brezilya devlet başkanı dilma rousseff, ülkesinin diplomat, şirket ve kurumları ile başkanlık ofisinin dinlendiğinin ortaya çıkmasının ardından abd'den özür dilemesini istedi. rousself bu talebini birleşmiş milletler genel kurulu'nda yaptığı konuşmada dile getirdi. abd’yi ülkesinin egemenliğini ihlal etmekle suçladı ve washington'un ciddi insan hakları ihlali yaptığını söyledi. abd ve benzer ülkelerin interneti casusluk için yeni bir alan olarak kullanmalarının önlenmesini istedi. brezilya devlet başkanı, bm'den yeni internet düzenlemeleri getirmesini talep etti. 

rousseff, "egemenliğe saygı olmaması halinde ülkeler arasında ilişkilerin temelinin sağlam olmayacağını belirtti. stratejik ilişkileri olan abd ve brezilya gibi dost ülkelerin yasa dışı eylemleri normal kabul etmesinin mümkün olmadığını vurguladı. 

'kendimizi koruruz'

rousseff, dinlemelerin gerekçesinin washington tarafından 'terörle mücadele' olarak açıklanmasını da eleştirdi. "terörizme karşı ulusları korumak için yasadışı bilgi elde edilmesi argumanı desteklenemez. brezilya kendini nasıl koruması gerektiğini bilir. biz terörist grupları reddediyoruz, onlarla mücadele ediyoruz, onalara sığınak olmuyoruz” diye konuştu. 

brezilya devlet başkanı, ekim ayında washington’a yapmayı planladığı ziyareti de bu sebeple geçen hafta iptal ettiğini duyurmuştu. 

abd ve brezilya ilişkileri rousseff’in 2011’de göreve gelmesinin ardından ilerleme kaydetmişti. ancak eski cia ajanı edward snowden’ın açıkladığı abd güvenlik ajansı'nın belgeleri, ilişkilerin gerilmesine yol açtı. belgelerde abd’nin türkiye, italya, yunanistan, fransa, japonya, meksika, güney kore, hindistan ve brezilya gibi ülkelerin diplomatlarının ve bazı kurumlarının telefonlarını dinlettiği, e posta mesajlarını ve sms’lerini takip ettiği ortaya çıkmıştı.

brezilya medyasına göre belgeler arasında devlet petrol şirketi petrobras ile çeşitli şirketlerin ekonomik ve stratejik bilgileri, brezilya’nın bm diplomatlarının da aralarında olduğu çok sayıda diplomatın e posta ve sms'leri ile brezilya devlet başkanı'nın e postaları da yer alıyor. obama yönetimi ise şüphe içermemesi halinde elde edilen mesajların içeriğine bakılmadığını söylemişti.   

kaynak: al jazeera ve ajanslar