birleşmiş milletler insan hakları komiseri zeyd raad hüseyin'in cizre'de insan haklarının ihlâl edildiği iddialarına ilişkin inceleme talep etmesine dışişleri bakanlığı'ndan yanıt geldi ve "terörle mücadelede operasyonlarında özgürlük-güvenlik dengesinin sağlanması için azami özeni gösterilmekte ve tüm tedbirler yasal çerçevede alınmaktadır." denildi. türkiye'nin bm'den ve diğer uluslarası kuruluşlardan gelen hiçbir ziyaret ve inceleme talebini reddetmediği hatırlatıldı.

"türkiye yanıt vermedi"

birleşmiş milletler 'in en üst düzey insan hakları komiseri zeyd raad hüseyin'den türkiye'ye insan hakları uyarısı geldi.

şırnak'ın cizre ilçesindeki çatışmalara ilişkin çarpıcı bir mesaj yayınlayan hüseyin, cenevre'de yaptığı açıklamada, ellerinde türk güvenlik güçlerinin cizre'de çevreyi sarıp 100'den fazla insanın canlı canlı yakıldığına ilişkin tanık raporları bulunduğunu ve iddiaları yerinde incelemek istediklerini söyledi.

bm insan hakları yüksek komiseri pkk ve pkk ile ilintili örgütlerin yasa dışı eylemlerini ve uyguladıkları şiddeti güçlü bir biçimde kınadığını da vurgulayan hüseyin, terör eylemleri sonucu tüm can kayıplarından üzüntü duyduğunu söyledi. hüseyin, sözlerine şöyle devam etti;

“kendi halkını şiddet eylemlerinden korumak türkiye'nin görevidir. yetkililerin terörizm karşıtı operasyonlar yaparken insan haklarına, işkence, yargısız infaz, orantısız öldürücü şiddet ve keyfi gözaltı eylemlerini yasaklayan uluslararası hukuka saygı göstermesi gerekmektedir"

bölgede işkence, keyfi gözaltı, sivillere ait binaların orantısız tahribi olduğuna ilişkin iddiaları da dile getiren hüseyin, “güvenlik güçlerine karşı savaşan gruplara yöneltilen iddialar da içinde olmak üzere, tüm bu iddialar son derece ciddidir ve titizlikle soruşturmalıdır. ancak bugüne kadar bu yapılmamış görünüyor. türkiye hükümeti bizim ve birleşmiş milletler ‘in diğer organlarının bölgeyi ziyaret etme ve birinci elden bilgi toplama isteklerine yanıt vermedi" diye konuştu.

türkiye cumhuriyeti hükümetinden sivillere yönelik şiddete ilişkin iddiaların araştırılmasını istediklerini dile getiren hüseyin, bölgeye bm görevlilerinin yanı sıra gazetecilerin de girişine izin verilmediğini savundu.

"tüm taleplere olumlu yanıt verildi"

dışişleri bakanlığı sözcüsü tanju bilgiç'in bm insan hakları yüksek komiseri zeyd raad el hüseyin’in iddialarına ilişkin soruya şu yanıtı verdi;

"bm insan hakları yüksek komiseri zeyd raad el hüseyin tarafından ülkemize ilişkin olarak 10 mayıs 2016 tarihinde yapılan ve son derece yanlı bir bakışla kaleme alınan açıklamaları teessürle karşılanmıştır.

pkk, deaş ve dhkp-c gibi terör örgütlerinin kanlı eylemleriyle aynı anda mücadele eden ülkemiz, güneydoğu anadolu bölgemizdeki vatandaşlarının en temel hakkı olan yaşam haklarının korunması ve kamu güvenliğinin sağlanması amacıyla yürüttüğü terörle mücadelede operasyonlarında özgürlük-güvenlik dengesinin sağlanması için azami özeni göstermekte ve tüm tedbirler yasal çerçevede alınmaktadır.

insan hakları alanında temel bm sözleşmelerine taraf olan türkiye, sözleşme temelli olanlar ve özel prosedürler dahil tüm bm insan hakları mekanizmalarıyla kesintisiz yapıcı işbirliğini sürdürmektedir. bu çerçevede, hazırladığı ülke raporlarını zamanlıca ilgili komitelere teslim etmekte, ilgili tüm bm komiteleriyle interaktif diyalogun sürdürülmesine özen göstermektedir. son olarak, 26-27 nisan 2016 tarihlerinde, “işkenceye karşı komite” nezdinde dönemsel rapor sunumumuz gerçekleştirilmiştir."

ülkemiz, 2001 yılından bu yana bm özel prosedürlerine açık davette bulunan 116 ülkeden biri olup, tematik raportörlerle yakın işbirliği yapmaktadır. bu çerçevede son dönemde alınan ziyaret taleplerinin tamamına olumlu yanıt verilmiş ve her biri için takvimlendirme yapılmıştır. sözkonusu işbirliği süreçleri kapsamında önümüzdeki dönemde çeşitli bm raportörlerinin ülkemizi ziyaret etmeleri öngörülmektedir."

"kabul edilmesi mümkün değil"

bilgiç, hüseyin'in iddialarına geçmişte gelen talepleri örnek göstererek de yanıt verdi:

"bm insan hakları yüksek komiseri zeyd raad el hüseyin’in bm birimlerinin güneydoğu anadolu bölgemizi ziyaret taleplerine olumlu yanıt verilmediği yönündeki ifadelerinin kabul edilmesi mümkün değildir. güneydoğu anadolu bölgemiz, insan hakları alanında faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlarca rahatlıkla ziyaret edilebilmektedir. son olarak 2016 yılı mart ayında bm zorla ve irade dışı kaybolmalar çalışma grubu, nisan ayında ise avrupa insan hakları rejiminin temel organlarından olan avrupa konseyi’nin insan hakları komiseri nils muzniek güneydoğu anadolu bölgemizi ziyaret ederek temaslarda bulunmuşlardır.

yüksek komiser sayın zeid’in türkiye ile bm arasındaki insan hakları alanındaki işbirliği ruhunu yansıtmayan açıklamalarının yetersiz bilgiye ve önyargılı çevrelerin yönlendirmelerine dayandığı düşünülmektedir. arzu ettiği takdirde sayın zeid’i güneydoğu anadolu bölgemizi de kapsayacak şekilde ülkemizde ağırlamaktan memnuniyet duyacağız."

kaynak: al jazeera, dha