amerikan jeofizik birliği toplantısında açıklamada bulunan curiosity ekibi, keşif aracının mars atmosferinde metan gazı izine rastladığını belirtti. metan gazı, varlığı henüz kesinleştirilmeyen organik bileşiklerden geliyor olabilir.

gale krateri'ndeki sharp dağı'nın eteklerinde analiz ve gözlemlerini sürdüren curiosity, mars atmosferinde milyar başına bir (ppb) oranından daha düşük bir metan yoğunluğu tespit etmişti. ancak sharp dağı'nda son iki ay içinde yapılan dört analizde, curiosity dört kat daha fazla metan izine rastladı. tespit edilen yüksek metan oranının kaynağının belirlenmesi için çok daha fazla analiz yapılması gerektiği ifade edildi.

science dergisinde yayımlanan en son veriler hakkında açıklama yapan nasa jet itiş gücü laboratuvarı'ndan chris webster, "dünya'daki metan gazının büyük kısmı biyolojik faaliyetlerler ortaya çıkıyor. aynısını mars için de söyleyebilmeyi umuyoruz" dedi. webster, 'tespit edilen yüksek miktardaki metan gazının jeolojik veya biyolojik faaliyetlerden kaynaklandığını bilmediklerini söyledi.

nasa bilim insanları, curiosity'nin tespit ettiği metanın keşif aracının kuzeyindeki bölgeden geldiğini ve rüzgarlarla taşındığını düşünüyor.

metanın kaynağını analizler gösterecek

mars atmosferinde metan aramak için yapılan analizlerde, curiosity'nin son bir yıl içinde soluduğu havanın karbondioksitten arındırılmış kısmı analiz edildi. elde edilen milyarda bir oranı, mars atmosferinde metanın yıllık miktarının 200 metrik ton civarında olduğunu gösterdi.

dünya'daki metanın büyük kısmı havasız ortamlarda yaşayabilen bakterilerden meydana gelirken, sıcak suyun mineral zengini kayalardan akması gibi biyolojik olmayan faaliyetlerle de metan ortaya çıkabiliyor. mars'ta ise metanın ağırlıklı olarak morötesi ışınlara maruz kalan mineral zengini meteor, kuyrukluyıldız ve yıldızlararası materyalden kaynaklandığı düşünülüyor.

ancak bu teori, curiosity'nin son zamanlarda tespit ettiği ani metan artışını açıklamıyor. çünkü gale krateri'nde böyle bir artışa sebep olacak meteor çarpması tespit edilmedi. 2009'dan bu yana var olan bir teori, metanın mars'ın farklı bölgelerinde oluştuğu ve rüzgarlarla yayıldığı yönünde.

nasa, ilk olarak kasım 2012'de açıklanan metan analizlerinde, kızıl gezegen'de metanın izine rastlanmadığını açıklamıştı. nasa, bir ay sonra yapılan açıklamada mars toprağında organik bileşen izine rastlandığını ancak sonuçların kesinleşmesi için birçok analiz yapılması gerektiğini duyurmuştu. mart 2013'te ise yaşamın temel bileşenleri olan kimyasal elementlerin izine rastlandığı açıklandı.

yaşam izi sunabilecek olan metan gazının kaynağını tespit etmek için daha uzun analizler gerekecek.

kaynak: scientific american ve al jazeera