gökbilimciler, satürn'ün yaşam barındırma ihtimali olan uydusu enceladus'a yönelik yeni ve önemli bir araştırma gerçekleştirdi. araştırmada, uydunun buz katmanının 30-40 km derinliklerinde ve 10 kilometre genişliğinde bir okyanus olabileceği ifade edildi. okyanusun, kayalık yüzeyle doğrudan temas halinde olduğunu düşünen bilim insanları, bu sayede dünya'dakine benzer yaşamın kimyasal reaksiyonlarla ortaya çıkmış olabileceğini belirtti.

roma'nın sapienza üniversitesi'nden luciano iess, "ana görüş, güneş sistemi'nde hiç beklemediğimiz yerlerde yaşam olabileceği... enceladus'ta yüzey sıcaklığı -180 derece ancak buz katmanının altında sıvı su bulunuyor" ifadesini kullandı.

en son bulgular, satürn sistemini inceleyen cassini uzay aracının 2005 yılında enceladus'un güney kutup bölgesinde elde ettiği su buharı görüntüleriyle başlayan tartışmaları da yeniden alevlendirdi.

yerçekimi hesaplamaları

iess ve meslektaşları, cassini'nin 2010 ve 2012 yılları arasında gerçekleştirdiği üç yakın uçuşta elde ettiği verileri kullanarak, 504 km genişliğindeki uydunun yerçekimi haritasını çıkardı.

nasa'nın jet itiş gücü laboratuvarı'ndan sami asmar, "cassini uyduya yakınlaştıkça oluşan titreşimler aracılığıyla, titreşimleri doğuran yerçekimi alanını ölçmeye çalışıyoruz. uzay aracının hızındaki değişim, radyo frekanslarındaki değişim olarak yerdeki istasyonlardan ölçülüyor" bilgisini verdi.

nasa deep space network (derin uzay ağı) takip sistemi sayesinde, cassini'nin saatte 0.3 metrelik hız değişimi bile ölçülebiliyor. uzay aracının hızındaki değişimler ise enceladus'un güney kutup bölgesindeki kütlenin beklenenden daha az olduğunu ortaya koydu.

güney kutup bölgesinde 1 km derinliğinde çukur olduğunu belirten gökbilimciler, buna rağmen kütle farklılığındaki değişimin buradan kaynaklanamayacağını fark etti. bu durum, buz katmanın altında, kütleyi dengeleyici bir okyanus olduğuna işaret etti.

okyanustaki suyun sıvı halde kalması ise enceladus ile satürn'ün bir diğer uydusu dione arasındaki gelgit etkileşimiyle açıklanıyor. 2011 yılındaki bir araştırma, enceladus'un güney kutbundan 15.8 gigavat enerji salındığını tespit etmişti. bu miktar, 20 kömür santralinin ürettiği enerjiye eşit.

Cassini uzay aracının 2005 yılında elde ettiği görüntü.

su deposu

gökbilimcilerin hesaplamaları, enceladus'taki okyanusların, dünya'daki en büyük ikinci göl olan lake superior kadar bir alana yayıldığını gösteriyor. enceladus okyanuslarının daha derin olması, uydunun dev bir su deposu olduğuna işaret ediyor.

araştırmada yer alan california teknoloji enstitüsü'nden dave stevenson, okyanusun güney kutbundan ekvatora kadar uzanabiliyor ve yeraltından enceladus'taki gayzerleri (kaynaçları) besliyor olabileceğini belirtti. bu bacaların, karbon içerikli yaşam blokları olarak bilinen organik bileşikler püskürttüğü düşünülüyor.

enceladus'a yönelik en son araştırma, aynı zamanda dünya dışındaki bir gök cisminde yerçekim ölçümleri kullanılarak okyanus keşfedildiği ilk araştırma olma özelliğini taşıyor.

kaynak: space.com