suriye için türkiye, rusya ve iran’ın liderliğinde yapılacak olan astana görüşmelerinden bir gün önce rusya, pkk’nın suriye kolu pyd’nin de katıldığı bir kürt konferansına ev sahipliği yaptı. rusya’da bulunan kürt kültür otonomisi adlı kuruluşun düzenlediği kürt konferansı’na hdp milletvekilleri osman baydemir ve dilek öcalan, pyd’den de eş başkan asya abdullah katıldı. aynı zamanda irak kürdistan bölgesel yönetimi’nden, iran’a yakınlığıyla bilinen kyb’den izzet sabır, goran partisi’nden de şerko hama amin ve adel murad yer aldı.

“cenevre’yi tanımayacağız, federal yapı çözüm yoludur”

pyd eş başkanı asya abdullah, konferansta yaptığı konuşmada cenevre görüşmelerine katılmadıkları sürece oradan çıkacak kararları tanımayacaklarını söyledi. rusya’nın suriye için sunduğu anayasa taslağında yer alan “kültürel özerklik” ifadesinin güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.

konuşmasının ardından rus ria haber ajansı’na konuşan abdullah, “suriye kürtlerinin katılımı olmadan yapılacak hiçbir uluslararası suriye konferansı sonuçlarını kabul etmiyoruz. geçen mart’ta suriye’nin geleceği için ilan ettiğimiz federal yapı, toprak bütünlüğünün korunması için çözüm yoludur. afrin, kobani, cizre’yi içine alan kürt federal bölgesi düşüncesini savunacağız” dedi.

irak, suriye ve türkiye'den konferansa katılan temsilciler, suriye'de pyd'nin kontrolünde olan bölgelerde federal bir yapı oluşturulması konusunda görüş birliğine vardı.

moskova’da geçen yılın şubat ayında pyd ofisi açılmıştı. ofis, faaliyetlerine devam ediyor. rusya, 23 şubat’ta cenevre’de başlayacak suriye görüşmelerine pyd’nin de katılmasını istiyor. ankara ise terör örgütü olarak kabul ettiği pyd’nin görüşmelere katılmasına kesinlikle karşı.

kyb’den sabır, konuşmasında “konferans, ortadoğu’nun haritası değişirken kürtlerin ve kürt topraklarının birliğini vurgulayarak uluslararası güçlere bir mesaj niteliği taşıyor” dedi.

iran kürdistanı demokratik partisi’nin de “kürtler birdir, kürdistan birdir” başlıklı mesajının okunduğu konferansa ikby lideri barzani’nin partisi kdp katılmadı. kdp, ankara ile yakın ilişkilere sahip. irak’ta kyb ve goran partisi ile arasında gerilim olan kdp, suriye’de de pyd ile çatışmalara ve karşılıklı alıkonulmalara varan gerginlik yaşıyor.

“rusya’dan katılım yok”

rus dışişleri bakanlık sözcüsü maria zaharova, basın toplantısında rusya’dan da konferansa katılım olup olmadığı yönündeki soruya “bu konuda bilgim yok. rusya dışişleri bakanlığı’ndan böyle bir toplantıya katılım sağlanmayacak” yanıtını verdi.

ancak toplantıda rus katılımcıların da olması dikkat çekti. bu katılımcıların resmi görevinin olup olmadığına ve toplantıya katılım amaçlarının ne olduğuna dair detaylı bilgi paylaşılmadı. 

rusya’nın pyd desteği

rusya, daha önce de suriyeli muhalifleri moskova'da bir araya getirmiş, bu toplantılara pyd'yi de davet etmişti.

23-24 ocak’ta astana’da yapılan ilk toplantıda rusya, türkiye ve iran’ın imzaladığı ortak mutabakat metninde, suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması vurgusu vardı. ancak rusya, aynı toplantıda suriye için yeni bir anayasa taslağı sundu. taslakta “kültürel özerklik” ifadesi yer alıyor.

ankara için suriye’nin toprak bütünlüğü birinci öncelik. suriye’nin kuzeyinde tek taraflı kantonlar ilan eden pyd’nin, suriye’deki siyasi çözüm kapsamında özerklik kazanmasına kesinlikle itiraz ediyor.

anayasa taslağı sunulmasından sonra rusya’dan gelen açıklamalar ise dikkat çekiyor. son olarak 8 şubat'ta rusya dışişleri bakanlığı yetkilisi aleksandr botsan-harçenko, pkk ile ypg'yi terör örgütleri olarak görmediklerini söyledi.

işid’le mücadele ettiği gerekçesiyle abd’den destek gören pyd’ye rusya da silah ve cephane desteği veriyor. konferansta rusya'nın desteğini artırması talep edildi.

kaynak: al jazeera, rudaw, rai