arkeologlar, dinozorların bir zamanlar sadece karada değil, sularda da dünyaya egemen olduklarını ortaya çıkardı. fosili on yıllar süren çalışmalar sonucunda oluşturulan spinosaurus aegyptiacus, şlk suda yaşayabilen dinozor olarak ilan edildi.

yetişkinleri 15 metre uzunluğa ve 20 ton ağırlığa ulaşan spinosaurus, bu özelliğiyle uzunluğu 12.5 metreyi bulan t-rex'ten bile daha büyük bir dinozordu. kemik yapısının yanı sıra, burun deliklerinin kafatasının yukarısında olması ve dişlerinin balık yakalamak amaçlı çaprazlama yapısı, spinosaurus'un yüzmek için 'tasarlandığını' ortaya koydu.

kemiklerine ilk kez 1911'de yapılan kazılarda mısır'da ulaşılan dev dinozor, alman paleontolog ernst freiherr stromer von reichenbach tarafından keşfedilen ve münih'teki paleontoloji müzesine kaldırılmıştı. ancak ingiliz kraliyet hava kuvvetleri'nin 1944 yılındaki bombardımanı, fosillerin yok olmasına neden oldu.

bilim insanları, stromer'in notlarından yola çıkarak gerçekleştirdikleri çalışmalarda, fas çöllerinde bulunan yeni fosiller sayesinde spinosaurus'un fosilini yeniden ortaya çıkarmayı başardı.  chicago üniversitesi'nden paleontolog nazar ibrahim, 2008'de bedevi bir fosil avcısından on yıllardır kayıp olan dinozorun kemiklerini elde etmeyi başardı. kemiklerdeki farklılığı tespit eden ibrahim, fosil avcılarının italya'ya gönderdiği örnekleri müzelerde inceleyince spinosaurus'u yeniden buldu.

los angeles times'ın haberine göre, ibrahim yaptığı keşfin farkına varınca 'ağzının açık kaldığını' söyledi.

sırtında kemikten 'yelken' vardı

spinosaurus, iki arka bacağı üzerinde hareket eden ve ilkel kemik yapısına sahip theropoda sınıfından tamamen farklı bir dinozor olarak tanımlandı. theropoda sınıfına giren t-rex, çok güçlü bacaklara ancak cılız kollara sahipken, karada koşmak için çok güçsüz bacaklara sahip olan spinosaurus, avlarını yakalamak için kaslı kollarını kullanıyordu.

science dergisinde yayımlanan araştırmada yer alan chicago üniversitesi'nden paul sereno, "karada dengeli ilerleyebilecek bir canlı değildi... bu spinosaurus için çok ayrıcalıklı bir durum olurdu" ifadesini kullandı.

araştırmacılar, spinosaurus'un kafatasının yukarısına denk gelen burun deliklerinde timsah ve diğer kertenkeleler gibi basınç sensörlerine sahip olduğunu, böylece bataklık gibi çamurlu sularda hareketleri algılayabildiği düşünüyor. ilik kemikleri çok sıkı olan dinozor, bu sayede penguenler gibi suda batmıyordu.

araştırmada yer almayan ohio tıp üniversitesi'nden hans thewissen, 'yapılan keşfin kendisini şaşırtmadığını, antik zamanlardaki deniz ve nehirlerde mutlaka yüzebilen dinozorlar yaşamış olduğunu' söyledi.

diğer spinosaur türlerinde olduğu gibi  s. aegyptiacus da sırtında 'kemikten bir yelkene' sahipti. dikenler gibi sırtından uzanan bu yapı, dev dinozor suyun altında yüzerken etrafa fazlasıyla korku saçıyordu.

kaynak: al jazeera