kızılötesi astronomi stratosfer gözlemevi (sofia), mars’ın atmosferinde atomik oksijen tespit etti. kızıl gezegen’in atmosferinin üst katmanlarından mezosferde bulunan atomlar, tahminlerin yarısı kadar çıktı.

mars atmosferinde son 40 yıldır ilk kez gözlem yapan sofia ekibi, elde edilen verilerle gezegeni çevreleyen gaz tabakasının ne kadarının uzaya dağıldığını anlamaya çalışıyor. doğada molekül halinde (o₂) bulunduğunu bildiğimiz oksijen gazı, ultraviyole ışıma yoluyla atmosferin orta tabakalarında atomik hâlde bulunabiliyor.

nasa ve dlr’nin (alman uzay ve havacılık merkezi) ortak kullandığı modifiyeli boeing 747sp tipi jet gözlem uçağı 45 bin fit yüksekliğe çıkabiliyor. araştırmacılar, sağlıklı gözlem yapabilmek için bu özel uçakla dünya’mızın atmosferinin üzerine çıkıyor.

SOFIA'da kullanılan ekipmanlar hassas ölçümler yapıyor [Fotoğraf: NASA]

projede görevli bilim insanlarından pamela marcum, projeyi anlatıyor:

“mars atmosferinde atomik ölçüm yapmak çok zor. oksijen atomlarını ölçmede gerekli kızılötesi dalga boylarını gözlemlemek için araştırmacılar dünya’nın atmosferinin üstüne çıkmak zorundalar. ayrıca spektrometre gibi son derece hassas ekipmanlar kullanmak gerekiyor. sofia bize bu konuda yardımcı oluyor.”

uçakta, terahertz frekanslarını ölçebilen alman yapımı alıcılar ve 2,5 metre çapında teleskoplar bulunuyor.

araştırma sonuçları astronomi ve astrofizik dergisinde de yayımlandı. mars’ın atmosferine dair son araştırmalar 1970’li yıllarda viking ve mariner görevlerinde yapılmıştı.

kaynak: nasa

mars atmosferindeki oksijen spektrumu [fotoğraf: sofia]