nasa, tsi 21.00'da başlayan sunumda plüton sisteminden elde edilen ilk veriler hakkında bilgi verdi. new horizons ekibinin üyeleri, plüton ve uyduları charon ile hydra hakkında bilgi sundu.

new horizons ekibinin başında yer alan alan stern, uzay aracının plüton'dan şu an 1,6 milyon kilometre ötede olduğunu ve taşıdığı yedi bilimsel donanımdan beş tanesinin gönderdiği bilgileri değerlendirdiklerini söyledi.

stern, 'son derece etkileyici ve aktif bir sistemle karşı karşıya olduklarını' belirtti.

'plüton halen aktif bir gezegen'

nasa'nın sunduğu en detaylı fotoğraf, plüton'un kalp şeklindeki bölgesinden geldi. nasa, bölgenin plüton'un kaşifi cylde tombaugh'un ardından 'tombaugh regio' olarak adlandırıldığını açıkladı.

new horizons ekibi, tombaugh regio'da tek bir çarpışma krateri izi olmadığını ve bu durumun 'bölgenin 100 milyon yıl kadar genç olduğuna işaret ettiğini' belirtti.

tombaugh regio'da en dikkat çekici oluşumlar ise uzunlukları 3 bin metreyi geçen dağlar. jeofizik ve görüntüleme ekibi'nin (ggi) başında yer alan jeff moore, yakın çekim yapılan alanın plüton'un yüzde 1'inden daha az bir yer kapladığını ve gezegenin jeolojik olarak halen aktif olduğuna işaret ettiğini söyledi.

Buzul dağların bulunduğu bölge Tombaugh Regio'nun güneyinde kalıyor.

[[Fotoğraf: NASA]]

moore, plüton'un güneş sistemi'ndeki en genç yüzey oluşumlarından birini sunduğuna dikkat çekerek, 'buzul gezegenlerde bir ilki tespit ettiklerini' söyledi. plüton, büyük bir gök cisminin çekim gücü etkisi olmadan jeolojik canlılık gösteren ilk buzul gezegen. satürn veya jüpiter uydularının ise ana gezegenlerin neden olduğu çekim gücü sayesinde jeolojik etki gösterdiği düşünülüyor.

moore, oldukça aydınlık olan tombaugh regio'nun bu özelliğinin buzdan kaynaklandığını ve gezegende yüksek miktarda katı halde su olduğuna inandıklarını söyledi.

nasa, tombaugh regio'nun yakın çekim görüntüsünün, new horizons gezegene ulaşmadan 1,5 saat önce, 770 bin kilometre mesafeden çekildiğini belirtti.

plüton atmosferini kaybediyor

nasa, renkli kamera ve kızılötesi spektrometre taşıyan ralph donanımı ile plüton atmosferi üzerinde ilk ölçümlerin yapıldığını ve özellikle kuzey kutup bölgesiyle ekvator civarında metan tespit edildiğini belirtti. her iki bölgede büyük değişim gösteren metan gazının miktarı ve değişiminin tam olarak anlaşılması ise yıllar alabilir.

alan stern, plüton'un çok düşük çekim kuvveti nedeniyle atmosferini uzaya kaybetmeye devam ettiğini belirtti. stern, atmosferde en fazla bulunan nitrojenin yüzeydeki su bacalarından veya yanardağlardan saçıldığına inandıklarını ancak henüz bir tanesinin izine rastlamadıklarını belirtti.

[[Fotoğraf: NASA]]

'charon'da dev kanyon var'

nasa, gelen ilk veriler arasında plüton'un uydularından hydra'nın ilk görüntüsünü de sundu. piksel başına 3,6 kilometre olan fotoğrafta, uydunun ağırlıklı olarak katı buzdan oluşan bir yüzeye sahip olduğu belirtildi.

new horizons ekibinden hal weaver, hydra'nın 45x30 kilometre ölçülerinde olduğunu belirtti. 

Hydra'nın ilk yakın çekim görüntüsü.

[[Fotoğraf: NASA]]

charon'un detaylı fotoğrafını sunan nasa, plüton'un en büyük uydusunun jeolojik aktivite izi gösterdiğini belirtti. kutup bölgesinde kızıl tonların yayıldığı çok köşeli ve karanlık bir bölge bulunan charon, burada bir çarpışma krateri izi taşıyor olabilir.

uydunun güneybatısından kuzeydoğusuna uzanan ve 1,000 kilometrelik karmaşık yapının ise 'yüzey altı faaliyetlere işaret ettiği' ifade edildi. uzun ve bozuk arazinin altında kalan düz bölge ise 'yeniden oluşum geçiren, jeolojik olarak aktif bir diğer alan' olarak ifade edildi.

Charon, Plüton sistemindeki en aktif gök cismi olabilir.

[[Fotoğraf: NASA]]

charon'un en ilginç özelliklerinden bir tanesi, fotoğrafın sağ üst ucunda dikkat çeken oluşum. burada, 6 ila 8 kilometre derinliğinde bir krater olduğu belirtildi. benzer bir yapının, uydunun kuzeybatısında olduğu düşünülüyor.

kaynak: nasa ve al jazeera