seçim sonuçları ile birlikte türkiye 13 yıl sonra koalisyon ihtimalini tartışmaya başladı. “partiler birbirleriyle koalisyon yapacak mı?”, “azınlık hükümeti mi kurulacak?”, “45 gün sonra yeniden seçim mi yapılacak?” sorularına bir süre daha yanıt aranacak. zira seçim ile birlikte harfi harfine uyulması gereken resmi bir takvim var.

önce itirazlar incelenecek

seçim sonuçlarının kesinleşmesi için itiraz sürecinin sona ermesi gerekiyor. yüksek seçim kurulu takvimine göre ilçe seçim kurullarına itirazlar 9 haziran akşamına kadar yapılabilecek. il seçim kurullarına itirazlar ise 10-12 haziran tarihleri arasında yapılabilecek. yüksek seçim kurulu ise itirazları 13-17 haziran tarihleri arasında alacak. yüksek seçim kurulu başkanı sadi güven, seçim sonuçlarının kesinleşmesinin 11-12 günü bulabileceğini söyledi.

seçim sonuçlarının ilanıyla birlikte milletvekillerini mazbatalarını almaya başlayacak. mazbatasını alan vekil türkiye büyük millet meclisi’nde kayıt yaptıracak. kesin sonuçların ilanından 5 gün sonra meclis açılacak.

ilk oturumu baykal yönetecek

yeni meclis’in ilk işi meclis başkanı’nı seçmek olacak. yeni başkan seçilene kadar meclis’i en yaşlı üye yönetecek. 25’inci dönemde bu isim chp antalya milletvekili deniz baykal. baykal, geçici başkan sıfatıyla yemin törenini yönetecek. meclis’in en genç üyeleri ise başkanlık divanı’nda katip üye olarak yerlerini alacak. meclis’in ilk toplandığı birleşimde, tbmm başkanlığı için adaylık başvuruları alınacak. milletvekii yemininden sonra ilk 5 gün içinde başvurular yapılacak, sonraki 5 günde de seçimler yapılacak.

meclis başkanlığı seçimi gizli oyla yapılacak. bu seçim partiler arasında uzlaşmanın sağlanıp sağlanamayacağına ilişkin de ilk deneme olacak. çünkü meclis başkanı’nın seçilmesi için ilk iki oylamada üye tam sayısının üçte ikisinin yani 367 vekilin oyu aranacak. ilk iki turda bu rakama ulaşılamazsa üçüncü turda üye tam sayısının salt çoğunluğu olan 276 oy aranacak. bu aşamada da siyasi partiler bir isim üzerinde anlaşıp 276 oyu bulamazsa dördüncü oylamada en fazla oyu alan üye meclis başkanı seçilecek.

en zor aşama: hükümet maratonu

seçim sonuçlarının kesinleşmesi ve milletvekillerinin yemin ederek resmen göreve başlamasından sonra sıra bu tarihten itibaren resmen başlayacak olan hükümet kurma maratonuna gelecek. cumhurbaşkanı erdoğan en çok oyu alan partinin liderine yeni hükümeti kurma görevini verecek. seçim sonuçlarının ortaya çıkardığı tablo ve liderlerin yaptığı ilk açıklamalar bu sürecin çok da kolay geçmeyeceğini ortaya koyuyor.

seçimlerden birinci parti olarak çıkan ak parti’nin hükümeti kuramaması durumunda cumhurbaşkanı diğer siyasi partilerin liderlerine de aynı görevi verebilecek. yasaya göre 45 gün içinde hükümet kurulamazsa yeniden seçime gidilmesi gerekiyor. anayasaya göre seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi durumunda bakanlar kurulu çekilecek ve cumhurbaşkanı, geçici bakanlar kurulu’nu kurmak üzere bir başbakan atayacak.

eğer siyasi partiler kendi aralarında anlaşıp 63’üncü hükümeti kurabilirse sıra güven oylamasına gelecek. güven oylaması takvimi hükümet programının okunmasıyla başlayacak. program okunduktan iki tam gün sonra meclis’te program üzerinde görüşmeler yapılacak ardından da güven oylaması yapılacak.

kaynak: al jazeera