bm genel sekreteri ban ki-moon ve abd dışişleri bakanı john kerry'nin çağrısıyla israil ve hamas arasında başlayan ateşkes, israil'in gazze şeridi'nin güneyindeki refah bölgesini bombalamasıyla son buldu. 

israil, refah'ın doğusuna topçu ateşi gerçekleştirdi. saldırıda dört filistinli hayatını kaybetti, 30 kişi yaralandı. filistin içişleri bakanlığı israil'in ateşkesi ihlâl ettiğini ve sınır bölgelerini bombaladığını duyurdu. refah kentine saldırılarını yoğunlaştıran israil ordusu ateşkesi bozmasının ardından üç saat içinde öldürdüğü filistinli sayısı 40'a yükseldi. gazze genelinde ise 70 filistinli öldürüldü. 

saldırının ardından hamas ateşkesi bozan israil'e karşılık olarak israil'e roket fırlattı.

al jazeera'nin gazze'deki muhabiri vail dahduh ateşkesin üç ayrı bölgede ihlâl edildiğini söyledi. dahduh, israil'in refah ve cuhur el-dik bölgelerinde topçu ateşleri gerçekleştirdiğini, cebel el-ras bölgesinde ise hava saldırısı düzenlediğini belirtti.

72 saat sürecekti

ban ki-moon ve kerry'nin ortak bildirisinde ateşkesin 1 ağustos cuma sabahı yerel saatle 08.00'de başlayacağı ve 'uzatılmadıkça' 72 saat süreceği açıklanmıştı.

israil ordusunun kara birlikleri ve hamas askerleri bu süre zarfında ilerlemeyecek ve yerlerinden ayrılmayacak, ancak israil, hamas'ın kullandığını iddia ettiği ve kendi savunma hatlarının gerisinde kalan tünellere yönelik operasyonlara devam edecekti.

kerry ve ban, "bu insanî ateşkes başlayana dek her iki tarafa da kendilerini tutmaları ve ateşkesin şartlarına sadık kalmaları yönünde çağrıda bulunuyoruz" dedi.

hamas sözcüsü fevzi barhum, israil ateşkese uyduğu sürece hamas ve diğer tüm grupların 72 saatlik ateşkes kararına uyacaklarının sözünü verdi. israil hükümeti de ateşkesi resmen doğruladı.

kerry ve ban'ın ortak açıklamasında şu ifadelere de yer verildi:

''bu süreçte gazze'de yaşayan siviller, acil olan ihtiyaçlarının karşılayacak, cenazelerin defnedilmesi, yaralıların tedavi edilmesi ve gıda stoklamak gibi hayati ihtiyaçlarını karşılayabilecek. ayrıca su ve elektrik temin eden tesislerin tamir edilmesi de bu süreçte devam edecek. israil ve filistin tarafından heyetler, kalıcı bir ateşkese ulaşmak amacıyla, mısır'ın daveti üzerine mısır hükümetiyle müzakerelere başlamak üzere kahire'ye gidecekler. taraflar bu müzakerelerde her türlü sorunu masaya yatıracak.''

görüşmeler mısır'da başlıyor

afp'ye bilgi veren abd'li bir diplomat, israil - filistin görüşmelerinin cuma günü mısır'da başlayacağını aktardı. ancak görüşmelerde hamas üyeleri, abd veya israil temsilcileriyle doğrudan masaya oturmayacak. filistin devlet başkanı mahmud abbas'ın seçeceği isimlerin görüşmelerde hamas'ı temsil edeceği belirtildi.

hamas yöneticilerinden eski vakıflar bakanı ismail rıdvan ise hamas, islami cihad hareketi ve filistin kurtuluş örgütü'nden oluşan heyetin bugün kahire'de olacağını söyledi.

rıdvan, "heyette hamas'ı temsilen mısır'da ikamet eden hamas siyasi bürosu üyesi musa ebu merzuk'un yanı sıra ikisi gazze'den, ikisi dışardan beş kişi yer alacak" dedi. rıdvan görüşmelere katılacak hamas üyelerinin isimlerini güvenlik gerekçesiyle açıklamadı.

kahire'de yapılacak görüşmelerde gazze'den ambargonun kaldırılması, mısır ile gazze arasındaki refah sınır kapısı'nın tümüyle açılması ve israil'in gazze'ye saldırılarının durdurulması konularının görüşülmesi bekleniyor.

al jazeera, ateşkesin ilanından birkaç saat önce, kerry ve ban'ın ateşkesi  ilan edebileceğini açıklamıştı.

türk ve katar dışişlerinden ortak açıklama

türkiye dışişleri bakanlığı'nın internet sayfası üzerinden duyrulan ortak bildiride, ateşkesten duyulan memnuniyet dile getirildi. abd ve mısır'ın üstlendiği rollerin önemine vurgu yapılan bildiride, mısır'da gerçekleşmesi planlanan görüşmelerin desteklendiği ifade edildi.

israil'e ateşkese saygı duyması ve görüşmelere devam etmesi çağrısında bulunulan açıklamada, katar ve türkiye dışişlerinin sürece katkılarından dolayı memnuniyet duydukları ve çalışmalara devam edecekleri ifade edildi.

davutoğlu'ndan teşekkür

twitter hesabı üzerinden açıklama yapan dışişleri bakanı ahmet davutoğlu, ateşkes için emeği geçen abd dışişleri bakanı john kerry'e, katar dışişleri bakanı halid bin muhammed atiyye'ye ve hamas lideri halid meşal'e teşekkür etti.

atiyye ve meşal ile telekonferans yoluyla görüştüklerini ve detayların üzerinden geçtiklerini söyleyen davutoğlu, ateşkesin kalıcı olması temennisinde bulundu.

cumhurbaşkanı gül'den çağrı

ateşkesle ilgili konuşan cumhurbaşkanı abdullah gül ateşkes kararını memnuniyetle karşıladığını belirterek ateşkes için tarafların mutabakat sağlamış olmasının önemli olduğunu söyledi.

ateşkesle ilgili, "türkiye'nin de önemli katkıda bulunduğu bir sürecin sonunda sağlanan bu gelişme, mütevazı da olsa, kritik bir adım, bir başlangıç" ifadelerini kullanan gül, "bütün tarafları bu fırsatı en iyi şekilde değerlendirmeye davet ediyorum. bu mutabakatın ruhuna ve lafzına uyulması ve kışkırtıcı davranışlardan kaçınılması beklentimizdir." dedi.

ateşkes süresince önceliğin "filistin halkının şehitlerini  defnetmesi, yaralılarını tedavi etmeleri ve halkın temel ihtiyaçlarının sağlanması olacağını" ifade eden gül, türkiye insani yardım konusunda elinden geleni yapmaktadır, yapmaya devam edecektir. ateşkes kararı ile birlikte, ateşkesin uzatılması ve kalıcı hale gelmesi için önemli bir fırsat doğmuş bulunmaktadır. tarafların bu maksatla kahire'de derhal görüşmelere başlayacak olmaları da olumlu bir yaklaşımdır. kahire'de yapılacak görüşmelerin başarıyla sonuçlanması ve bunu, kalıcı ve adil barış için görüşmelerin izlemesi temennimizdir." dedi.

ateşkes öncesi saldırılara devam

ateşkes öncesi israil'in saldırıları tüm şiddetiyle devam etti. altı filistinli daha israil'in hava saldırılarında yaşamını yitirdi.

gazze’nin şecaiyye semtinde oturan risale gazetesi muhabiri muhammed daher'in evi israil ordusu tarafından bombalandı. muhammed ile birlikte annesi, babası ve kız çocuğu hayatını kaybetti. 

israil ordusu maazi, han yunus, şecaiyye, deyr belah, museyrat, beyt hanun, beyt lahiye, cabalya ve tuffah semtlerini bombalıyor. topçu birliklerinin yoğun saldırısı altında bulunan semtlerde birçok resmi ve sivil bina isabet aldı. savaş uçakları tarafından da vurulan bölgelerde bazı evlerde çıkan yangınlar devam ediyor.

7 temmuz’da başlayan saldırlarda israil şimdiye kadar bin 450 filistinliyi öldürdü, 8 bin 350 kişiyi de yaraladı.

'tünelleri vurmaya devam edeceğiz'

saldırıların aralıksız devam etmesi nedeniyle itfaiye ve kurtarma ekipleri enkaz altında kalan filistinlilere ulaşamıyor. zira israil ordusu gazze’de hareket halinde olan her şeyi vuruyor.

israil başbakanı binyamin netanyahu kabine toplantısı öncesi yaptığı açıklamada, gazze'de ateşkes olsa da, olmasa da tünelleri vurmaya devam edeceklerini, tünelleri vurmalarına engel olacak bir ateşkese yanaşmayacaklarını söyledi.

netanyahu'nun açıklamasından hemen sonra gazze'nin mağazi mahallesi'nde birleşmiş milletler'e (bm) ait bir kız okulunun vurulduğu haberi geldi. bu israil ordusunun gazze'de vurduğu yedinci bm okulu.

hastanelerde de durum içler acısı. binlerce yaralıya bakmak için kısıtlı sayıdaki doktor ve sağlık ekibi 24 saat çalışıyor. ilaç ve tıbbi malzeme sıkıntısı had safhada. hastane odalarında yer kalmadığı için birçok yaralıya koridorlara serilen battaniyeler üzerinde bakılıyor.

gazze sivil savunma yetkilileri saldırılarda bugüne kadar yedi mensubunun öldüğünü, 21 mensubunun da yaralandığını duyurdu.

16 bin yedek asker daha

afp haber ajansının israil ordusunun sözcüsüne dayandırdığı bilgiye göre, israil 16 bin yedek askeri daha göreve çağırdı. 7 temmuz'da başlayan saldırıların ardından israil ordusunun gazze'ye saldırılarında aktif olarak yer alan israil askeri sayısı 86 bini buldu.

israil, 7 temmuz pazartesi günü ‘koruyucu hat’ adıyla gazze'ye yönelik hava ve denizden saldırılar başlattı, 17 temmuz perşembe günü de karadan saldırıya geçti.

kaynak: reuters, afp ve anadolu ajansı