mısır devlet başkanı abdulfettah sisi siyaset sahnesinde yer aldığı 18 aylık sürede kendisini hem içeride, hem dışarıda bölgedeki 'dini gruplarla' mücadele eden bir lider olarak lanse etti.

libya'da 21 mısırlı kıpti işçinin işid tarafından katledilmesi ve akabinde mısır ordusu tarafından başlatılan misilleme niteliğindeki hava saldırılarıyla birlikte sisi'nin bu tip gruplara karşı mücadelesi arttı.

bu gelişmeler mısır'ın hamas'ın silahlı kanadı izzeddin kassam tugayları'nı 'terör örgütü' ilan etmesinden birkaç hafta sonra yaşandı.

'sisi ihvan ile işid arasında ayrım yapamıyor'

sisi genelde müslüman kardeşler ile el kaide ve işid gibi şiddet yanlısı ve sert gruplar arasında ayrım yapma noktasında hata yapıyor. mısır lideri 'terör örgütü' ilan ettiği ülkenin en büyük muhalefet grubu müslüman kardeşler'e büyük bir baskı uyguluyor, liderlerini tutukluyor ve siyasi faaliyetlerini yasaklıyor. işid'e karşı sina'da gerçekleştirilen askeri operasyon aralarında sivillerin de olduğu yüzlerce kişiyi öldürdü.

mısır medyası ve resmi makamlar sina'da mısır silahlı kuvvetlerine karşı düzenlenen saldırılar için sıkça hamas'ı suçluyor. ayrıca mısır, libya'da darbe girşiminde bulunan halife hafter'in desteklediği tobruk hükümetine destek verdiğini açıkladı. tobruk hükümeti milli genel kongre ve misrata merkezli silahlı gruplar tarafından desteklenen trablus hükümetiyle aylardır çatışma halinde bulunuyor.

mısır, birleşik arap emirlikleri ile birlikte, tobruk hükümeti tarafında savaşan halife hafter'e bağlı silahlı güçlere yardım etmekle suçlanıyor. mısır bu suçlamaları reddediyor.

'hava saldırıları sisi'ye avantaj sunuyor'

libya'daki işid hedeflerine yönelik mısır harekâtının ne kadar ileri gideceği merakla beklenirken, hava saldırıları sisi rejimine işid ve grubun bölgesel bağlantılarına karşı büyüyen uluslararası koalisyonda daha büyük bir rol alma fırsatı veriyor.

mısır'ın işid hedeflerine düzenlediği hava saldırıları sisi'nin bölgesel şiddet gruplarına meydan okuması olarak değerlendirilebilir. pazar akşamı mısır halkına yaptığı konuşmada sisi mısır'ın katillere cezalarını vermek için, uygun ölçülerde ve uygun zamanda karşılık verme hakkına sahip olduğunu söyledi.

abd, sisi'nin seçimle işbaşına gelen muhammed mursi'yi darbeyle devirmesi  nedeniyle askeri yardımları durdurmasına rağmen aralık ayında mısır'a 10 apaçi helikopteri verdi. bu yardımın mısır'a sina'da işid'le mücadele etmek için gerekli olduğu savunuldu. ayrıca mısır pazartesi günü fransa'dan 24 rafale uçağı almak için 5.9 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladı.

sisi'nin 'iç destek kazanma yolu'

hava saldırıları, yavaşlayan siyasi icraatlar ve bugüne kadar eşi görülmemiş insan hakları ihlalleri nedeniyle hem muhalifleri hem de destekçileri tarafından eleştirilen sisi'nin bu kritik dönemde iç destek kazanmasına yardımcı olabilir.

ocak sonunda kuzey sina'daki koordineli saldırılarda 40 mısır askerinin öldürülmesi, mısırlıların ordunun stratejik öneme sahip yarımadanın kontrolünü elinde tutma kabiliyetine sahip olduğu yönündeki inancını sarstı.

sisi, işid'e karşı artan mücadelesini siyasi reform taleplerini bastırmaya devam etmek için kullanabilir. mart'ta planlanan parlamento seçimi 25 ocak devrimini yapan siyasi güçlerin büyük bölümünce boykot edildi.

bu tip avantajlara rağmen mısır'ın libya'ya müdahalesi sisi için yeni sorunlar da doğurabilir. grubun doğuda sina'dan batıda libya'ya yayılması mısır için işid tehdidinin giderek arttığını gösteriyor.

saldırılarda siviller öldü

hava saldırıları bölgede işid'i yok etmeyi henüz başaramazken, saldırılarda sivillerin de ölmesi gerilimi arttırıyor. mısır'ın silahlı grupların sızmasını engellemek için çok az yerleşimin bulunduğu libya sınırını güvenlik altına almayı düşünmesi gerekiyor.

aynı zamanda, mısır'ın müdahalesi libya'daki iki ana siyasi grup olan tobruk ve trablus hükümetleri arasındaki diyalog olasılığını zayıflatıyor.

bm destekli diyalog girişimi sayesinde taraflar geçen hafta gadames'te bir araya gelse de iki taraf hala doğrudan birbiriyle görüşmüyor. tobruk hükümetinin lehine olan mısır askeri müdahalesi iki taraf arasındaki dengeyi bozup, çatışmayı derinleştirebilir. 

kaynak: al jazeera - alla bayoumi