cep telefonundan kanser tanı sistemlerine kadar çok geniş bir alanda kullanımı bulunan ‘kuantum noktaların’ kilogram ölçeğinde üretimi için izmir yüksek teknoloji enstitüsü'nde (iyte) çalışma başlatıldı. bir günde gram ölçeğinde üretimi başaran laboratuvar, yıl sonunda bir günde kilogram ölçeğinde kuantum nokta üretmeyi planlıyor. çalışmanın ana amacı, özel sektörün dikkatini çekmek.

led televizyonlar ve cep telefonlardaki canlı renkleri, saç kılının 20 binde biri boyutundaki yarı iletken nano kristallere borçluyuz. ‘kuantum nokta’ adı verilen ve farklı işlevler yüklenebilen parçalar, sıvı ya da toz halde üretilebiliyor. halen tamamı ithal edilen kuantum noktaların yerli imkânlarla üretimi için kalkınma bakanlığı desteğiyle kurulan iyte fen fakültesi laboratuvarlarında bir tübitak projesi başlatıldı.

dekan prof. dr. serdar özçelik'in liderliğindeki araştırma ekibinin yürüttüğü çalışma kapsamında sıvı ve toz formlarda kuantum noktalar elde edilerek farklı uygulamalarda denenmeye başlandı. dünyada çok ender olarak üretilen 4 farklı atom bileşeninden oluşan kuantum noktalarını üretmeyi başaran ekip, bu malzemeyi yeni nesil ekran teknolojileri ve kanser tanı kitlerinin geliştirilmesi için kullanmaya başladı. ekip ayrıca özel bir firma ile ortaklaşa kuantum noktaların endüstriyel kullanımına imkan verecek bir projeye de adım attı.

prof. dr. özçelik, kuantum nokta üretiminin dünyada henüz bir iki firma tarafından yapılabildiğini, bu yüksek teknoloji ürününün endüstriyel olarak kullanılabilmesi için bir günde kilogram ölçeğinde üretiminin mümkün olması gerektiğini ifade etti.

‘kilosu 10 milyon dolar’

halen sadece abd'deki iki yüksek teknoloji şirketinin bir günde kilogram ölçeğinde kuantum nokta üretebildiğini anlatan özçelik, uluslararası piyasada bu ürünün miligram fiyatının 10 dolar ile 150 dolar arasında değiştiğine dikkati çekti. özçelik, şöyle konuştu:

"kilogramı en az 10 milyon dolar olan bir maddeden bahsediyoruz. bu ürünler gündelik yaşamın merkezinde yer alıyor ve dünyanın önde gelen üniversitelerinde geliştirme ve endüstriyel üretim konusunda projeler yürütülüyor.  biz de özel sektör işbirliğiyle büyük ölçekte kuantum nokta üretimi için çalışmaya başladık. şu anda bir günde gram ölçeğinde üretim yapar duruma geldik. hedefimiz yeni aldığımız reaktörlerle yılsonunda günde 1 kilogram kuantum noktası üretebilecek seviyeye gelmektir."

kuantum noktaların ticarileşmesi için büyük ölçekte üretim yapabilmenin en kritik aşama olduğunu vurgulayan özçelik, dünyada özellikle yeni nesil ekranlarda kuantum noktaların kullanıldığına işaret etti.

üretilen 100 ekranlık bir televizyonda yaklaşık 10 miligram kuantum nokta kullanıldığını, bunun 100 dolara tekabül ettiğini ifade eden özçelik, bu televizyonun fiyatının zaten 100 dolar olduğunu, dolayısıyla fiyatların düşebilmesi için yüksek ölçekte üretimin zorunlu olduğunu kaydetti.

‘şirketler yatırım yaparsa 10-20 kat para kazanacak’

yüksek teknoloji ve katma değere sahip üretim yapısına geçmeye çalışan türkiye için kuantum nokta üretiminin önemli bir fırsat olduğunu savunan özçelik, sözlerini şöyle sürdürdü:

"çok değerli bir ürün olan kuantum nokta üretimi, oldukça karlı bir alan. çünkü miligramı 10 dolar dediğimiz malın maliyeti aslında bunun binde biri kadar. bu ürün sadece bilgi ile üretiliyor. yüksek teknolojiye dayanan tüm ürünler böyle. 100 dolara mal olan bir cep telefonuna bin dolar veriyoruz. aradaki fark şirketin geliştirdiği bilgi. nanoteknolojiyle ilgili pek çok pazar araştırması ve öngörü var. bilimsel analizlere göre şirketler bu alana yatırım yaptıkları zaman 2-3 kat değil 10 - 20 kat para kazanacaklar. bu konuda bazı firmalarla ortak çalışmalar yürütüyoruz. nihai hedefimiz izmir teknoloji geliştirme bölgesi içinde kuantum nokta üretiminin yapıldığı bir endüstri tesisi yaratmak. öncelikle bu işin fizibilitesini yaparak yatırımcıları cesaretlendirmek istiyoruz.kuantum nokta üretimi konusunda özel sektörün ilgisini çekmeyi ve onların girişimiyle türkiye'yi bu teknolojide öncü bir konuma getirmek istiyoruz."

türk sanayisinde genel eğilimin know-how yani teknoloji ithalatı yapmak yönünde olduğunu, teknoloji satan kuruluşların bir ürünün nasıl yapıldığı bilgisini verdiğini ancak "neden öyle yapıldığı" bilgisini sakladığına dikkati çeken özçelik, türkiye'nin nano teknolojiler konusunda teknoloji ithalatçısı olmak yerine teknoloji tasarımcısı olması için çaba gösterdiklerini sözlerine ekledi.

kaynak: aa