dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu, suriye'de önce bir ateşkes sonra da müzakere olması gerektiğini söyledi. ateşkese yönelik çabaların devam ettiğini söyleyen çavuşoğlu, anlaşmanın her an olabileceğini belirtti.

ateşkesten sonra müzakerelerin tekrar başlaması gerektiğini ve müzakerelerin bu sefer cenevre'de değil astana’da olacağını belirten çavuşoğlu, bunun cenevre’ye bir alternatif değil tamamlayıcı bir süreç olacağını vurguladı.

ateşkes’te rejimin garantörünün rusya olacağını vurgulayan çavuşoğlu suriye’de savaşan şii milislerin başını çektiği iran’ın garantör olup olmayacağının ise belli olmadığını söyledi. 

"ankara’daki anlaşma için türkiye ve rusya garantör. rejimin imzalayacağı metin konusunda sadece rusya mı yoksa iran da mı garantör olacak bu konu kesin değil. rusya’nın garantör olacağı kesin. ben lavrov’a telefonda sordum. rejimin metnini de görmek lazım. rejim neyi garanti ediyor? muhalefet neyi garanti ediyorsa rejimin de aynısını garanti etmesi lazım. kim imza atacak? burada iran’ın rolü ne olacak? iran moskova’da garantör olmuştu. özellikle şii gruplar ve hizbullah konusunda..."

"yabancı savaşçılar da şii milisler de ayrılmalı"

suriye’de bir çözüm bulunması için ateşkesin önemli olduğunu ve tüm yabancı savaşçıların suriye’den çıkması gerektiğini vurgulayan çavuşoğlu şöyle konuştu:

"halep’teki insanların kurtarılması konusunda bu grupların (şii milisler) sorun çıkardığını gördük. burada herkesin, muhalefetin de rejimin de değişik grupların da ateşkese uyması lazım. esasen suriye halkının dışındaki grupların ülkeden ayrılması lazım. bu grupların yabancı savaşçılarının ülkeden ayrılması lazım. değişik ülkelerden gelen şii grupların da ayrılması lazım. hizbullah’ın da lübnan’a geri dönmesi lazım."

"türkiye esed’i kabul etti ifadesi bir manipülasyon"

"değişik manipülasyonlar yapılıyor. türkiye rejimi tanıdı diye. böyle bir şey yok. daha önce cenevre kimler arasındaydı? biz de destekliyorduk. rejim ile muhalifler arasında... astana’da aynı şey olacak."

çavuşoğlu, "astana’da aynı masada oturmak söz konusu değil, öyle mi?" sorusuna, "hayır, rejim ile aynı masada oturup müzakere etmeyeceğiz. müzakereleri kimin yapması lazım? rejim ile muhalifler. ne için? siyasi çözüm için" yanıtını verdi.

dışişleri bakanı, "rejimin tanınması da esed’in kalmasına razı kaldığımız anlamına gelmez. biz esed’in kalmaması gerektiğini gerekçeleriyle söylüyoruz... ama burada önemli olan suriyeli muhalifler, suriye halkı ne diyor?" ifadelerini kullandı. 

"rejimin vizyonunu kimse bilmiyor"

reuters haber ajansının dün yayınladığı ve "esed'in bir süre daha görevde kalacağı, ardından da yerine yine nusayri bir ismin geleceği" şeklindeki haberi yalanlayan çavuşoğlu, "kesinlikle doğru değil. esed’in akıbeti söz konusu bile olmamıştır" dedi.

çözüm konusunda muhalefetin daha önce vizyonunu ortaya koyduğunu hatırlatan çavuşoğlu, "rejim ne düşünüyor? hiç kimsenin fikri yok. bütün tarafların astana’ya gelip vizyonunu ortaya koyması lazım" dedi. çavuşoğlu, astana'ya katılacak heyetler hakkında ise "her taraf kendi heyetini kendisi belirleyecek" diye konuştu.

"ypg astana’ya katılamaz"

"bizim şartlarımız var. ypg terör örgütü. muhalifler de ypg'yi kabul etmiyor. riyad hicab başbakan iken esed ile beraber salih müslim’i kandil’den davet ettiklerini belgelerle gösteriyor. ve türkiye’ye karşı terör saldırılarını başlatmasını istediklerini söylüyor. neden ypg’yi aralarına alamayacakların belgelerle ifade ediyor.

dolayısıyla bir terör örgütünün müzakerelerde yer almaması lazım. terörü bırakır, suriye’de kantonlardaki emellerini bırakır. o zaman ileride dâhil edilebilir."

ateşkes muamması

suriye’de ülke genelinde geçerli olacak bir ateşkes için ankara’da silahlı muhalif gruplarla türk ve rus askeri yetkililer arasında görüşmeler yapılıyor.

anadolu ajansı, çarşamba günü rusya ve türkiye’nin ateşkes anlaşma tasarısında mutabakat sağladığını söylemişti ve bu ateşkesin çarşambayı perşembeye bağlayan geceden itibaren yürürlüğe gireceğini duyurmuştu.

ancak muhalif gruplar türkiye ile rusya arasında varılan mutabakattan haberdar olmadığını ve ellerine bir şey geçmediğini söylemişti.

muhalifler en son cumartesi günü düzenlenen bir toplantıda ateşkes ile ilgili kendi vizyonlarını yazılı bir şekilde rus ve türk yetkililere ilettiklerini söyledi. ancak türkiye’nin rusya ile olası bir anlaşmanın hangi belgelere dayalı yapıldığını bilmediklerini söylemişti.

silahlı muhalif gruplardan ahrar-uş şam’ın siyasi büro şefi munir seyyal, reuters’e yaptığı konuşmada bir ateşkes anlaşmasından bahsetmek için henüz erken olduğunu söylemişti.

seyyal, moskova’nın şam’ın kırsalındaki doğu guta bölgesinin ateşkesten hariç tutulması konusunda ısrar ettiğini ancak bunu kabul etmediklerini söyledi.

“görüşmeler türkiye’nin sponsorluğunda hâlâ devam ediyor. ancak düşman rusya, şam’ın kırsalındaki doğu guta’yı, devrimci güçlerin kabul edebileceği her hangi bir kapsamlı ateşkes çabalarından hariç tutmaya çalışıyor.”

muhaliflere yakın orient haber sitesinde yer alan bir başka habere göre ise suriye’nin güneyindeki muhalifler ankara’daki ateşkes toplantılarına davet edilmedi. dera gibi ürdün sınırına yakın bölgelerde faaliyet gösteren gruplar, kendileriyle istişare edilmediğini ve ellerine herhangi bir önerinin ellerine gelmediğinden dolayı bu anlaşmaya bağlı kalmayacaklarını duyurdu.

kaynak: al jazeera