türkiye cumhuriyet merkez bankası (tcmb) para politikası kurulu (ppk), bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 8,25'te ve gecelik borçlanma faiz oranını yüzde 7,50'de sabit tuttu

merkez bankası, gecelik marjinal fonlama oranını yüzde 12'den yüzde 11,25'e ve açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkanı faiz oranını yüzde 11,5'ten yüzde 10,75'e indirdi. böylece merkez, faiz koridorunun üst bandını 0,75 puan indirmiş oldu. 

'pozitif bir karar'

al jazeera’ye bir açıklama yapan garanti yatırım başekonomisti gizem öztok altınsaç, politika faizinin bekledikleri gibi yüzde 8.25’te sabit kaldığını, faiz koridorunun üst bandının ise 75 baz puan düşürülerek yüzde 12’den yüzde 11,25’e çekildiğini, alt bandın ise yüzde 7,5’te sabit kaldığını söyledi.

bu kararın enflasyon ve tl açısından pozitif bir karar olduğunu düşündüğünü ifade eden altınsaç, bu konuda şu açıklamayı yaptı:

“tcmb’nin faiz indirimine bir süre ara verdikten sonra enflasyon düşmeye başladığında tekrar devam etmesini bekliyoruz. dolayısıyla yılın son çeyreğinde yeniden faiz indirimlerinin devamını olası buluyoruz. yıl sonuna kadar 50 baz puanlık bir indirim bekliyoruz. böylece politika faizi şu anki yüzde 8,25 seviyesinden yüzde 7,75’e düşmüş olacak.

ilerleyen dönemde yüksek enflasyon ve yavaşlayan büyüme çerçevesinde faiz indirimlerinden ziyade munzam tarafında indirime gidilen bir politika çerçevesi ile de karşılaşma ihtimalimiz var. 2015 ortasına doğru enflasyonda belirgin düşüş beklentimizle paralel 2015’in ilk yarısında politika faizinin yüzde 7’ye doğru indirileceği yönündeki beklentimizi de koruyoruz.”

tl değer kazanabilir

ziraat yatırım ekonomisti bora tamer yılmaz ise, ppk kararlarının türkiye ekonomisi için olumlu algılanabileceğini ve kredi derecelendirme kuruluşları üzerinde de yapıcı etkileri olabileceğini düşündüğünü açıkladı.

tcmb'nin tepki fonksiyonunda yer alan ‘kur oynaklığı’ ve ülke risk primindeki güncel hareketleri mevcut para politikası çerçevesiyle uyuşmadığını belirterek, "bu nedenle, ppk politika faizini yüzde 8,25 oranında sabit tuttu. bu karar olumlu yatırımcı algısı üzerinden türk lirasına değer kazanma yönünde etki edebilir" dedi.

dolar 2.15 tl'ye geriledi

faiz kararının açıklanması sonrasında dolar 2,1508 tl'ye geriledikten sonra analistlerin destek olarak nitelendirdikleri 2,15 seviyesinden gelen tepki alımları ile 2,1550 seviyesinde dengelendi.

aynı şekilde dün son üç haftanın en düşük seviyesi yüzde 9,04'e kadar gerileyen gösterge tahvilin bileşik faizi, kararların açıklanması öncesinde yüzde 8,94 ile 1 ağustos'tan bu yana gördüğü en düşük seviyeye gerilemişti. kararlar sonrasında sınırlı yükselişlerin gözlendiği tahvil faizleri, yüzde 9,06 seviyesinde bulunuyor.

ekonomistlerin beklediği oldu

ppk faiz kararına ilişkin ajansların anketlerine katılan ekonomistlerin büyük çoğunluğu faizlerde indirim yapılamayacağını öngörmüştü. 20 ekonomistin katılımıyla sonuçlanan anketlere göre, 17 ekonomist politika faizinde (bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı) değişiklik beklemezken, iki ekonomist 25 baz ve bir ekonomist 50 baz puan indirim olacağını tahmin etmişti.

ankete katılan ekonomistlerin tamamı piyasa yapıcısı bankalara sağlanan fonlama faiz oranında ve marjinal fonlama oranında değişiklik beklemiyordu. borçlanma faiz oranında 18 ekonomist değişiklik olmayacağı yönünde görüş bildirirken, iki ekonomist de 50 baz puanlık indirimin olacağını tahmin etmişti.

tcmb'nin geçen ayki ppk toplantısında politika faiz oranı ve borçlanma faiz oranı 50 baz puanlık indirimlerle sırasıyla yüzde 8,25 ve yüzde 7,50 olmuştu. açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkanı faiz oranı yüzde 11,5'te ve gecelik marjinal fonlama oranı yüzde 12'de sabit kalmıştı.

dolar 2.39 tl’ye çıkmıştı

merkez bankası 28 ocak tarihinde dolar kurunun 2.39 tl’ye çıkması üzerine olağanüstü toplantı kararı alarak, gösterge faizi yüzde 4,5’ten yüzde 10’a çıkarmıştı. merkez bankası’nın bu hamlesiyle dolar o gün 2,20 tl civarına, bir ay içerisinde de 2.10 tl seviyelerine gerilemişti.

bu gerilemenin ardından özellikle başbakan erdoğan ve hükümet üyeleri merkez bankası’nın faiz indirmesi için peş peşe açıklamalar yapmıştı.

hükümetin sert eleştirilerinin ardından merkez bankası başkanı erdem başçı, nisan ve mayıs aylarında yaptığı açıklamalarda bankanın ölçülü faiz indirimi yapacağını açıklamıştı.

22 mayıs'ta merkez bankası yüzde 10 olan gösterge faizi yarım puan indirerek, yüzde 9,5’e düşürmüştü.

24 haziran'da ise başbakan erdoğan’ın sert faiz indirimi beklentisine rağmen, merkez bankası politika faizini 0,75 puan indirerek, yüzde 8,75’e çekmişti.

17 temmuz’da ise merkez bankası üçüncü indirimi yaparak, politika faizini 8,25’e düşürmüştü.

eleştiriler sürmüştü

ancak bu indirimlere rağmen, başkan erdoğan ve hükümet üyeleri merkez bankası yönetimini eleştirmeye devam ettiler. başbakan erdoğan faizlerin yüksek olmasını bedelini merkez bankası’nın değil, hükümetin ödeyeceğini, halkın hükümete hesap soracağını açıklamıştı.

ak parti genel başkan yardımcısı numan kurtulmuş ise, ‘askeri vesayet bitti, sıra merkez bankası’na geldi’ açıklaması yapmıştı.

ekonomi bakanı nihat zeybekçi ise, merkez bankası’nın faizleri sert indirmesi gerektiğini, faizlerin inmesiyle enflasyonun da düşeceğini savunarak, bu faiz oranlarının tefeci faiz oranı olduğunu açıklamıştı.

kaynak: al jazeera ve anadolu ajansı