muammer kaddafi'nin devrilmesinin ardından iki farklı parlamento arasında bölünen libya'da, krizin sona ermesi için birleşmiş milletler (bm) gözetiminde bir yılı aşkın süredir devam eden görüşmelerin ardından, "libya siyasi antlaşması", fas'ın suheyrat kentinde trablus'taki milli genel kongre ile tobruk'taki temsilciler meclisi arasında imzalandı. anlaşma gereğince trablus merkezli milli genel kongre (mgk) ile tobruk merkezli libya temsilciler meclisi (ltm) 10 kişilik bir komite oluşturacak.

birleşmiş milletler (bm) genel sekreteri’nin libya özel temsilcisi ve bm libya destek misyonu (unsmil) başkanı martin kobler'in yardımcısı ali hasan ez-zateri, libya’daki taraflar arasında imzalanan siyasi anlaşmanın, yolun sonu değil, başlangıcı olduğunu belirtti."terörün libya’da kök salmasının libya ve bölge için istenilen bir durum olmadığına" dikkati çeken zateri, kalkınma konusunda libyalı uzmanların yetiştirilmeye başlanmasının önem arz ettiğini vurguladı. zateri, libya’da 2 milyon 400 bin kişinin insani yardıma muhtaç olduğuna değinerek, söz konusu sorunun çözülmesi için uluslararası toplumundan 165 milyon doların talep edildiğine işaret etti.

birleşmiş milletler aracılığıyla imzalanan anlaşmanın yürürlüğe girmesinin önünde hâlâ bazı güçlükler bulunuyor. iki tarafın meclis başkanları ve meclisteki bazı gruplar anlaşmayı tanımayacaklarını açıkladı. 

kaddafi’nin devrilmesinden sonra libya’da ordu standartlarında askeri bir yapı kalmamıştı. sahada farklı siyasi yapılara hizmet eden birbirinden bağımsız silahlı milisler hâkimdi. mayıs 2014'te emekli general hafter, libya’daki 'islami referanslı' milislere karşı kerame (haysiyet) adında bir operasyon başlattı. saldırdığı milisler birleşerek fecr-i libya (libya’nın şafağı) adında karşıt bir operasyona başlattı ve libya’da iki karşıt silahlı yapı çatışmalarını sürdürdü.

iki parlamento

haziran 2014'te düzenlenen parlamento seçiminden liberal akım galip çıktı. yeni seçilen parlamentonun, libya temsilciler meclisi (ltm) adını almasına karar verilmişti. süresini dolduran eski parlamento (mgk), resmi bir devir teslim töreni düzenlenmeden ve anlaşmanın aksine bingazi’de değil tobruk kentinde göreve başlayan ltm’nin meşruiyeti ile ilgili başvurduğu anayasa mahkemesi karar verene kadar trablus’ta görevini sürdürmeye karar vermişti. mahkeme ltm'nin seçildiği seçimin yasal olmadığına karar vererek, onun feshedilmesine karar vermişti.

iki hükümet

mgk, ömer hasi’yi, ltm ise istifa eden başbakan abdullah sini’yi yeni hükümeti oluşturmakla görevlendirmişti ve daha sonra oluşturulan her iki hükümet parlamentodan güvenoyu alarak biri trablus’ta biri de tobruk’ta göreve başlamıştı.

kaynak: reuters