başkent sana dahil olmak üzere yemen’in büyük bölümünü ele geçiren ve darbe girişiminde bulunan iran destekli şii husiler, saada kentinin suudi arabistan sınırına yakın buka bölgesinde, binlerce silahlı kişinin katıldığı tatbikat düzenliyor.

bölgedeki aşiretlerin kaynakları, husilerin düzenlediği tatbikatta çeşitli silah ve yemen ordusundan ele geçirdiği ağır silah ve tankları kullandığını belirtti.

kaynaklar, ayrıca tatbikata husilere bağlı binlerce silahlı kişinin katıldığını da ifade etti.

yemen ile suudi arabistan’ın arasındaki sınır, 1300 km mesafesi boyunca yer alıyor.

husileri ‘terörist grup’ olarak tanıyan suudi arabistan, 2009 yılında harekete karşı sınır bölgesinde havadan ve karadan saldırılar düzenlemişti.

riyad’da kik’nin yemen toplantısı

husilerin düzenlediği tatbikat, suudi arabistan'ın başkenti riyad’da körfez işbirliği konseyi’nin (kik) düzenlediği yemen toplantısı ile eş zamanlı olarak gerçekleştiriliyor.

körfez ülkelerinin katılımıyla düzenlenen toplantıda, yemen cumhurbaşkanı abdurabbu mansur hadi’nin anayasal meşruiyeti vurgulandı.

toplantıya başkanlık yapan katar dışişleri bakanı halid atiyye, yemen’de tüm siyasi gruplara, ülkenin menfaatini partinin menfaatine tercih etmeleri çağırısı yaptı.

atiyye, ‘siyasi adil çözümün bulunması’ için tüm siyasi taraflara çaba göstermeleri için de çağrıda bulundu.

yemen cumhurbaşkanı abdurrabbu mansur hadi'nin husilerle müzakerelerin riyad'da olması çağrısı körfez işbirliği konseyi tarafından desteklenmişti.

mısır'ın başkenti kahire'de düzenlenen arap birliği 143. dönem dışişleri bakanları toplantısı'na katılan kik genel sekreteri abdullatif zeyani, tüm arap ülkelerine bu konuda destek çağrısı yapmıştı.

hadi aden’e gitmişti

yemen'in istifa eden ancak daha sonra istifasını geri çeken cumhurbaşkanı mansur hadi, husilerin kuşattığı evinden çıkmayı başararak aden'e gitmiş burada farklı kentlerin yöneticileri ve ileri gelenleriyle toplantılar gerçekleştirmişti.

yemen'in güneyindeki aden kentinde 15 şubat'ta düzenlenen 'genişletilmiş ulusal buluşma' toplantısında taraflar "sana'dan başka bir kentin başkent yapılması" çağrısı yapmıştı. açıklamada uluslararası toplumun bu karara destek vermesi istenmişti. ancak hadi'nin başkentin değiştirilmesi önerisi anayasada kesin bir değişiklik gerektiriyor ve darbeden sonra yemen'de parlamento henüz toplanabilmiş değil. buna rağmen başta körfez ülkeleri olmak üzere birçok ülke sana'daki elçiliklerini aden'e taşımaya karar verdi.

bmgk ise, 16 şubat'ta yemen'in başkenti sana'da, hükümet ve güvenlik kurumlarını ele geçiren şii husilere, bu kurumlardan silahlı güçlerini çekmeleri ve siyasi liderleri koşulsuz serbest bırakmaları çağrısı yapmıştı.

husiler 4 aydır başkentte

yemen'de iran destekli şii husiler, 4 aydan uzun bir süredir başkent sana'yı elinde bulunduruyor. hükümet ile başkente giren husiler arasında 21 eylül 2014'te "barış ve ulusal ortaklık anlaşması" imzalanmıştı.

yemen ordusu ile husiler arasındaki çatışmalar ülkede karışıklık çıkarırken, diyalog görüşmelerinin kilit ismi cumhurbaşkanı hadi'nin özel kalem müdürü ahmed avad bin mübarek'in 17 ocak'ta kaçırılmasıyla gerilim iyice tırmandı.

husiler bunun ardından cumhurbaşkanlığı sarayı ile hadi'nin sittin caddesi'ndeki konutuna saldırdı. çatışmalarda 9 kişi öldü, 80 kişi yaralandı.

cumhurbaşkanı abdrabbu mansur hadi ve başbakan halit bahhah’ın hükümeti, husilerin ülkeyi silah baskısıyla otorite altında tutmasını protesto ederek eş zamanlı istifa ettiğini açıklamıştı. ancak parlamento toplanamadığı için istifalar hiçbir zaman resmileşmedi.

parlamento feshedildi

husiler, geçtiğimiz ay parlamentoyu feshedip yerine 551 üyeden oluşan, ülkeyi yönetecek geçici ulusal konsey'i kurduğunu ilan etmişti. buna göre konsey, 5 kişiden oluşan başkanlık konseyi'ni seçecek. başkanlık konseyi ise yeni cumhurbaşkanını belirleyecek.

yemen’de eski devlet başkanı ali abdullah salih’in görevini bırakmak zorunda kaldığı 2011'deki ayaklanmanın ardından ülkede istikrar ve güvenlik sorunu sürüyor. güneyde ayrılıkçı güney hareketi, yemen ordusuyla çatışıyor. kuzeyde ise iran'ın desteğini alan şii husiler ile sünni aşiretler sık sık orduyla çatışıyor.

el kaide ise güçlü olduğu birçok bölgede üslerini yemen ordusuna kaptırıyor, buna karşın petrol ve doğalgaz borularına saldırarak orduyu operasyondan vazgeçirmeye çalışıyor. hasar gören boruların tamiri güvenlik nedeniyle uzun süre alıyor; bu nedenle ülkede sık sık doğalgaz ve petrol arzında sorunlar yaşanıyor. yemen'de açlık sınırında yaşayan insan sayısı ise 10 milyona yaklaşmış durumda.

kaynak: al jazeera ve reuters