başbakan ahmet davutoğlu ile almanya başbakanı angela merkel, mülteci krizine karşı türkiye ile avrupa birliği (ab) arasında işbirliği eylem planını görüşmek üzere bir araya geldi. istanbul dolmabahçe'deki başbakanlık ofisi'nde görüşen iki lider, çalışma yemeğinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

başbakan davutoğlu, görüşmenin ana gündem maddelerinin suriye sorunu ve türkiye-ab ilişkileri olduğunu anlattı:

"küresel ve bölgesel sorunları da kapsamlı şekilde görüştük. özellikle ortadoğu'da olan gelişmeler ve suriye sorununa değindik. suriye'de son 5 yıl içinde insani bir trajediye dönüşen soruna cevap bulunmaması hususunda her iki ülke de duyduğumuz rahatsızlığı ifade ettik. 

türkiye ab ilişkileri

türkiye'nin ab'ye katılım müzakereleri sürecinin hızlanmasını beklediklerini söyleyen davutoğlu, 17, 23, 24 ve 26. fasılların açılabilmesini mümkün gördüklerini belirtti. başbakan, sözkonusu ilk üç fasılla ilgili çalışmaların ilk aşamada hızlanması konusunda mutabık kaldıklarını söyledi. 

'17. faslın açılmasını istiyoruz'

almanya başbakanı angela merkel de, türkiye'nin ab ile müzakerelerinde 17. fasıl olan ekonomi ve parasal politikalar faslını açmak istediklerini söyledi; "17, 23 ve 24 ile adım adım gidebiliriz" dedi.

tam üyelik konusunun "ucu açık" olduğunu söyleyen merkel, diğer aday ülkelere verilen 'güvenli ülke' statüsünün türkiye'ye verilmesi yönündeki bir soruya ise,"ben bu konuda da görüşebiliriz diyorum. türkiye aday ülke statüsündedir. şimdi de bunu dikkate almamız gerekir. iltica konusu hukukidir. buna paralel olarak vizenin kolaylaştırılması söz konusu" şeklinde yanıt verdi.

'rumları nasıl ikna edeceksiniz?'

alman bir gazeteci merkel'e "6 fasıl talebine nasıl bakıyorsunuz? kıbrıs rumlarını nasıl ikna edeceksiniz? 3 milyar euro'luk yardım türkiye'nin adaylık fonundan mı?" sorularını yöneltti.

merkel, türkiye'ye yükün paylaşılması konusunda maddî yardım konusunun da konuşulduğunu ve türkiye'nin bu konudaki taleplerini anladıklarını söylemekle yetindi. diğer fasılların da çok önemli olduğunu ve tam üyelik için tüm ülkelerin onayının gerektiğini söyleyen merkel, "söz verilen ödemelerin yapılmadığını biliyoruz. ek bir ödeme olacak, ayrıntıları daha sonra ele alacağız dedi.

'erdoğan'ın ziyareti yapıcı'

"sayın erdoğan'ın brüksel'de yapıcı bir ziyareti vardı", diye almanya başbakanı, schengen vizesi konusunda da "ikili ilişkilerimiz arasında tabii bazı görüşmeler yaparak kolaylaştırabiliriz. vize konusunda bazı talepler var. buna karşılık olarak bizim de beklentimiz var, özellikle ab - türkiye arasında göçmenler konusunda hazırlanan bir belge var. burada zamansal bir paralellik var. geri kabul anlaşmasının da gündeme gelmesi gerekir" diye devam etti.

'suriye'den önce de vizede mutabık kalmıştık'

başbakan davutoğlu, geri kabul anlaşması'nın aynı zamanda türk vatandaşlarına schengen uygulamasını da getirmesi gerektiğini söyledi.

davutoğlu, "bu, bizim suriye krizi ortada yokken mutabık kaldığımız bir husustu. 2017 için planladığımız bu konuyu, 2016 içinde gerçekleştirebilmek için ab süreci içinde tabii, almanya burada tek başına değil, ciddi bir çalışma yürütüyoruz. ümit ederiz ki 2016 temmuz itibariyle hem geri kabul anlaşması hem de schengen vize uygulaması aynı anda devreye girer" diye konuştu.

[Fotoğraf: AA]

'merkel'in ziyareti insanî'

almanya başbakanı angela merkel'in ziyaretinin siyasi nedenlerden ziyade insanî amaçlı olduğunu söyleyen davutoğlu şöyle devam etti:

"aylan gibi bir tek çocuğun canını dahi kurtarabileceksek, siyasetin önemi yok. sayın merkel'in ziyareti herhangi bir siyasetin gereği değil, insanî bir ziyarettir. sayın merkel çok doğru bir zamanlamayla tamamen insanî ve türk-alman dostluğu üzerine gelmiştir. insan hayatı söz konusu olduğunda da başka hiçbir mülâhazayı kabul etmeyiz."

"son aylarda avrupa'da ve dünyada bu konuda (mülteciler) çok ciddi bir duyarlılık oluştu" diyen davutoğlu, "bu duyarlılık konusunda da sayın merkel'in yaptığı öncülüğü ve takındığı cesur tavrı takdir ediyoruz" şeklinde konuştu.

kuzey irak gündemi

başbakan davutoğlu, görüşmelerinde kuzey irak konusunun da gündeme geldiğini ve mevkidaşıyla bu konuda da hemfikir olduklarını ifade etti:

"şu konuda da memnuniyetimi ifade etmek isterim. sayın merkel'in özellikle suriye'de ve ortadoğu'daki gelişmeler konusunda türkiye ile birlikte hareket etme hususunda geniş bir perspektife sahip olması. mesela kuzey irak'ta da kürt bölgesel yönetimi'ne destek bağlamında da türkiye de almanya da destek veriyor sayın barzani'ye. bu anlamda daeş'e karşı verilen bu desteklerde de koordinasyon yapılması hepimizin ortak gayreti, niyeti. bunları geniş kapsamlı şekilde ele aldık."

sınır ihlâlleri ve patriotlar

nato üyesi iki ülkenin başbakanı, türkiye'nin suriye sınırındaki ihlâlleri ve sınır güvenliğini de konuştu. başbakan davutoğlu, sayın merkel'e patriotlar konusunda 3 yıl türkiye'de kalmaları sebebiyle teşekkür ettim. o da türkiye'nin güvenliği konusunda bundan sonra iş birliği yapmaya devam edeceğimiz hususunu vurguladı" dedi.

askeri yetkililerin bu konuları ayrıntılı olarak görüştüklerini söyleyen başbakan davutoğlu, "daha yakın istişare içinde olacağız" diye konuştu. 

'halep'e saldırılar yeni göç dalgası getirebilir'

halep ve idlib'e yönelik rejimin ve rusya'nın hava saldırıları ile işid'in karadan saldırıları halinde yeni bir göç dalgasının başlayabileceğini belirten başbakan, "güvenli bölgeyi de kendi aramızda detaylı görüştük. halep'e artan rejim ve deaşsaldırılarını konuştuk. yeni göçlerin gelmemesi için suriye'de göçlerin tutulması için güvenli alan zarurettir. halepteki nüfusun büyük çoğunluğu bundan etkilenir. idlib ve halep'e saldırılar yeni göç dalgalarına sebebiyet verebilir" dedi.

merkel - erdoğan görüşmesi

Almanya Başbakanı Merkel ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın görüşmesi sonrası kısa bir açıklama yapıldı.

[[Fotoğraf: AA]]

almanya başbakanı merkel, davutoğlu'yla görüşmesinin ardından cumhurbaşkanı erdoğan'ı ziyaret etti. burada ikili görüşme sonrası, benzer açıklamalar yapıldı.

cumhurbaşkanı erdoğan, "külfet paylaşımı üzerinde değerlendirmemiz oldu. 'bizlerin türkiye'ye yardımcı olmamız gerekir' dediler. ayrıca terör örgütlerine karşı müşterek hareket etmemiz gerektiği üzerinde durduk. fasıllar üzerindeki çalışmaları da değerlendirme imkanımız oldu. gerek 15, 17, 23, 24 ve 31. fasıllar üzerinde değerlendirme yaptık" diye konuştu.

erdoğan, türkiye'nin ab üyeliği konusunda da almanya'nın yanı sıra fransa, ingiltere ve ispanya gibi üye ülkelerin desteğini beklediklerini söyledi.

başbakan merkel de görüşmelerin olumlu geçtiğini ve ikili ilişkilerin güçlendirilmesi gerektiğini burada da vurguladı.

"özellikle terörle mücadele konusunu değerlendirdik" diyen merkel, "mülteci hareketinin artabileceğini ve türkiye üzerinden ab'ye akacağını görebiliyoruz. türkiyenin yükünü mutlaka birlikte üstlenmek gerektiğini savunuyoruz" dedi.

merkel'in tutumu değişecek mi?

frankfurter allgemeine zeitung gazetesine röportaj veren merkel, ab'ye aday ülkeler arasında güvenli ülke statüsü verilmeyen tek ülkenin türkiye olduğunu belirtip, türkiye'ye güvenli ülke statüsü verilmesinden yanayım" demişti.

merkel, almanya’da ard televizyonuna yaptığı açıklamalarda ise, "(türkiye’nin) ab üyeliğine her zaman karşıydım, cumhurbaşkanı erdoğan da bunu biliyor. hâlâ da öyleyim" ifadelerini kullanmıştı. "türkiye ile yük paylaşımı konusunda konuşmamız gerekiyor" diyen almanya başbakanı, "bu, türkiye’ye para vereceğimiz anlamına geliyor. ayrıca vize sınırlamalarını kolaylaştırmak gibi bazı taleplerini de yerine getireceğiz" açıklamasını yapmıştı.

üyelik yerine imtiyazlı ortaklığı savunan merkel, türkiye’nin ab üyeliğine 2005’te başbakan olmadan önce de karşıydı. merkel’in bu açıklamasının sorulması üzerine cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan, merkel ile bu düşüncesini türkiye’de düzenlenecek g-20 zirvesi'nde görüşeceğini belirtmişti.

kaynak: al jazeera