bosna hersek'te 22 yıl sonra ilk defa yapılan olan nüfus sayımı için anketörler saat 09.00 (tsi 10.00) itibariyle vatandaşların evlerine gitmeye başladı.  anketörlerin nüfus sayım işlemleri 15 ekim tarihine kadar her gün saat 21.00'e (tsi 22.00) kadar devam edecek.

bosna savaşı’nın ardından boşnak, sırp ve hırvatlar arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle sayım yapılamıyordu.

nüfus sayımında çalışacak yaklaşık 25 bin görevli, görevi sırasında vatandaşlarla ilgili öğrendiği tüm özel bilgilerin "resmi sır" olarak kalacağına dair sözleşme de imzaladı.

nüfus sayımı kapsamında hane halkına yöneltilen 46 soruyla, ülkedeki vatandaşların etnik, din, dil, yaş ortalamaları, eğitim durumları, ekonomik durumları, okur yazarlık oranları gibi veriler de netlik kazanacak.

ilk sonuçlar 90 gün içerisinde belli olacak. detaylı sonuçlar ise 1 temmuz 2014-1 temmuz 2016 tarihleri arasında değişik aralıklarla yayımlanacak.

sayım kapsamında, ülkede ve yurt dışında yaşayan bosna herseklilerin yanı sıra hane ve aile sayımı da yapılacak.

bosna hersek istatistik kurumu'nun verilerine göre, nüfus sayımında toplam 18 bin 879 sayım memuru, 2 bin 464 belediye eğitmeni, 30 kanton nüfus sayımı komisyonu üyesi, her şehirden en az birer olmak üzere 625 belediye nüfus sayımı komisyonu üyesi, devlet ve entiteler düzeyinde 243 eğitmen ve materyallerin düzenlenmesi ve hazırlanmasında yardımcı olan 250 geçici çalışan görev yapıyor.

'etnik hane' tartışması

nüfus sayımı sırasında ‘etnik hane’ seçeneğini doğru olarak işaretlenmesi konusunda vatandaşları bilgilendirmek amacıyla boşnak sivil toplum kuruluşları eylül ayı boyunca kampanyalar düzenledi.

etnik haneye "boşnak", din hanesine "müslüman", dil hanesine ise "boşnakça" yazdırılması gerektiğine dikkat çeken gruplar, eski yugoslavya döneminden kalma ve kendilerini etnik anlamda "müslüman" veya "bosnalı" olarak tanımlayanlara ‘diğer’ seçeneğini işaretlememeleri konusunda uyarılarda bulundu.

benzer şekilde katolik kilisesi hırvatlar'ı, etnik kimlik kategorisinde "hırvat", din kategorisinde "katolik" olarak tanımlamalarını ve dil kategorisinde ise "hırvatça" seçeneğini işaretlemeleri konusunda uyarırken, sırp ortodoks kilisesi de ülkede yaşayan sırplar için, "sırp", "ortodoks" ve "sırpça" seçeneklerinin işaretlenmesi için bilgilendirme kampanyaları düzenledi.

öte yandan bazı vatandaşların, “etnik ayrımcılığa” zorladığı iddia edilen bu uygulamayı protesto etmek adına, farklı seçenekleri işaretlemeleri bekleniyor.

en son 1991 yılı mart ayında yapılan nüfus sayımına göre, yüzde 43'ü boşnak, yüzde 31'i sırp ve yüzde 17'si hırvat olmak üzere bosna hersek'te yaklaşık 4 milyon 370 bin kişi yaşıyordu.

boşnak nüfusu yüzde 43'tü

eski yugoslavya'nın parçalanmasının ardından bağımsızlıklarını kazanan ülkelerde, 2011 yılında yapılan nüfus sayımlarının ardından, bosna hersek, bölgede nüfus sayımı yapılmayan tek ülke olarak kalmıştı.

1992-1995 yılları arasında yaşanan ve yüzbinlerce insanın hayatını kaybetmesine ya da ülkesini terk etmesine neden olan savaş, nüfusla ilgili istatistiklerde önemli değişikliklere yol açmıştı.

ülkedeki sırp, boşnak ve hırvat siyasi liderler "nüfus sayımı ile ilgili kanun" konusunda uzun süre uzlaşamamış, bosna-hersek'in ab'ye adaylık statüsü için başvurmasının temel şartları arasında yer alan nüfus sayımı konusunda aralık 2011'de anlaşmaya varılmıştı.

aihm'den 'ayrımcılık' suçlaması

strasburg’daki avrupa insan hakları mahkemesi (aihm) 2009 yılında, bosna hersek  anayasasının başta yahudiler ve romanlar olmak üzere boşnak, hırvat ve sırp dışında kalan gruplara karşı ayrımcılık yaptığına hükmetmişti. ancak bosna hersek şimdiye kadar anayasada bu konuda herhangi bir değişiklik yapmadı.

anayasa, ülkedeki üç ana etnik gruptan birine mensup olmayanların üçlü başkanlık veya parlamentonun iki meclisinden biri olan millet meclisi üyeliği için aday olmasını engelliyor.

kaynak: ajanslar