abd istihbaratının kriptoloji ve elektronik harp birimi olan ulusal güvenlik ajansı'nın (nsa), abd vatandaşlarının telefon kayıtlarını toplama yetkisini uzatmayı amaçlayan teklif senato’ya takıldı.

yetkinin uzatılmasının kabulüne dair tartışma 54’e karşı 45 oyla engellendi. abd senatosu’nda bir teklifin oylamaya geçebilmesi için bu aşamada en az 60 senatörün kabulünü alması gerekiyor.

1 haziran’da bitecek olan yetki, senato çoğunluk lideri cumhuriyetçi mitchell mcconnell önderliğindeki senatörler tarafından uzatılmak istenmişti.

2016 başkanlık seçimleri için aday olan cumhuriyetçi senatör rand paul, demokrat senatör martin heinrich’in de yardımıyla teklifin tartışılmasını engellemek için kürsüyü işgal etmiş ve aralıklarla 10 saat boyunca konuşmuştu.

nsa’in amerikan vatandaşlarının telefon kayıtlarının toplu olarak biriktirebilmesine imkân veren yetki, 11 eylül saldırılarından sonra çıkarılan “patriot act” (yurtsever yasası) ile gelmişti. cumhuriyetçi senatörler bu yetkiyi uzatmakla, aynı zamanda yasanın yürürlükten kalkmasını engellemeyi amaçlıyordu.

teklifin destekçilerinden mcconnell, 31 mayıs’ta senato’nun “patriot act”ın sağladığı yetkilerin yürürlükten kalkmasıyla ilgili tartışmalar için tekrar toplanacağını söyledi.

obama'nın tasarısı da geçmedi

obama yönetimi “patriot act”in yürürlükten kalkması durumunda nsa’in telefon kayıtlarını toplu olarak biriktirme uygulamasına son vereceğini açıklamış ve “freedom act” (özgürlük yasası) isimli bir yasa teklifi ile telefon kayıtlarının daha hedefli ve belirli şekilde toplanmasını sağlayacağını duyurmuştu. tasarının destekçileri, yeni teklifin gerekli ulusal güvenlik tedbirlerini almaya imkân sağlarken “patriot act”in yarattığı mahremiyet ve özel hayata dair endişeleri ortadan kaldırdığını savunuyor.

abd hükümetinin bu teklifi temsilciler meclisi’nde ezici çoğunlukla onaylansa da senato engeline takılmıştı. oylamada teklif 42 redde karşılık ihtiyacı olan 60 kabul oyunun sadece 57’sini alabilmiş ve kılpayı geri gönderilmişti.

ulusal güvenlik ajansı’nın amerikan vatandaşlarına ait telefon kayıtları ve iş bilgilerini toplu bir şekilde biriktirdiği, eski nsa çalışanı edward snowden tarafından ifşa edilmişti. snowden wikileaks’e sızdırdığı belgelerin ardından aranan adam haline gelmiş ve rusya’ya sığınmıştı.

kaynak: al jazeera ve reuters