8 aralık'ta riyad'da toplanan çok sayıda suriyeli muhalif grup, esed rejimiyle müzakereler için yeni bir mekanizma geliştirdi. farklı siyasi ve askeri gruplar bir yüksek komite çatısı altında toplanacak. komite 32 kişiden oluşacak, üçte biri silahlı grupları temsil edecek. bunlardan 9’u smdk, 5'i esed rejiminin muhalefet olarak kabul ettiği koordinasyon komitesi, 10’u silahlı gruplar tarafından atanacak. kalan 8 kişi ise bağımsızlardan olacak. muhaliflerin sözcüsü ve genel sekreteri de olacak.

18 aralık'ta new york'ta düzenlenecek suriye konferansı öncesi toplanan suriyeli muhalifler, rejimle müzakere masasına oturacak heyeti de belirtti. heyetin 15 kişiden oluşması kararlaştırıldı.

ortak bildiri

muhalif temsilcileri, konferansın ardından ortak bir bildiri yayınladı. bildiride beşar esed ve kurmaylarının geçiş sürecinden önce mutlaka görevi bırakması gerektiği ifade edildi. muhalifler ayrıca "herkesi kapsayıcı, demokratik bir sivil devlet" kurulmasını istiyor. ayrıca mevcut devlet kurumlarının varlıklarını sürdürmesi kararlaştırıldı.

muhalifler, birleşmiş milletler denetiminde bir ateşkes fikrine de sıcak bakıyor. ayrıca esed'in geçiş süreci öncesi görevi bırakması istense de kesin bir tarih verilmedi. 

riyad toplantısına katılan muhalif gruplar

suudi arabistan'ın çabalarıyla bir araya gelen suriyeli muhalif gruplar arasında, en geniş çatı örgütü smdk (suriye muhalif ve devrimci güçler ulusal koalisyonu), suriye’nin içinde faaliyet gösteren ve rejimin kabul ettiği muhalif demokratik değişim için ulusal koordinasyon heyeti de yer alıyor. toplantılara sahada etkili silahlı gruplar da katıldı.

bunların en önemlileri; idlib ve hama’da rejime karşı savaşan ahrar-u şam, şam’ın kırsalında güçlü olan ceyşul islam ve halep bölgesinde bulunan cephe şamiye. nusra cephesi ve pkk'nın suriye kolu pyd ise toplantılara davet edilmedi.

ahrar-u şam çekildi

ahrar-u şam, perşembe günü konferanstan çekildiğini açıkladı. grup yazılı açıklamasında, konferansta en kritik rollerin smdk ve diğer gruplara verildiğini ve bu grupların rejim destekçileri olduğunu savundu. rusya’nın müzakere etmek istemediği gruplardan birisi olan ahrar-u şam, konferansı organize edenlerin suriye halkının müslüman kimliğine vurgu yapmasını da beklediklerini söyledi.

grup, “biz konferanstan çekilirken diğer mücahitlere de dinlerinin, uluslarının ve halklarının tarafını seçmeleri çağrısı yapıyoruz. onların hedeflerine ulaşabilmeleri için yaptığımız fedakârlıkları da göz önünde bulundurmalılar” dedi.

bildiride imzaları var

reuters ajansı muhabiri, grubun konferanstan çekildiğini açıklamasına rağmen bildiride imzalarının bulunduğunu ifade etti. gruptan ikinci bir açıklama gelmedi.

viyana görüşmelerinde varılan anlaşmada suriye'de siyasi geçiş sürecinin 1 ocak 2016'dan itibaren başlayacağı konusunda uzlaşılmıştı. 6 aylık geçiş süreci sonrasında 18 ay içerisinde suriye'de demokratik seçimlerin yapılması öngörülmüştü.

kaynak: al jazeera, reuters