nasa, görüntülerini ilk kez mart ayında açıkladığı su kanallarına ait yapıların sıvı suyla değil, kuru buz etkisiyle oluştuğunu açıkladı. yeni analizler, mars'ın yüzeyindeki su kanallarının karbon dioksitin mevsimsel olarak donmasıyla belirdiğini destekledi.

icarus dergisinde yayımlanan araştırmada yer alan abd jeolojik araştırmalar astrojeoloji bilim merkezi'nden colin dundas, "yaklaşık beş yıl önce mars'taki kanalların sıvı su etkisiyle oluştuğunu düşündük... yaptığımız daha fazla gözlemle kanalların zaman içindeki oluşumu ve değişimini inceledik. sonuçlar bu hareketliliğin kışın gerçekleştiğini gösterdi" bilgisini verdi.

bilim insanları mars'ta su kanallarına ait izleri ilk kez 2000'li yıllarda elde etmiş ve kızıl gezegen'de sıvı su bulunma ihtimali heyecan yaratmıştı. su buharı ve donmuş halde su içerse de, mars'ın yaşamın kaynağı olduğu kabul edilen sıvı halde suya sahip olduğu henüz kanıtlanmadı.

dundas ve meslektaşları, mro'nun hirise kamerasıyla 2006'dan bu yana üzerinde gözlem yapılan 356 su kanalı yapısına ait fotoğrafları inceledi. incelenen su kanallarının 38'i, tortu birikimi ve kanallarda genişleme gibi aktif hareketlilik gösterdi. oluşumların öncesi ve sonrasına ait fotoğrafları analiz eden dundas ve ekibi, değişimlerin karbondioksitin donduğu kış mevsiminde yaşandığı sonucuna vardı. kısaca, mars'taki sıcaklık değişimleriyle sıvı suyun ortaya çıktığı düşüncesi doğrulanamamış oldu.

kuru buz olarak adlandırılan donmuş karbondioksit, dünya'da doğal olarak bulunmasa da kızıl gezegen'de bolca bulunuyor. su kanallarındaki hareketliliğin, kuru buzun gaz haline geçmesi veya eğimli yüzeylerde biriken tortunun akmasından kaynaklandığı düşünülüyor.

dundas, 'mars'taki kanalların dünya'da eşi bulunmayan bir gözlem imkanı sunduğunu' söylerken, araştırmada yer alan nasa jet itiş gücü laboratuvarı'ndan (jpl) serine diniega, "mro gibi uzun süreli gözlemler yapan uzay araçları sayesinde belli yüzeyler üzerinde sürekli gözlem yapabiliyoruz" diyerek gelecekte daha fazla bilgi sahibi olacaklarını ifade etti.

kaynak: al jazeera