamamen yelken gücüyle hareket ettiği, iki tanesinin ise uzun ve kürekle de hareketi sağlanan kalyon olduğu belirtildi. küçük gemilerin uzunlukları 8 ile 14.7 metre arasında değişirken, kalyonlar yaklaşık 30 metre olarak ölçüldü. yenikapı'da toplam altı kalyon çıkarıldığı ve hepsinin bizans dönemine ait olduğu belirtildi.

bizans gemileri hakkındaki temel bilgilerin geçmişte kitaplardaki çizimlerle sınırlı kaldığını belirten pulak, yenikapı'nın küçük sandallar, balıkçı tekneleri, kargo ve donanma gemileri hakkında önemli yeni bilgiler sunduğunu söyledi.

pulak gemilerin istanbul'daki bir müzede sergilenmesinin planlandığını belirtti.

kaynak: al jazeera