kktc'nin yeni cumhurbaşkanı eski lefkoşa belediye başkanı mustafa akıncı oldu. 19 nisan'da yapılan seçimlerin ilk turunda yüzde 50 oyu alamayan mevcut cumhurbaşkanı adayı derviş eroğlu ile mustafa akıncı, ikinci turda yarıştı. mustafa akıncı, yüzde 60,38, derviş eroğlu ise yüzde 39.62 oranında oy aldı.

seçim sonucunu açıklayan kktc yüksek seçim kurulu başkanı şafak öneri, seçime katılım oranının yüzde 64.15 olduğunu belirtti. öneri, resmi sonuçların bu akşam açıklanacağını, akıncı'nın mazbatasını hafta içinde alacağını söyledi. akıncı'nın görev süresi 5 yıl olacak.

sonucun belli olmasının ardından güney kıbrıs rum yönetimi lideri nikos anastasiadis ve bm'nin kıbrıs özel danışmanı espen barth eide, mustafa akıncı'yı kutladı. akıncı'nın ofisinden yapılan yazılı açıklamaya göre, rum lider anastasiadis, akıncı'yı telefonla arayarak tebrik etti. görüşmede, anastasiadis'in akıncı ile gelecek için birlikte çalışmaya hazır olduğunu ilettiği ve ilk fırsatta bir araya gelmek üzere mutabakata varıldığı kaydedildi.

açıklamada ayrıca, bm genel sekreteri'nin kıbrıs özel danışmanı eide'nin de akıncı'yı tebrik ederek, kıbrıs sorununun çözümü için birlikte çalışmaktan mutlu olacağını söylediği belirtildi. görüşmede, eide'nin mayıs başında ada'ya gelerek müzakere sürecini görüşeceği, bu yılı "fırsat yılı" olarak değerlendirdiği kaydedildi.

"anastasiadis ile ilk fırsatta bir araya geleceğim"

cumhurbaşkanı seçilen mustafa akıncı, inönü meydanında düzenlenen mitinge ailesiyle birlikte geldi. 

çözüm odaklı bir siyaset izleyeceğini söylediğini, güven arttırıcı önlemlerle desteklenecek bir çözüm vizyonuyla hareket edeceklerini ifade eden akıncı, güney kıbrıs rum yönetimi lideri nikos anastasiadis'in kendisini telefonla aradığını söyledi.

anastasiadis ile ilk fırsatta bir araya geleceğini ifade eden akıncı, şöyle devam etti:

"bu ülkenin artık daha fazla zaman kaybetmeye tahammülü yoktur. anastasiadis ile biz aynı kuşağın insanlarıyız. aramızda bir yaş fark var. belki o benden bir yaş büyük. ama bizden önceki kuşakların bu adanın sorunlarını çözmesini çok arzu ederdik, olmadı. eğer biz de bunu çözemezsek bizden sonraki kuşaklar için bu daha da büyük bir yük haline gelebilir. bunu kendisine söyledim. o da aynı görüşte."

akıncı, bm'nin kıbrıs özel danışmanı espen barth eide ile de görüştüğünü belirterek, hem anastasiadis'e hem eide'ye, kendileriyle iyi niyetli bir iş birliğine hazır olduklarını bildirdiğini kaydetti.

konuşması sırasında "kıbrıs'ta barış engellenemez" sloganları atılması üzerine akıncı, iki tarafın karşılıklı kabul edebileceği bir anlaşmayı yapmak için elbette müzakere süreçlerini yürüteceklerini, kıbrıs türk toplumun haklarını koruyan ama aynı zamanda empati de yapabilen, diğer tarafın bakış açısını da anlamaya çalışan bir yaklaşım sergileyeceklerini kampanyasında söylediğini anlattı.

"acıyı paylaştık"

geçmişte bu topraklarda çok acılar yaşandığını vurgulayan akıncı, şunları söyledi:

"geçmiş, bizim kuşaklar acıyı yaşadık, acıyı paylaştık. yalnız biz yaşamadık. güneydeki toplum da yaşadı bu acıları. 1950, 1963'lerde belki biz daha çok yaşadık. ama 1974'lerde onlar da yaşadı. dolayısıyla birbirlerimizin acılarını artık sarma zamanıdır. geçmiş kuşaklar bu acıları paylaştılar, gelecek kuşaklar da bu adanın nimetlerini paylaşsınlar. güzeliklerini paylaşsın gelecek genç kuşaklar."

türkiye ile ilişkiler

akıncı, türkiye cumhuriyeti ile karşılıklı saygıya dayalı kişilikli bir ilişki istediğini söylediğini anımsattı.

1974'ten hemen sonra belediye başkanlığı sırasında lefkoşa rum belediye başkanı ile lefkoşa kanalizasyon projesi ve lefkoşa imar planı konularında uzlaşma sağladığını, bunun hareketten sonraki ilk iki toplumlu proje olduğunu anlatan akıncı, aynı zamanda yine o yıllarda ankara ile de kardeş şehir ilişkisi  kurduğunu belirtti.

akıncı, şunları kaydetti:

"türkiye ile ben kardeşlik ilişkisi istiyorum. hamaset çok eskilerde kaldı. bu ülkede gelecekte federal yapının eşit bir ortağı olarak ab içinde yaşayabilecek bir varlık olacaksak, artık bu bebek, yavru ayağa kalkması lazım. kendi ayakları üzerinde duran, kendi kendine yeten, yönetebilen bir kıbrıs türk varlığı sadece kıbrıs türklerini çıkarına değil aynı zamanda türkiye'nin de çıkarınadır. böyle bir varlık karşısında eşit muhatap bulacağı için çok daha sağlıklı ilişkiler kurabileceği için rum tarafının da istemesi gereken bir varlıktır. dolayısıyla böyle bir talep türkiye ile kavga nedeni olmaz. olmamalıdır. niye olsun? türkiye ile elbette en sağlıklı, kişilikli ilişkileri kuracağız. elbette istişare içerisinde hareket edeceğiz."

akıncı, türkiye ile yunanistan'ın bile bir coğrafya olarak düşünüldüğü, enerji iletim hatlarının yapılmasının planlandığı ortamda 9 bin kilometrekarelik kıbrıs adasının üzerinde yaşayanların ortak çıkarlarına yönelik "niçin planlama yapılmasın?" diye sordu.

kapalı maraş

kapalı maraş'ı insanlara ait yapmanın çok daha akıllı, çok daha barışçı, çok daha insancıl olduğunu söylediğini anımsatan akıncı, konuşmasını şöyle tamamladı:

"ben insanların olsun diyorum. onun yanında mağusa limanından doğrudan ticareti gerçekleştirelim, ercan havaalanına doğrudan uçuşları gerçekleştirelim diyorum. bunları bir paket halinde oturalım konuşalım diyorum. muhatabımız ile elbette bunları ele alacağız. bunları sonuçlandırmak için var gücümüzle çalışacağız."

derviş eroğlu: katıldığım son seçimdi

seçimi kaybeden cumhurbaşkanı derviş eroğlu ise yaptığı açıklamada, bugünkü seçimin katıldığı son siyasi seçim olduğunu söyledi. bundan sonraki günlerde siyasetten kopmayacağını dile getiren eroğlu, görüşlerini ve düşüncelerini söylemeyi sürdüreceğini kaydetti.

ilk turda bağımsız, ikinci turda parti destekli

sosyal demokrat bir aday olan ve seçimin ilk turuna bağımsız olarak katılan akıncı, ikinci tura iktidar partisi cumhuriyetçi türk partisi- birleşik güçler (ctp-bg) ve toplumcu demokrasi partisi desteğiyle girdi.

Akıncı'ya destek verenler sonuçların belli olmasının ardından kutlamalara başladı.

[[Fotoğraf: AA]]

akıncı, türkiye ile kurulacak ilişkinin zemininin ‘teslimiyet ya da çatışma değil, uzlaşma’ olması gerektiğini söylüyor. kıbrıslı türklerin kendi kurumlarını gerçek anlamda sahiplenmesinin yaşamsal önemde olduğunu savunuyor. 

mustafa akıncı adada çözüm odaklı bir siyaset izleyeceğine işaret ederek, kıbrıs sorununda 11 şubat 2014'te taraflar arasında mutabık kalınan iki kesimli iki toplumlu federatif sistemi de öngören bir yapıyı oluşturmak için müzakere sürecini sürdüreceğini belirtiyor. 

gelecek kuşaklar için yeni bir kıbrıs oluşturulması gerektiğini dile getiren akıncı, "öyle bir kıbrıs yaratmamız lazım ki bu türkiye ve yunanistan ilişkilerini de daha iyi noktaya götürsün ve her iki ülkenin ekonomilerine daha çok katkılar sunsun. kıbrıs türkler ile rumlar da  bu adada eşit federatif bir yapı içerisinde bu topraklarda birlikte var olsun" şeklinde konuşuyor. 

ilk turda mevcut cumhurbaşkanı eroğlu 107 bin 741 geçerli oyun yüzde 28.15'ini alarak seçimi birinci tamamlarken, eski lefkoşa belediye başkanı akıncı oyların yüzde 26.94'ünü alarak ikinci olmuştu. 

seçimlere eroğlu, ulusal birlik partisi (ubp) ve demokrat parti-ulusal güçler (dp-ug) desteğiyle katılırken, diğer aday mustafa akıncı, iktidar partisi cumhuriyetçi türk partisi- birleşik güçler (ctp-bg) ve toplumcu demokrasi partisi desteğiyle girdi.

286 bin nüfuslu kktc genelinde 176 bin 980 seçmen bulunuyordu. bunlardan 110 bin 960'ı sandık başına giderken, kullanılan oylardan 108 bin 332'si geçerli sayıldı.

kktc'de ikinci tura kalan üçüncü seçim

bugünkü seçim, 1995 ve 2000 yıllarındaki seçimlerin ardından ikinci tura kalınan üçüncü seçim.

1983’te kurulan kuzey kırbıs türk cumhuriyeti'nin (kktc) 2005’e kadar cumhurbaşkanı rauf denktaş’tı. 2005'teki seçimlerde denktaş aday olmayınca, güney kıbrıs rum yönetimi’yle barış ve federasyon devleti yanlısı olan mehmet ali talat seçimi kazanarak cumhurbaşkanı oldu. 2010’da ise seçimi derviş eroğlu kazandı.

kaynak: anadolu ajansı ve al jazeera