tbmm genel kurulu'nda, kamuoyunda 'iç güvenlik paketi' olarak bilinen polis vazife ve salahiyet kanunu ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı 199 kabul, 32 ret oyuyla kabul edildi.

meclis'te büyük tartışmalara, hatta yumruk yumruğa kavgalara sebep olan iç güvenlik paketi hükümetin en kritik maddelerin kabulünden sonra 63 maddeyi komisyon'a çekmesiyle 69 madde olarak yasalaştı.

söz konusu 69 madde daha önce genel kurul'da kabul edilmişti ancak yasalaşması için paketin tümümün oylanması gerekiyordu. 

chp anayasa mahkemesi'ne gidecek

tasarının kabulünden önce konuşan chp grup başkanvekili akif hamzaçebi, bunun kazananı belli olmayan 'pirus' zaferi olduğunu söyledi. "bunun kazananı yoktur, kaybedeni vardır. özgürlükler, demokrasi kaybedecektir. ama hiç kimse endişe etmesin bu yasa 7 haziran'a kalmadan önümüzdeki hafta chp tarafından anayasa mahkemesi'ne gidecek. anayasa'ya, hukuka vurulmuş bu darbe inanıyorum ki anayasa mahkemesi'nden dönecektir. milletimiz rahat olsun. bu yasa hukuktan dönecektir, 7 haziran'da milletten dönecektir" dedi. 

mhp grup başkanvekili oktay vural da parti olarak yasanın özgürlüklere, hukuk devletine ve demokrasiye aykırı yönlerine karşı çıktıklarını söyledi. 

sabaha kadar süren görüşmelerde konuşmasına kürtçe 'günaydın' diyerek başlayan hdp'li hasip kaplan da, "132 maddeyle geldiniz, 63 maddede döküldünüz. bir pirus zaferi kazandığınızı zannediyorsunuz özgürlükleri yok ederek. bu karanlık yasanızı 7 haziran'da hdp olarak gümbür gümbür gelecek, iktidarınıza son vereceğiz. yasanızı başınıza geçireceğiz. sizi paketin içine paketleyip, biletinizi keseceğiz. çok havalandınız, çok uçtunuz, tekeriniz çok şişti. lastiklerinizi patlatacağız" diye konuştu. 

yasa neler getiriyor?

tbmm'de iktidar ve muhalefet milletvekilleri arasında kavgalara neden olan yeni yasa polise geniş yetkiler getiriyor. buna göre, valilik lüzum görmesi halinde, kolluk amir ve memurlarına suç faillerinin bulunması için emir verebilecek. kolluk amirinin emriyle kişinin üstü, eşyası, aracı aranabilecek. arama kararı 24 saat içinde görevli hakimin onayına sunulacak. bu kapsamda yapılacak aramalarda, kişiye, arama gerekçesini de içeren belge verilecek.

polis, başkalarının can güvenliğini tehlikeye düşürenleri, fiilleri ayrı bir suç oluşturmadığı takdirde, kişinin can güvenliğinin sağlanması bakımından koruma altına alabilecek ya da olay yerinden uzaklaştırabilecek. polis sadece, "müşteki, mağdur ve tanıkların istemesi halinde" evde veya işyerinde ifadelerini alabilecek.

yasadışı toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin dağıtılmasında, gerektiğinde boyalı su da kullanılabilecek.

hakim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde emniyet genel müdürü veya istihbarat dairesi başkanı'nın yazılı emriyle, telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin tespit edilip, dinlenip, sinyal bilgileri değerlendirilirken; gecikmesinde sakınca bulunan hallerde verilen yazılı emir, artık 24 saat yerine 48 saat içinde yetkili ve görevli hakimin onayına sunulacak.

maske ve yüz örtmeye ceza

toplantı veya gösteri yürüyüşlerinde, "havai fişek, molotof ve benzeri el yapımı patlayıcılar, demir bilye ve sapan" bulundurulması ve taşınması yasak olan maddeler kapsamında ele alınacak. bunları taşıyanlar tutuklanabilecek ve 2 yıl 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

yasadışı örgüt ve topluluklara ait amblem, işaret taşıyarak veya bunları üzerinde bulunduran üniformayı andırır giysiler giyerek katılanlar; kanunların suç saydığı afiş, pankart, döviz, resim, levha, araç, gereçler taşıyarak, bu nitelikte sloganlar söyleyerek veya ses cihazlarıyla yayınlayarak katılanlar 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası alacak.

kimliklerini gizlemek için yüzlerini tamamen veya kısmen bez vesaire unsurlarla örterek toplantı ve gösteri yürüyüşüne katılmak suç kapsamına alınacak.

şiddet olaylarının yaygınlaşarak kamu düzeninin ciddi şekilde bozulmasına yol açabilecek toplumsal olaylarda, kamu mallarına verilen zararlar ile gerçek ve tüzel kişilerin mallarına verilen zararların devletçe karşılanması halinde, ilgili idare bunu sorumlulara rücu edecek.

'terör örgütünün' propagandasına dönüştürülen toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde, kimliklerini gizlemek amacıyla yüzünü tamamen veya kısmen kapatanlara, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. bu suçu işleyenlerin cebir ve şiddete başvurmaları ya da her türlü silah, molotof ve benzeri patlayıcı, yakıcı ya da yaralayıcı maddeler bulundurmaları veya kullanmaları halinde verilecek cezanın alt sınırı 4 yıldan az olamayacak.

polise 48 saate kadar gözaltı yetkisi

toplumda infial yaratan; öldürme, kasten yaralama, cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı, kaçakçılık, fuhuş, hırsızlık, yağma, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti gibi suçlarda, suçüstü halleriyle sınırlı olmak kaydıyla kişi hakkında, mülki amirler tarafından belirlenecek kolluk amirlerince 24 saate kadar, şiddet olaylarının yaygınlaşarak kamu düzeninin ciddi şekilde bozulmasına yol açabilecek toplumsal olaylar sırasında ve toplu olarak işlenen suçlarda 48 saate kadar gözaltına alma kararı verilebilecek.

gözaltına alınan kişi en geç 48 saat, toplu olarak işlenen suçlarda 4 gün içinde hakim önüne çıkarılacak.

faaliyetler denetlenecek

yetkili ve görevli hakimin ankara ağır ceza mahkemesi üyesi olarak belirlenerek, istihbarat faaliyetlerindeki gizliliğin korunması ve karar mekanizması ile denetimde etkinliğin sağlanmasını da amaçlıyor.

kanuna aykırı ve keyfi uygulamalara yol açılmaması için denetimi de getiriyor. faaliyetlerin denetimi; sıralı kurum amirleri, mülki idare amirleri, jandarma genel komutanlığı ve ilgili bakanlığın teftiş elemanlarınca yılda en az bir defa yapılacak. bu faaliyetler başbakanlık teftiş kurulu'nca da denetlenebilecek. denetimlerin sonuçları rapor halinde tbmm güvenlik ve istihbarat komisyonu'na sunulacak.

polis tarafından yapılan önleme dinlemelerine ilişkin polis vazife ve salahiyet kanunu'nda yapılan değişikliklerle uyumlu olacak şekilde jandarma teşkilat, görev ve yetkileri kanunu'nda da değişikliğe gidildi. gecikmesinde sakınca bulunan hallerde verilen yazılı emrin yine 48 saat içinde yetkili ve görevli hakimin onayına sunulması; yetkili ve görevli hakimin ankara ağır ceza mahkemesi üyesi olması ve denetim mekanizması getiriliyor.

bonzai tck kapsamında

sentetik uyuşturucu maddelere yönelik cezai yaptırımın daha caydırıcı hale getirilmesi için, "sentetik kannabinoidler (bonzai) ve türevi uyuşturucu maddeler" de tck kapsamına alınıyor. bu maddelerin imali ve satışına yönelik ceza yarı oranında artırılıyor.

uyuşturucu satışı cezasının okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askeri ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına 200 metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, halinde verilecek ceza yarı oranında daha artırılıyor.

okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askeri ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesislerle bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel ve işaretlerle belirlenen sınırlarına 200 metreden yakın mesafe içindeki açık yerlerde uyuşturucu bulunduran, kullanan ve satın alanların cezaları yarı oranında artırılacak. böylece bu tür yerlere 200 metreden daha yakın mesafede uyuşturucu kullanan veya bulunduranlara 7,5 yıla kadar hapis cezası verilecek.

kaynak: anadolu ajansı