iran'ın şana haber ajansına konuşan iran milli gaz şirketi'nin direktörü hamid rıza aracı, "türkiye tarafı iran'dan ithal ettiği gaz bedelinde yüzde 35.5'lik bir indirim başvurusu yaptı. mahkeme yüzde 10 ile yüzde 15 arası indirim yönünde karar verdi" dedi. 

cumhurbaşkanı erdoğan’a şili ziyaretinde eşlik eden enerji bakanı berat albayrak, “2012’de açtığımız davada, tahkim geçtiğimiz günlerde lehimize karar verdi. taraflar anlaşmak durumundalar. tahminimiz bu yıl içerisinde belli olur.  inşallah indirimi en kısa sürede halkımıza yansıtmayı istiyoruz” dedi. albayrak,"iran yüzde 13.3 ile 15.8arası indirim uygulayacak" bilgisini verdi. 

türkiye’ye en pahalı doğalgazı iran satıyor. türkiye, tahran'ın fiyatı düşürmesi için 2012’de uluslararası tahkim mahkemesi’ne başvurmuştu. 

türk tarafı, iran gazının fiyatının avrupa ortalamasının hayli üzerinde olduğunu savundu ve argümanlardan biri olarak da bu gazın arz güvenliğinin olmamasını gösterdi. özellikle kış aylarında iran’ın iç piyasadaki ihtiyacı artınca, tahran gönderdiği gazda kısıntı yapabiliyor.

"doğalgazda iran’a 492, rusya’ya 410, azerbaycan’a 330 dolar"

konuya yakın kaynakların verdiği bilgiye göre doğalgazda avrupa ortalaması 400 dolar civarında ve türkiye, 1000 metreküp doğalgaz için iran’a 492, rusya’ya 410, azerbaycan’a 330 dolar ödüyor.

rus gazında özel sektörde ise fiyat 306 dolara düştü, çünkü sektör kurdaki yükselişin ardından geçen haftalarda gazprom’dan geçici indirim istemişti.

ilk dava 2004’te açıldı, türkiye yüzde 16,5 indirim aldı

bu, türkiye’nin iran’a karşı ilk girişimi değil. türkiye daha önce de 2004’te tahkime gitmiş, iran ulusal doğalgaz şirketi nigc’e karşı açılan dava sonucunda botaş’ın fiyat revizyonu isteği haklı bulunmuştu. botaş bu davada yüzde 16,5’luk indirim almıştı. bu kapsamda nigc’den geçmiş döneme ait yaklaşık 971 milyon dolar tahsil edilmişti.

fiyat neden pahalı?

iran’dan türkiye’ye yılda 10 milyar metreküp doğalgaz sevkiyatına ilişkin 25 yıl süreli doğalgaz alım satım anlaşması 1996 yılında botaş ve iran ulusal gaz şirketi (nigc) arasında imzalandı. konuya yakın kaynakların verdiği bilgiye göre refahyol döneminde imzalanan anlaşma hızlı yapıldı, formül yapısı fiyat artışına neden oldu.

anlaşma çerçevesinde 10 aralık 2001’den bu yana iran’dan doğalgaz alımı yapılıyor. anlaşma ile teslimatların başladığı 2001 yılından itibaren iran’dan 2013 yılı sonuna kadar 65,9 milyar metreküp doğalgaz ithal edildi.

kaynak: reuters