kremlin basın sözcüsü peskov, rusya devlet başkanı vladimir putin'in kremlin sarayı'nda abd dışişleri bakanı rex tillerson ile rusya dışişleri bakanı sergey lavrov'u kabul ettiğini bildirdi. görüşme sonrası lavrov, "suriye'de umudumuzu esed'e veya bir başkasına bağlamadık" açıklamasında bulundu ve ülkesinin siyasi bir çözüm istediğini belirtti.

tillerson'un lavrov ile görüşmesi 5 saat, putin ile görüşmesi yaklaşık 2 saat sürdü.

iki ülke arasındaki ilişkiler, suriye’deki kimyasal gaz sebepli ölümlerin ardından gerildi. abd, 4 nisan'daki saldırıdan sorumlu tuttuğu rejime ait şayrat hava üssü'ne füze saldırısı düzenlemişti.

tillerson: esed sorumlu tutulabilir

tillerson ve rusya dışişleri bakanı sergey lavrov, moskova'da yaptıkları görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. bakan tillerson, idlib'de sivillere yönelik kimyasal silah kullanımının beşşar esed rejimi tarafından yapıldığına "emin" olduklarını belirterek, bu saldırının rejim tarafından yapılmış ilk kimyasal saldırı olmadığını söyledi.

tillerson, "esed rejiminin geçen haftaki saldırısı sadece sonuncusuydu. daha önce de 50'den fazla farklı yerde klor bombası ve farklı kimyasal silahlar kullandılar." dedi.

abd başkanı donald trump'ın esed'e "hayvan" dediğinin hatılatılması üzerine tillerson, "(esed) yaptıklarıyla bu benzetmeyi kendi kendisine söylemiş oluyor." diye konuştu.

"suriye'nin istikrarlı ve bütün olması gerektiğine inanıyoruz"

lavrov'la yaptığı görüşmenin büyük bölümünde suriye konusunu ele aldıklarını belirten tillerson bazı noktalarda ortak görüşe sahip olduklarını ifade etti.

tillerson, "ikimiz de suriye'nin istikrarlı ve bütün olması gerektiğine inanıyoruz ve bu toprakların bizim ülkelerimize de saldırmak isteyen teröristler için güvenli yerler haline gelmesini istemiyoruz." şeklinde konuştu.

"iki ülke arasındaki ilişkilerin düzelmesi lazım"

moskova'daki temaslarının çok verimli geçtiğini vurgulayan tillerson, iki ülke arasında "güven sorunu" olduğunu söyledi.

lavrov'la gerçekleştirdiği görüşmenin ardından rusya devlet başkanı vladimir putin ile görüştüğünü ifade eden tillerson, görüşmede iki ülke arasındaki sorunları ele aldıklarını anlattı.

tillerson, "şu andaki abd ve rusya ilişkileri düşük seviyede ve gelişmesi gerekiyor. ülkelerimiz arasında ciddi bir güven sorunu var. dünya'nın iki nükleer gücünün ilişkisi bu şekilde olmamalı." diye konuştu.

tillerson putin'le yaptığı görüşmede esed'in gelecekte suriye'de rol alıp almayacağına ilişkin konuştuklarını bildirdi. abd için esed ailesinin sonuna yaklaşıldığını belirten tillerson, şunları kaydetti:

"rusya'nın da esed'in en yakın müttefiki olduğunu dile getirdik. esed'in uygun şartlarda ayrılması gerektiğini düşünüyoruz. temsil ettiği çıkarlar ve gruplar, pazarlık sürecinde ve siyasal geçiş aşamasında temsil edildiklerini hissetmeliler. bu sürecin nasıl olacağını ilerledikçe göreceğiz. bizim gelecekteki suriye hükümetinde esed olmayacak. uluslararası toplumun esed'i kabul edeceğini düşünmüyoruz."

"esed sorumlu tutulabilir"

tillerson, esed rejiminin düzenlediği kimyasal silah saldırısına ilişkin daha fazla kanıtların bir araya getirildiğini ifade etti.

toplanan kanıtlar sonrasında bazı kişilerin bundan sorumlu tutulacağına dikkati çeken tillerson "zaman geçtikçe daha fazla kanıtlar toplanıyor. esed dahil olmak üzere bazı kişiler sorumlu tutulacak, bu mümkün olabilir. bildiğiniz gibi bu çok ciddi bir suçlamadır. bütün delillerin henüz bir araya getirildiğini söylemiyorum. fakat zaman geçtikçe bunun mümkün olacağını düşünüyorum." şeklinde konuştu.

lavrov: eski washington yönetiminden kalan çok sayıda problem var

"suriye'de umudumuzu esed'e veya bir başkasına bağlamadık" diyen lavrov, abd-rusya ilişkilerinin en sakin döneminde olmadığına vurgu yaparak, "eski washington yönetiminden kalan çok sayıda problem var. bunların çözülmesi için çaba sarf edilmesi gerekiyor. amerika'dan karşı adım gelmesi durumunda tüm bunu yapmaya hazır olduğumuzu dile getirdik. iş birliğimizi bozma ve cepheleştirmeyi artırma çabaları olduğunu görüyoruz. ancak tarih iki ülkenin iş birliği yaptığında bundan tüm dünyanın kazançlı çıktığını gösteriyor." ifadelerini kullandı.

rusya'nın abd ile mevcut tüm sorunlara rağmen her alanda yapıcı iş birliğine hazır olduğuna dikkati çeken lavrov, "bugünkü görüşmelere ayırdığımız zamanın boşa geçmediğini ve abd'nin de bu yönde adımlar atacağını umut ediyoruz." dedi.

rejim'in idlib'deki kimyasal saldırısı

lavrov, tillerson ile esed rejiminin idlib'in han şeyhun beldesinde gerçekleştirdiği kimyasal silah saldırısı ve abd'nin rejime ait hava üssünü vurması konularını görüştüklerini kaydetti.

rusya'nın, idlib'deki kimyasal silah saldırısının kapsamlı bir şekilde araştırılması görüşünü yineleyen lavrov, "kimseyi suçlamak ya da korumak istemiyoruz. olayların objektif bir şekilde araştırılması konusunda ısrar ediyoruz. bm güvenlik konseyine olayın araştırılmasından ziyade, şam yönetimini suçlayan karar tasarılarının sunulmasının verimli olmadığını düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.

lavrov, kimyasal silahların yasaklanması örgütü ve bm'ye kimyasal silah saldırısının yapıldığı idlib ve uçakların havalandığı şayrat üssünde araştırma yapılması için başvuruda bulunacaklarını vurgulayarak, "abd'nin bunu desteklemeye hazır olduğu gördük." diye konuştu.

abd'nin idlib konusunda delil sunamadığını savunan lavrov, esed'in kimyasal silah kullandığının araştırmalar sonucunda kanıtlanması durumunda rusya'nın tutumunun ne olacağı yönündeki soruya, "kahve falı bakmayla uğraşmıyoruz." cevabını verdi.

"suriye'de iş birliğine devam edeceğiz"

abd ile suriye konusunda iş birliğine devam edeceklerine vurgu yapan lavrov, "başkan putin, amerika'nın terörle mücadele amacını teyit etmesi durumunda, suriye'de hava güvenliği anlaşmasına geri dönmeye hazır olduğumuzu dile getirdi. işid ve diğer terör örgütleriyle mücadele abd ile ortak amacımız olarak kalmaya devam ediyor." değerlendirmesinde bulundu.

lavrov, abd ile libya, yemen, israil-filistin ve afganistan konularında iş birliğine devam edeceklerini kaydederek, ukrayna krizinde minsk anlaşmasının yerine getirilmesi konusunda hemfikir olduklarını belirtti.

görüşmede kore yarımadası'ndaki durumun da ele alındığını aktaran lavrov, abd ile bmgk'nın ilgili kararının yerine getirilmesi konusunda mutabık olduklarını söyledi.

lavrov, washington'dan rusya'nın abd seçimlerine müdahalede bulunduğu konusunda açıklamalar dışında hiçbir delil ve belge görmediklerini sözlerine ekledi.

tillerson, abd dışişleri bakanı olarak rusya'ya gerçekleştirdiği ilk resmi ziyaretinde rusya devlet başkanı vladimir putin ve mevkidaşı lavrov ile görüştü.

“soğuk savaş’tan sonraki en zor dönem”

rusya dışişleri bakanlığından ziyarete ilişkin salı günü yapılan açıklamada, rusya-abd ilişkilerinin soğuk savaştan sonraki en zor dönemden geçtiği ifade edilmişti.

açıklamada, rusya'nın tillerson'ın ziyareti esnasında, ikili ilişkilerin düzeltilmesi, suriye, ukrayna, libya, afganistan, kuzey kore ve diğer konularda washington'ın tutumunu anlamaya çalışacağı belirtilmişti.

tillerson ise moskova'ya gitmeden önce italya'da katıldığı g7 dışişleri bakanları toplantısı'nda yaptığı açıklamada, "rusya'nın, esed rejimi, iran ve hizbullah ile kurduğu ittifakın çok iyi düşünülmesi gerekiyor. bu uzun vadede rusya'nın çıkarlarına hizmet edecek mi yoksa rusya, suriye savaşını sona erdirmek isteyen abd, diğer batı ülkeleri ve orta doğu ülkeleriyle mi ittifak kurmak ister?" ifadesini kullanmıştı.

kaynak: reuters, afp, aa